Zygmunt Zakrzewski

Zygmunt Zakrzewski (ur. 28 marca 1867 w Golinie Wielkopolskim, zm. 11 marca 1951 w Krakowie) – polski numizmatyk, profesor numizmatyki wczesnośredniowiecznej na Uniwersytecie Poznańskim i Uniwersytecie Jagiellońskim.

Był synem Pawła (ziemianin, uczestnik powstania 1863) i Józefy z domu Szułdrzyńska. Już podczas nauki w Poznaniu w gimnazjum realnym Gotthilfa Bergera zajmował się historią. Musiał przenieść się do Wrocławia za udział w tajnej polskiej organizacji młodzieżowej. Następnie na politechnice w Dreźnie i Karlsruhe studiował chemię, gdzie w 1893 roku uzyskał dyplom inżyniera. W 1894 roku po promocji doktorskiej w Bazylei pracował w Kruszwicy w cukrowni jako chemik, a po kilku latach został dyrektorem cukrowni w Pakości. W 1904 roku nabył majątek ziemski Mirosławiec. W latach 1914–1917 był posłem do parlamentu pruskiego, w którym bronił sprawy polskiej i wywalczył ustawę zezwalającą jedynie fachowcom na prowadzenie badań archeologicznych. Przez szereg lat był w Strzelnie prezesem „Rolnika”, a od stycznia do października 1919 roku pierwszym starostą powiatu strzelneńskiego. W 1919 roku na Uniwersytecie Poznańskim podjął wykłady z zakresu numizmatyki średniowiecznej i prowadził je do 1939 roku. W 1921roku na Uniwersytecie Jagiellońskim habilitował się z numizmatyki, a następnie otrzymał tytuł profesora honorowego. W 1928 roku na Uniwersytecie Lwowskim habilitował się z zakresu historii starożytnej. W 1920 roku w Poznaniu założył Towarzystwo Numizmatyczne, a w latach 1925–1928 redagował „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne”. W okresie 20-lecia międzywojennego na okręg Wielkopolski i Pomorza piastował urząd konserwatora zabytków przedhistorycznych. Prowadził szereg prac wykopaliskowych, głównie o charakterze ratunkowym. W Paryżu, gdzie przebywał na rocznych studiach zastał go wybuch II wojny światowej. W Boulogne sur Mer przeżył okres wojny. W 1945 roku wyjechał do Włoch, następnie do Wielkiej Brytanii, pracując tam naukowo. Do Polski powrócił w 1948 roku i osiedlił się w Krakowie, gdzie na UJ prowadził wykłady z numizmatyki średniowiecznej.

Zmarł 11 marca 1951 roku w Krakowie. Od 1899 roku był żonaty z Emilią Jażdżewską, córką Władysława, z którą miał córkę Jadwigę, zamężną Kleczkowską.

Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 80 pozycji z zakresu numizmatyki i archeologii. Zgromadzona przez Zakrzewskiego znaczna kolekcja często unikatowych monet piastowskich, która ocalała w czasie wojny i zgodnie z jego wolą została w 1960 roku przekazana do Muzeum Narodowego w Krakowie.

• Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 859-860. ISBN 83-01-02722-3.