Zuzanna Dolega

Zuzanna Dolega (ur. 24 stycznia 1990 w Gdyni) – polska artystka związana z Akademią Sztuk Pięknych w Gdańsku.

Absolwentka Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Specjalizuje się w technice pirografii – wy­pa­la­nia ogniem lub żarem w podłożu i zgodnie z wywiadem opublikowanym w 2020 roku jest prawdopodobnie jedyną osobą w Polsce używającą tej techniki. Ogień jako narzędzie pracy łączy ze sztuką papieru, tkaniną, instalacjami i kolażem. Badawczo-artystycznie zajmują ją również zagadnienia związane z neuroestetyką oraz synestezją w sztuce i arteterapią.

Od 2017 roku asystentka na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku w Pracowni Rysunku Koncepcyjnego profesora Romana Gajewskiego, Pracowni Rysunku Studyjnego dr hab. Macieja Gorczyńskiego i Pracowni Wiedzy o Działaniach i Strukturach Wizualnych dr hab. Arkadiusza Sylwestrowicza.

Członkini Stowarzyszenia Halo Kultura w Gdyni. Związana była między innymi z Centrum Kulturalnym TuBAZA.

Pirografia na papierze

Artystka tworzy za pomocą techniki pirografii, która w jej autorskiej wersji jest objęta ścisłą tajemnicą. Za pomocą pirografii tworzy abstrakcyjne formy. Połączenie ognia z papierem pozwala artystce na powstanie niepowtarzalnych i ulotnych wypaleń-znaków. Metoda ta dla artystki wiąże się z destrukcją i naznaczaniem. Z jednej strony w pracach Zuzanny Dolegi można dostrzec wypalenie, rezygnację, pogorzelisko czy delikatną perforację, z drugiej zaś nawiązania do świata przyrody, czy też mikro- i makrokosmosu. Jak pisze Dolega o swoich pracach:

Pirografia to dla mnie forma samotnej kontemplacji i alchemicznej pracy. Perforacja – będąca efektem działania ognia, pozwalająca na przenikanie światła – umożliwia uwypuklenie ulotności i nieobecności

Ogień stanowi żywioł, z którym artystka zmaga się, próbując nad nim zapanować, nadając kształt i określając długość wypalonych znaków. Malując ogniem nie da się postawić dwóch identycznych linii, ani znaków, stąd proces twórczy przy zastosowaniu ognia jest ciągłą walką i o panowanie nad obrazem i sensem. Według artystki pirografia to misterna i samotnicza praca, która ociera się o kontemplację i medytację. To rodzaj autoportretu, zakodowanego w formie nieczytelnego pisma. Każdy ze stworzonych przez artystkę obrazów można czytać jako sygnał i znak będący czułym czytnikiem codzienności.

W cyklu 11 prac dyplomowych "Znaki na-znaczenia" zrealizowanych tą techniką i stanowiących pracę dyplomową, artystka pragnęła ukazać swoje "dążenia do lapidarności, autonomii i pierwotności znaku poprzez użycie ognia jako osobistego medium". Prace w formie instalacji zostały wyeksponowane w przestrzeni nieczynnej rotundy w Gdyni-Kolibkach w 2015 roku.

Kolaż

Artystka stworzyła serie kolaży na podstawie własnych archiwów rodzinnych, archiwalnych zdjęć dziadków, pradziadków oraz tajemniczych osób znalezionych między zdjęciami. Kolażom tworzonym ze zdjęć bliskich towarzyszą różne warstwy: starych wycinków, papierów, biletów. Na niektórych kolażach znajdujące się na zdjęciach osoby zostały upiększone cekinami, piórami i pomponami, uświęcone w nieco kiczowatym otoczeniu. W każdym kolażu jest zawarta mikroopowieść autobiograficzna.

Artystka wykonała również cykl prac „Miesz(k)ając (w) przeszłości” zrealizowanych w ramach współpracy ze stowarzyszeniem Wikimedia Polska w ramach projektów GLAM. Artystka wykorzystała do tego materiały archiwalne znajdujące się w domenie publicznej w zasobach Wikimedia Commons. Na ich podstawie stworzyła cyfrowe kolaże, będące remiksem łączącym warstwy spalonego papieru z cyfrowymi fotografiami. Dolega wykorzystuje zdjęcia i inne materiały w procesie cyfrowej ingerencji prac udostępnianych przez instytucje kultury. Poprzez ingerencję w prace dokonuje ich analizy, łączy wybrane materiały w grupy tematyczne i buduje dialog między nimi umieszczając w innym kontekście, mapując połączenia, tworząc kontrasty i nowe znaczenia.

Sztuka site-specific i instalacje artystyczne

Sztuka site-specific, czyli prace dedykowane konkretnemu miejscu i instalacje artystyczne były realizowane przez artystkę przy okazji następujących współprac:

• Prace na osiedlu IDEA w budynku B4. Projekt inspirowanym sztuką Street Artu, poprzez wprowadzenie do nowoczesnych i modernistycznych wnętrz elementów sztuki ulicznej. Projekt jest efektem współpracy artystki z Euro Stylem, z panią architekt Marzeną Degutis.
• Oprawa scenograficzna dla Przekroju w ramach wydarzenia "Przekrój prosi do tańca! Vol.4" 6 kwietnia 2019 roku.

Laureatka licznych nagród i stypendiów:

• Rektora Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku – 2013/2014 i 2014/2015
• Prezydenta Miasta Gdyni – 2013/2014 i 2014/2015
• Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – 2014/2015
• Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego – 2014/2015
• Finalistka 13. edycji Konkursu Artystyczna Podróż Hestii
• Finalistka Festiwalu Edukacyjnego artNoble 2015 w Żyrardowie
• Nominacja do nagrody głównej podczas 13. Ogólnopolskiej Wystawy Tkaniny Unikatowej – 2016
• NominacjaNagrody Galion Gdyński za Debiut Artystyczny za rok 2018

Uczestniczka wielu wystaw i projektów o zasięgu krajowym i międzynarodowym, a wśród nich:

Wystawy indywidualne

• 2012 – "Antropomorfizacje" – Café-Pub Bruderschaft, Gdańsk
• 2013 – "Portreciki Pamięciowe"– Café-Pub Bruderschaft, Gdańsk
• 2015 –  "Sekretne życie książek" – Miejska Biblioteka im. Józefa Wybickiego, Sopot
• 2015 – "Znaki na-znaczenia" – TuBAZA, Gdynia oraz Galeria ASP, Gdańsk
• 2016 – "Mikrorzeczy" – Sztuka Wyboru, Gdańsk
• 2016 – "Warstwy" – Galeria Żak, Gdańsk
• 2017 – "Temat-rzeka" – Sztuka Wyboru, Gdańsk

Wystawy zbiorowe w Polsce

• 2013 – "Dramat Wolności" – Gdańska Galeria Miejska
• 2013 –II Ogólnopolska niezależna wystawa studencka "Granice rysunku" – Galeria Turbo, Warszawa
• 2013 – „Spojrzenie pełne Czułości” – Strych na Wróble, Warszawa
• 2014 – Re-Akcje 2 (finalna wystawa interdyscyplinarnego projektu) – Akademia Sztuk Pieknych, Gdańsk
• 2014 – I Międzynarodowe Triennale Rysunku Studentów Wyższych Szkół Artystycznych – Katowice
• 2014 – VI Ogólnopolska Wystawa Rysunku Studenckiego "RYSOWAĆ i tak, i tak, i tak" – Galeria Sztuki Wozownia, Toruń
• 2014 – Gdańsk Biennial of Art – Gdańska Galeria Miejska
• 2015 – Re-Akcje 3 (finalna wystawa interdyscyplinarnego projektu) – Mała Zbrojownia/ Wydział Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku
• 2016  – "Ostatki – dyplomy rysunkowe", Think Tank lab Triennale, – Galeria MD_S, Wrocław
• 2016 – 10. Baltic Mini Textile Gdynia – Muzeum Miasta Gdyni
• 2016 – 13. Ogólnopolska Wystawa Tkaniny Unikatowej – Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi
• 2016 –  Sitofest – Międzymiastowy Festiwal Sitodruku – Traffic Design, Gdynia
• 2017 – Międzynarodowa Wystawa Malarstwa i Tkaniny Unikatowej – EKO-MATERIA, Gdańsk
• 2017 – "Szumisztorm". Instalacja dla LUMANN Design – Gdynia Design Days
• 2017 – "Przestrzeń Intymna", TYTANO – Dolnych Młynów 10, Kraków; Willa Bergera, Sopot
• 2017 – "Sztuka na OSTRO" – Galeria Wspólna, Bydgoszcz
• 2018 – Dolega/Pela – Kolonia Artystów, Gdańsk
• 2018 – Znamy się, a nawet lubimy – BWA Zielona Góra, Polska
• 2018 – Mario, uwierz mi, że lubię, gdy jest głośno – Zbrojownia Sztuki, Gdańsk
• 2018 – wernisaż wystawy „Connection II” podczas Dni Austrii w Gdańsku – galeria WL4 Mleczny Piotr
• 2019 – G8 Gdyńska Grafika Kobieca – Halo Kultura

Wystawy zbiorowe za granicą

• 2016 – Osten Biennial of Drawing, Osten Galerija – Skopie, Republika Macedonii
• 2018 – Ocean of Possibilities, space design, paper installation – Kopenhaga
• 2018 – Osten Biennial of Drawing – Skopie, Republika Macedonii
• 2019 – Lichtcampus, City Hall // 4 – Wismar, Niemcy

• Strona artystki
• Portfolio na portalu Seedjerba
• Zdjęcia prac Znaki na-znaczenia wyeksponowane w rotundzie w Gdyni-Kolibkach