Willem Horsman

Willem Horsman (Amsterdam, 21 februari 1909 - Indische Oceaan, 11 november 1942) was een Nederlands kapitein en zeeheld, die omkwam in een zeeslag met de Japanse marine, waarbij hij een Japanse kruiser tot zinken bracht. Hij volgde de Zeevaartschool in Amsterdam en voer op koopvaardijschepen.

Als gezagvoerder van het motorschip Ondina voer Horsman in de Indische Oceaan onder bescherming van de Britse mijnenveger en korvet HMIS Bengal (J243) (onder Lt. Cdr. W.J. Wilson, RNR). De Ondina was een moderne tanker met een motor van Werkspoor gebouwd voor de scheepvaartmaatschappij La Corona van Shell.

Op 5 november 1942 verlieten de Ordina en de Bengal de haven van Fremantle, Australië. Op 11 november werden beide schepen aangevallen door twee Japanse kruisers, in wat gezien wordt als de laatste actie van Japanse raiders.. De Bengal zag een aanval aankomen en opende het vuur om de Ondina gelegenheid te geven om te ontsnappen. Maar omdat de Ondina over het betere geschut (een kanon van 10,5 cm) beschikte, besloot de Horsman te blijven. De Japanse 'Aikoku Maru' (kapitein Tamotsu Oishi) en 'Hokoku Maru' (kapitein Hiroshi Imazato) beschoten de Ondina waarbij de hoofdmast verloren ging. Een voltreffer van de Ondina op het torpedogeschut van de 'Hokoku Maru' leidde tot een explosie en een vuurbal. Kapitein Imazato gaf opdracht het schip te verlaten en kwam zelf om; 278 overlevenden van de bemanning van 354 werden opgepikt door het andere Japanse schip, dat de beschieting voortzette. Ten slotte moest de Bengal opgeven bij gebrek aan munitie.

De kapitein van de Aikoku Maru meende de Ondina onherroepelijke schade te hebben toegebracht en voer weg. maar de Ondina slaagde erin op 18 november Fremantle te bereiken. Door het verlies van de Hokoku Maru gaf de Japanse marine haar raids op.

Horsman kwam om tijdens het vuurgevecht en kreeg een zeemansgraf.

Prins Bernhard reikte aan het motorschip Ondina op 8 november 1948 de zeldzame onderscheiding Koninklijke Vermelding bij Dagorder uit. Horsman kreeg postuum de Militaire Willems-Orde.

Van 2 juli tot 17 augustus 2009 was er een tentoonstelling genaamd Willem Horsman ‘Natuurlijk doorgaan’ in het gemeentehuis van Schiermonnikoog. Deze tentoonstelling werd samengesteld door Horsmans neef Willem Geluk.
Van 6 oktober - 15 december 2011 was er een tentoonstelling in het Stadsmuseum Steenwijk.

• Historisch Nieuwsblad

Portaal Marine