Wiktor Hoszowski

Wiktor Zygmunt Hoszowski herbu Sas (ur. 20 kwietnia 1873 w Łysej Górze, zm. 1940) - podpułkownik żandarmerii Wojska Polskiego i generalny inspektor Policji Państwowej.

Wiktor Zygmunt Hoszowski urodził się 20 kwietnia 1873 roku w Łysej Górze (Łysa Hora), nazywanej także Eleonorówką, w gminie Grzymałów ówczesnego powiatu skałackiego, w rodzinie Stanisława i Michaliny. W latach 1891–1893 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. Następnie odbył obowiązkową służbę wojskową w austriackim 15 pułku piechoty, jako jednoroczny ochotnik. 22 grudnia 1894 roku został powołany do zawodowej służby wojskowej w Armii Austro-Węgier, przydzielony do 15 pułku piechoty i wyznaczony na stanowisko dowódcy plutonu. 24 grudnia 1895 roku awansował na podporucznika . 14 kwietnia 1900 roku został skierowany na praktykę w Żandarmerii Krajowej. 1 maja 1901 roku został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów żandarmerii. 1 listopada 1904 roku awansował na porucznika (niem. Oberleutnant). Został awansowany na stopień rotmistrza żandarmerii z dniem 1 listopada 1910. W 1914 był komendantem oddziału żandarmerii krajowej nr 13 w Jarosławiu

Podczas I wojny światowej służył na froncie jako oficer nadkompletowy komanda żandarmerii krajowej nr 5 ze Lwowa. Został awansowany na stopień majora żandarmerii z dniem 1 lutego 1917. Służył w sztabie komendy miasta Lwowa, a jesienią 1917 został ponownie przydzielony do krajowej komendy żandarmerii nr 5 we Lwowie.

U kresu wojny został przyjęty do Wojska Polskiego i w listopadzie 1918 brał udział w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej. Przed 11 listopada został mianowany zastępcą komendanta żandarmerii obrony Lwowa, zaś faktycznie sprawował funkcje komendanta żandarmerii obrony Lwowa, odpowiadając za organizację i egzekutywę tejże (nominalnie stanowisko komendanta Komendy Głównej Żandarmerii Obrony Lwowa sprawował od 11 do 23 listopada 1918 ppłk piechoty Adam Hełm-Pirgo, który z uwagi na podeszły wiek ograniczył się do dowództwa).

30 lipca 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu podpułkownika, w Korpusie Żandarmerii, w „grupie oficerów byłej Armii Austro-Węgierskiej”. Był wówczas w Rezerwie Armii. 10 października 1921 roku został mianowany zastępcą komendanta głównego Policji Państwowej, a 8 kwietnia 1922 roku – komendantem głównym Policji Państwowej. 17 marca 1923 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska. Z dniem 1 lutego 1924 roku został przeniesiony na emeryturę.

Pełniąc służbę w Policji Państwowej, w dalszym ciągu pozostawał oficerem rezerwy żandarmerii, a następnie oficerem pospolitego ruszenia żandarmerii, i posiadał przydział do 6 Dywizjonu Żandarmerii we Lwowie. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI i pozostawał w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI. Jako podpułkownik ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1919 roku, figurował na liście starszeństwa oficerów pospolitego ruszenia żandarmerii. W tym samym roku przeniósł się ze Lwowa do Chodorowa, w powiecie tłumackim, i tam mieszkał do 1939 roku. Po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany i osadzony w Tłumaczu, a następnie w Stanisławowie. 24 grudnia 1939 roku został przewieziony do Chersonia, a następnie do Mikołajowa. Dalsze losy pozostają nieznane. Prawdopodobnie został zamordowany wiosną 1940 roku.

Należał do Związku Obrońców Lwowa.

polskie

• Krzyż Walecznych – dwukrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi (6 marca 1930),
• Medal Niepodległości (9 listopada 1933),
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 „Polska Swemu Obrońcy”,
• Krzyż Obrony Lwowa.

austro-węgierskie

• Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną (przed 1916) z mieczami (przed 1918),
• Srebrny Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (przed 1918),
• Brązowy Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (przed 1916),
• Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (przed 1914),
• Krzyż Jubileuszowy Wojskowy (przed 1914),
• Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (przed 1914).

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
• Wiktor Hoszowski-Sas: Żandarmeria obrony Lwowa. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 161-168. ISBN 83-85218-56-4.Sprawdź autora rozdziału:1.
• Urszula Kraśnicka, Wiktor Zygmunt Sas Hoszowski (20.IV.1873-1940) w: Komendanci główni Policji Państwowej 1919-1939, oprac. zb. pod red. Krzysztofa Filipowa, Muzeum Wojska w Białymstoku, Białystok 1997, ​ISBN 83-86232-75-7​.