Wanda Tazbir

Wanda Tazbir, ps. Dobrochna Suliborska, Dopływ (ur. 11 sierpnia 1920, zm. 3 lutego 2006) – polska instruktorka harcerska, harcmistrz, uczestniczka powstania warszawskiego.

Córka Stanisława (pedagoga, współtwórcy wydawnictwa „Wiedza Powszechna”), uczęszczała do Liceum im. Królowej Jadwigi w Warszawie. W 1931 wstąpiła do Związku Harcerstwa Polskiego i została drużynową w szczepie "Tęcza" przy Instytucie i Szkole Głuchoniemych w Warszawie. Po wybuchu II wojny światowej włączyła się w prace konspiracyjne. Studiowała polonistykę na tajnym Uniwersytecie Warszawskim, należała do Pogotowia Harcerek, uczyła na tajnych kompletach historii i języka polskiego. Oficjalnie pracowała w charakterze sekretarki w szkole zawodowej. Pomagała także wraz z ojcem osobom narodowości żydowskiej - za uratowanie czterech osób oboje otrzymali w 1994 Medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, Wanda Tazbir otrzymała także tytuł honorowej obywatelki Izraela w 2002.

Od listopada 1942 do października 1944 była instruktorką sanitarną Armii Krajowej w powiecie Mińsk Mazowiecki. Jako sanitariuszka brała udział w powstaniu warszawskim; po powstaniu była więziona w obozach jenieckich Lamsdorf i Oberlangen. Po wyzwoleniu przez dwa lata przebywała w Anglii, pracując w kancelarii stacji lotniczej. W 1947 powróciła do Polski i podjęła ponownie studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Pracowała następnie w redakcji Państwowych Wydawnictw Naukowych. Brała m.in. udział w pracach nad Słownikiem Języka Polskiego pod kierunkiem Witolda Doroszewskiego.

Po wojnie kontynuowała działalność harcerską. Powróciła początkowo do drużyny w Instytucie Głuchoniemych, ale wkrótce przerwała działalność w związku z rozwiązaniem ZHP. W 1956 objęła na kilkadziesiąt lat funkcję komendantki szczepu "Tęcza". Wykształciła liczne grono instruktorów harcerskich, w tym instruktorów niesłyszących. Publikowała wiele artykułów o tematyce harcerskiej, m.in. o pracy z dzieckiem niesłyszącym (Oni też wędrują harcerskim szlakiem, 1993). Brała aktywny udział w pracach nad tworzeniem harcerskiego Nieprzetartego Szlaku. Działała w Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Izraelskiej.

W 2000 została mianowana przez prezydenta RP podporucznikiem Wojska Polskiego.

21 października 2007 na dziedzińcu Instytutu Głuchoniemych im. ks. Jakuba Falkowskiego w Warszawie odsłonięto jej pomnik.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2003)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Brązowy Krzyż Zasługi
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”
• Medal Polonia Mater Nostra Est (2001)
• Order Uśmiechu (6 czerwca 2001)

• Wspomnienie o Wandzie Tazbir na stronie ZHP (z fotografią)
• Nekrolog w „Gazecie Wyborczej” z 8 lutego 2006

• Spotkanie Wandy Tazbir z harcerzami w PKF na stronie KronikaRP