Wacław Haczyński

Wacław Haczyński (ur. 27 stycznia 1894 w Brańszczyku, zm. prawdop. 17 kwietnia 1940 w Katyniu) – polski ziemianin, rolnik, działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm w II RP, rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Wacław Haczyński urodził się 27 stycznia 1894 roku w Brańszczyku w rodzinie Wacława, ziemianina, i Kazimiery z Buczelskich. Ukończył 6 klas gimnazjum w Grodnie w 1912 roku i Oficerską Szkołę Jazdy w Ostrołęce w 1917 roku.

Od października 1914 roku walczył w 1. Pułku Ułanów Legionów Polskich, po kryzysie przysięgowym (w 1917 roku) został internowany w Szczypiornie i Łomży. Od 1918 roku służył w 7. Pułku Ułanów Lubelskich na froncie ukraińskim. Walczył m.in. pod Rawą Ruską i Starymi Krukami. Został ciężko ranny w nogi.

W dniu 26 grudnia 1918 r. 7 p. uł. otrzymał zadanie wyrzucenia oddziału nieprzyjaciela kwaterującego we wsi Kornie koło Rawy Ruskiej. Ponieważ nieprzyjaciel, zauważywszy zbliżających się konno kawalerzystów, otworzył gwałtowny ogień, dowódca dał sygnał do szarży. Na czele szarżujących znalazł się por. Haczyński. W pewnym momencie został ciężko ranny, dwie ekrazytówki strzaskały mu kość udową. Można być pewnym, że wielu oficerów znajdujących się w tej sytuacji pozostałoby na miejscu i starałoby się zsiąść z konia. Por. Haczyński nie tylko tego nie zrobił, ale aby nie spaść z konia, złapał go za szyję i tak galopując naprzód starał się dawać przykład podkomendnym. W tak już więcej niż cięższych warunkach wykonał rozkaz do końca. Przejechał przez okopy i dopiero przy pierwszych chałupach, gdy szwadron się spieszył, aby atakować w opłotkach wsi, pozwolił się z konia zsadzić, będą prawie bez przytomności. Za czyn ten odznaczony Orderem Virtuti Militari 5 kl. nr 2725

Następnie walczył na froncie litewsko-białoruskim. Po odnowieniu się ran w okresie od września 1919 roku do lutego 1920 roku przebywał w szpitalu. W czerwcu 1920 roku znów był ranny, tym razem w rękę. W lipcu 1921 roku był urlopowany, a w październiku został zwolniony z czynnej służby w stopniu rotmistrza ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 roku. W 1926 roku został przeniesiony do pospolitego ruszenia. Był inwalidą wojennym. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lublin-Miasto. Posiadał przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II i był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”.

Osiadł (w ramach osadnictwa instruktorskiego) w Chotiaczowie pod Włodzimierzem Wołyńskim, gdzie prowadził gospodarstwo rolne. Na początku lat 30. objął majątek żony Turka pod Lublinem.

Od 1934 roku był wójtem gminy Wólka Lubelska (obecnie dzielnica Lublina). Był też członkiem Rady Szkolnej i Rady Powiatowej w Lublinie, członkiem zarządu powiatowego Związku Strzeleckiego w Lublinie i prezesem oddziału związku w Wólce.

Politycznie był związany z BBWR.

W czasie wyborów w 1935 roku został wybrany 23 341 głosami z listy państwowej w okręgu nr 33 obejmującym powiaty: lubelski-miejski i lubelski. W IV kadencji pracował w komisji komunikacji i wojskowej.

We wrześniu 1939 roku zgłosił się ochotniczo do wojska. Walczył nad Narwią i Bugiem. Dostał się do niewoli sowieckiej pod Suchowolą (albo w Łucku) i został osadzony w obozie w Kozielsku. Został zamordowany w Lesie Katyńskim, zidentyfikowany pod nr. 2808..

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)
• Krzyż Niepodległości (1931)
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie

Wacław Haczyński zawarł związek małżeński z Marią Heleną Bielińską, z którą miał dwoje dzieci: Jana (ur. w 1926 roku) i Hannę (Annę), późniejszą Bekieszę (ur. w 1928 roku).

Brat Haczyńskiego – Feliks Tadeusz (1890–1946) był w latach 1921–1924 redaktorem naczelnym „Dziennika Chicagoskiego”, w latach 1931–1932 attaché prasowym w Konsulacie RP w Mińsku (BSRR), w latach 1936–1939 korespondentem PAT w Moskwie, od 1940 roku na uchodźstwie w Brazylii.

Żona Haczyńskiego – Maria z domu Bielińska (1898–1983) była wnuczką Aleksandra Bielińskiego – prawnika, sybiraka, Prezesa Dyrekcji Szczegółowej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, właściciela Turki.

• Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. [dostęp 28 marca 2015]. s. 195.