Vexhi Buharaja

Vexhi Buharaja (ur. 12 maja 1920 w Beracie, zm. 5 lipca 1987 tamże) – albański poeta, mediewista, orientalista, epigrafik, tłumacz z języka osmańskiego i perskiego.

Był odpowiedzialny za przetłumaczenie na język albański dokumentów Imperium Osmańskiego oraz klasycznych dzieł literatury perskiej.

Ukończył szkołę podstawową w Beracie. Studiował w tirańskiej medresie; podczas studiów publikował dla czasopisma Kultura Islame, a w 1940 roku pełnił funkcję redaktora tegoż czasopisma. Współpracował również z wydawnictwami Njeriu oraz Tomori i Vogël oraz był zapraszany do tirańskich meczetów, gdzie wygłaszał kazania w kwestiach religijnych i społecznych. Ze względu na działania wojenne, w 1944 roku opuścił Tiranę i wrócił do Beratu, gdzie przez krótki czas pracował jako referent w lokalnym domu kultury. Podczas II wojny światowej jego rodzina udzielała pomocy ludności żydowskiej.

W 1946 roku został aresztowany za antyrządową propagandę i skazany na 8 lat pozbawienia wolności; w niewoli nauczył się języka rosyjskiego, a po wyjściu na wolność podejmował się ciężkich prac fizycznych, następnie pracował jako nauczyciel języka rosyjskiego. W 1965 roku został przyjęty na do Instytutu Historii w Tiranie; przetłumaczył na język albański łącznie około 300 osmańskich inskrypcji pochodzących z okresu od XV do XX wieku.

W maju 1975 roku został zwolniony z instytutu i wrócił do Beratu, gdzie pracował jako barber; zmarł dnia 5 lipca 1987 roku. Przekłady Buharai zostały przywłaszczone przez innych pracowników danego instytutu.

Znał języki perski, arabski, osmański, turecki, angielski, francuski, włoski, rosyjski, niemiecki i łaciński.

• Çudit’ e fshatit tim
• Dua të jem flutur
• Manushaqja
• Përpara Tomorit
• Poeti
• Shiu

• Mbishkrimet turko-arabe në vendin tonë si dëshmi historike (1969)

W 1993 roku został pośmiertnie honorowym obywatelem Beratu, a 20 grudnia tegoż roku uhonorwano go tytułem Nauczyciela Ludu.

6 lipca 1994 roku biblioteka w Beracie została nazwana imieniem Vexhiego Buharai. Na jego cześć nazwano również medresę w Beracie.

Vexhiemu Buharai poświęcono trzy książki: Vexhi Buharaja-Njeriu, poeti, dijetari (1995) autorstwa Ahmeta Kondo, Vexhi Buharaja pa mite e mjegull (2008) autorstwa Yzedina Himy, trzecia o tytule وجیه‌ بخارائی‌: انسان‌، شاعر، دانشمند 1920-1987 została wydana przez Ambasadę Iranu w Tiranie; wspomniano go również w publikacji Antologjia e Krimit Komunist z 2006 roku.

Miał córkę Myzejeni.

• ShabanS. Sinani ShabanS., Hebrenjtë në Shqipëri: Prania dhe shpëtimi, 2009, ISBN 978-99956-800-2-2 .
• Ayşe ZişanA.Z. Furat Ayşe ZişanA.Z., HamitH. Er HamitH., Balkans and Islam: Encounter, Transformation, Discontinuity, Continuity, 2012, ISBN 978-1-4438-4283-9 .
• RobertR. Elsie RobertR., A Biographical Dictionary of Albanian History, 2013, ISBN 978-1-78076-431-3 .
• LekaL. Ndoja LekaL., Tjetërsimi i veprës intelektuale gjatë komunizmit në Shqipëri, 2013, ISBN 978-9928-168-12-2 .
• MustafaM. Balcı MustafaM., FatosF. Dibra FatosF., Arnavutluk'ta Türkoloji, 2020 .
• KasemK. Biçoku KasemK., Terrorizmi në albanologji, 2022, ISBN 978-608-4634-56-0 .