Vangjel Lezho

Vangjel Lezho - (ur. 1 sierpnia 1932 w Fierze, zm. 29 maja 1979) - albański dziennikarz i więzień polityczny.

Po ukończeniu szkoły pedagogicznej w Elbasanie, wyjechał na studia dziennikarskie do Leningradu. Tam też spotkał innego studenta albańskiego - Fadila Kokomaniego. Z powodów zdrowotnych Lezho przerwał studia w Leningradzie i kontynuował je w Moskwie. W Moskwie poznał swoją przyszłą żonę - Inę.

W 1959 rozpoczął pracę dziennikarza w dziale kulturalnym Radia Tirana, gdzie od kilku lat pracował Kokomani. Przygotowywał zarówno audycje poświęcone literaturze pięknej, jak również programy przeznaczone dla dzieci. W 1961 przygotował wspólnie z Kokomanim serię reportaży, które opublikowało czasopismo Listopad (alb. Nendori).

Po zerwaniu stosunków dyplomatycznych między Albanią i ZSRR w 1961 władze Albanii nakazały opuścić kraj obywatelom radzieckim. W tym gronie znalazła się także Ina, żona Vangjela. Ten nie pogodził się z wyjazdem żony i zaczął przygotowywać się do ucieczki z kraju. W lipcu 1963 w rejonie Pogradecu został ujęty wraz z grupą osób, która próbowała nielegalnie opuścić kraj. 6 grudnia 1963 został skazany na karę 25 lat więzienia.

W 1978 trafił wraz z Fadilem Kokomanim do jednego z najcięższych obozów pracy - w Spaçu. Stamtąd wysłał w sierpniu list, (przygotowany wraz z Kokomanim), skierowany do Komitetu Centralnego Albańskiej Partii Pracy, w którym protestował przeciwko narastającym w latach 70. represjom, obejmującym środowisko armii i kadrę zarządzającą przemysłem albańskim. Proces autorów listu, do których dołączono Xhelala Koprenckę i Fatosa Lubonję rozpoczął się w maju 1979 w więzieniu w Tiranie. Akt oskarżenia zawierał zarzut założenia w więzieniu organizacji kontrrewolucyjnej (art. 55, 57 KK), za co Kokomani, Koprencka i Lezha zostali skazani na karę śmierci przez rozstrzelanie.

Miejsce pochówku jego zwłok pozostaje nieznane. Sprawa powtórnego skazania V.Lezho w 1979 stała się kanwąpowieści Drugi wyrok (alb. Ridënimi), autorstwa Fatosa Lubonji.

• Hamit Boriçi: Gazetarë dhe publicistë shqiptarë. Fjalor enciklopedik. Tirana: 2005. ISBN 93943-678-5-4.
• Fatos Lubonja: Albania - wolność zagrożona. Wybór publicystyki z lat 1991-2002. Sejny: Pogranicze, 2005. ISBN 83-86872-66-7.
• Letra kundër Enverit, si u dënuan me vdekje dy gazetarët, Fadil Kokomami dhe Vangjel Lezho