Serge Muyldermans

Serge Muyldermans (4 november 1955, Hoeilaart, België) is een Belgisch biotechnoloog. Hij werkt sinds 1995 voor VIB en is sinds 2003 professor aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Sinds 1 oktober 2019 kan hij zich professor emeritus noemen.

Muyldermans haalde zijn PhD in 1982 met onderzoek naar de opbouw van chromatine (DNA en eiwitten) in de kern van eukaryotische cellen. Eind jaren 80, onder supervisie van Prof L Wyns en Prof R. Hamers begon hij met het kloneren van antilichaamfragmenten. Deze genfragmenten werden in bacteriën tot uitdrukking gebracht en gezuiverd voor kristallografisch structuuronderzoek. Door een toevallige ontdekking in de onderzoeksgroep van Prof R. Hamers kwam aan het licht dat dromedarissen functionele antistoffen in hun bloed hebben die slechts bestaan uit een homodimeer van zware ketens (twee zware ketens, in plaats van 2 zware en 2 lichte ketens zoals bij alle andere gewervelden). Deze speciale antistoffen komen voor in alle kameelachtigen (dromedaris, kameel, lama, alpaca, guanaco, vicugna) en binden aan antigenen met slechts één enkel domein met afmetingen van slechts een paar nanometer (één miljoenste van meter), later Nanobody genoemd.

Het biotechnologisch onderzoek van Serge Muyldermans richtte zich vanaf deze ontdekking op de immunologie, met name binnen de kameelachtigen. Hij ontwikkelde een technologie waarbij een dromedaris, lama of alpaca eerst geïmmuniseerd wordt. Nadien wordt het repertoire aan Nanobodies uit de B-lymfocieten van de geïmmuniseerde kameel of lama door recombinant DNA technieken gekloneerd en de antigeen-bindende Nanobodies worden via faag display aangerijkt en geïsoleerd. Deze antigeen-specifieke Nanobodies beschikken over een aantal uitmuntende eigenschappen: goede expressieniveau's in micro-organismen, stabiel bij hoge temperatuur of druk, redelijk resistent tegen denaturerende chemische stoffen of extreme pH waarden. Bovendien binden ze zeer specifiek aan hun antigeen en dit met hoge affiniteit. Zulke Nanobodies bieden talrijke voordelen als werktuig in biotechnologisch onderzoek, en tevens in diagnostische tests of zelfs als therapeutische medicijn. Samen met Jan Steyaert en steun van VIB richtte hij in december 2001 Ablynx op, een spin-off bedrijf van de VUB om Nanobodies te gebruiken in diagnostiek en therapie. Ablynx werd gehuisvest in de bio-incubator in Gent (Zwijnaarde) en startte met 5 onderzoekers opgeleid door Serge Muyldermans. Tegen eind 2017 stelde Ablynx meer dan 600 mensen tewerk en had meerdere onderzoekscontracten met de belangrijkste pharmaceutische bedrijven. In 2018 werd Ablynx overgenomen door Sanofi voor 3,9 miljard €. In de herfst van 2018 en lente 2019 werd het eerste Nanobody gebaseerde therapeutisch product (Caplivi) respectievelijk goedgekeurd door EMEA en FDA.

Serge Muyldermans publiceerde ca 250 artikels in peer-reviewed internationaal wetenschappelijke tijdschriften over zijn onderzoek en verwezenlijkingen in verband met Nanobodies en zware-keten antistoffen van kameelachtigen. Deze publicaties worden veelvuldig geciteerd (> 24.000 maal volgens Google scholar, geconsulteerd januari 2020)

Muyldermans woont nog steeds in Hoeilaart en is daar stichter en voorzitter geweest van voetbalclub Eendracht Racing Club Hoeilaart van 2002 tot 2013. Nadien werd hij gerechtigd correspondent voor ERC Hoeilaart.