Roman Muranyi

Roman Józef Muranyi (ur. 9 sierpnia 1929, zm. 24 października 2014) – działacz organizacji młodzieżowych w PRL (Związku Młodzieży Polskiej i Związku Harcerstwa Polskiego), harcmistrz, dziennikarz, publicysta.

Działalność harcerską rozpoczął tuż po wojnie w 7 Drużynie Harcerskiej i „Czarnej Trzynastce”. W 1946–1947 był drużynowym Gromady Zuchowej „Skrzaty”, w 1948–1949 namiestnikiem zuchowym w Hufcu Kraków-Wawel oraz instruktorem Komendy Chorągwi Krakowskiej Harcerzy. W 1947 otrzymał pierwszy stopień instruktorski, a w 1949 – stopień podharcmistrza.

Był etatowym funkcjonariuszem Urzędu Bezpieczeństwa i ZMP. W Organizacji Harcerskiej ZMP i OHPL pełnił funkcje w Wydziale Szkolno-Harcerskim, od 1955 był dyrektorem Szkoły Organizacyjnej Zarządu Głównego ZMP w Łodzi, był członkiem Komendy Głównej OHPL.

Był współorganizatorem Zjazdu Łódzkiego (Krajowego Zjazdu Działaczy Harcerskich) w 1956. Wszedł w skład nowych władz reaktywowanego ZHP – był komendantem Centralnego Ośrodka Kształcenia Instruktorów Harcerskich w Skolimowie (1957–1960), członkiem Naczelnej Rady Harcerskiej (1958–1963) i komendantem Chorągwi Warszawskiej (1960–1965, funkcję tę objął po Antoninie Guryckiej, wywodzącej się z Szarych Szeregów, w ramach zmian składów komend przeprowadzanych z inspiracji komitetów partyjnych). W 1957 otrzymał stopień harcmistrza, a w 1969 – harcmistrza Polski Ludowej.

W latach 1983–1990 był przewodniczącym Komisji Historycznej Chorągwi Stołecznej, a następnie jej członkiem. Był współtwórcą „Biuletynu Historycznego Chorągwi Stołecznej” w formie broszurowej, rozszerzonej w stosunku do wcześniejszej wersji gazetowej, i w latach 1983–1987 jego redaktorem naczelnym. W latach 90. XX wieku współpracownik miesięcznika „Czuwaj”. Był współorganizatorem i w 2000–2012 wiceprezesem Ogólnopolskiego Klubu Autorów i Dokumentalistów (Opracowań) Historii Harcerstwa „Gniezno 2000” oraz jednym z redaktorów „Rocznika historii harcerstwa”. Uczestniczył w pracach zespołu, który opracował dwutomowe biograficzne wydawnictwo „Instruktorzy w służbie Ojczyźnie, Warszawie, Dziecku 1945–2000” (2002, 2004).

Jako publicysta i dokumentalista harcerski wielokrotnie wypowiadał się w sposób gloryfikujący harcerstwo w PRL i poddający w wątpliwość kompetencje jego krytyków oraz szaroszeregowych i niepodległościowych działaczy harcerskich i dokumentalistów, np. Stanisława Broniewskiego „Orszy”, Ryszarda Jakubowskiego, a jednocześnie wychwalający kontrowersyjnych instruktorów, wieloletnich współpracowników Służby Bezpieczeństwa: historyka harcerstwa Kazimierza Koźniewskiego i Wiktorii Dewitzowej, odpowiedzialnej za usuwanie z ZHP przedwojennych instruktorów i wprowadzenie w 1964 tekstów Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego, które zrywało z ideałami służby Bogu, Polsce i bliźniemu. Kwestionował skalę działań antykomunistycznych w harcerstwie, w tym II konspiracji harcerskiej (antysowieckiej).

Pracował w szkolnictwie wyższym, w Polskim Radiu i w Telewizji Polskiej, autor licznych publikacji w prasie i radiu, w 1981–1991 był starszym redaktorem w PAI „Interpress”. Przez kilka lat sprawował funkcję naczelnika Miasta i Gminy Konstancin-Jeziorna. Według niektórych źródeł był również dyplomatą.

Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotym Krzyżem „Za Zasługi dla ZHP”, Złotą Honorową Odznaką „Za Zasługi dla Warszawy”, laureat Nagrody Ministra Obrony Narodowej.

Jego syn, również Roman, był szefem Narodowego Banku Nasion Polskich Roślin Chronionych i Ginących w Ogrodzie Botanicznym PAN w Powsinie.