Roman Drozd

Roman Drozd, ukr. Роман Дрозд (ur. 22 października 1963 r. w Debrznie) – polski historyk ukraińskiego pochodzenia, specjalizujący się w historii najnowszej Polski i Europy Wschodniej XX wieku; nauczyciel akademicki związany z Akademią Pomorską w Słupsku i jej rektor w latach 2008-2016.

Urodził się w 1963 roku w Debrznie, w powiecie człuchowskim, jednak dzieciństwo spędził w pobliskim Pędziszewie, gdzie jego rodzice posiadali indywidualne gospodarstwo rolne. Po ukończeniu Szkoły Podstawowej w Debrznie uczęszczał do IV Liceum Ogólnokształcącego w Legnicy, gdzie w 1982 roku zdał egzamin maturalny. Następnie rozpoczął studia historyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku. Ukończył je w 1988 roku zdobyciem tytułu zawodowego magistra na podstawie pracy pt. Kwestia ukraińska w polityce Drugiej Rzeczypospolitej. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej został nauczycielem historii w Człuchowie. W tym czasie prowadził badania naukowe nad mniejszością ukraińską w Polsce po II wojnie światowej. Stały się one podstawą do napisania pracy doktorskiej pt. Osadnictwo ludności ukraińskiej na ziemiach zachodnich i północnych Polski po II wojnie światowej, której promotorem był prof. Stanisław Łach. Na jej podstawie Rada Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego nadała mu stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie historii. W 2016 roku Prezydent RP nadał mu tytuł profesora nauk humanistycznych. Od 2017 pracuje na stanowisku profesora zwyczajnego w Akademii Pomorskiej w Słupsku.

W 1996 roku, po zawarciu związku małżeńskiego, przeprowadził się do Koszalina. W tym samym czasie znalazł pracę jako adiunkt w Instytucie Historii na swojej macierzystej uczelni. W 2002 roku Rada Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego nadała mu stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie historii o specjalności historia najnowsza na podstawie rozprawy nt. Polityka władz wobec ludności ukraińskiej w Polsce w latach 1944-1989. W 2003 roku został zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku. Od 2004 roku jest kierownikiem Zakładu Historii Europy Wschodniej (obecnie Zakładu Studiów Wschodnich). W latach 2005-2008 pełnił funkcję prorektora ds kształcenia, a w latach 2008-2016 rektora Akademii Pomorskiej w Słupsku.

Poza działalnością na uczelni był wiceprzewodniczącym Związku Ukraińców w Polsce w latach 2004-2009 i przewodniczącym Ukraińskiego Towarzystwa Historycznego w Polsce. Instytut Pamięci Narodowej przyznał mu status pokrzywdzonego przez władze komunistyczne.

Dorobek naukowy obejmuje kilkanaście książek (autorstwa i współautorstwa), około 80 artykułów naukowych i popularnonaukowych, a także ponad 30 artykułów prasowych. Jego prace były również publikowane na Ukrainie, Słowacji, Czechach i Stanach Zjednoczonych. W kręgu jego zainteresowań znajdują się kwestie związane z położeniem mniejszości ukraińskiej w Polsce po II wojnie światowej oraz dzieje Kościoła greckokatolickiego w Polsce. W 2007 za działalność naukowo-organizacyjną odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Srebrnym Krzyżem Zasługi. W 2009 r. odznaczony przez Prezydenta Ukrainy Wiktora Juszczenkę Krzyżem Zasługi III Stopnia, a w 2018 r. Złotym Krzyżem Zasługi. Odznaczony także medalami "Za zasługi" dla województw: Zachodniopomorskiego i Pomorskiego, a także dlaMiasta Słupska. Został trzykrotnie wyróżniony tytułem Doctora Honoris Causa: w 2016 r. przez Przykarpacki Uniwersytet Narodowy im. W. Stefanyka w Iwano-Frankiwsku i Czernowiecki Narodowy Uniwersytwt im. J. Fedkowycza w Czerniowcach, a w 2017 r. przez Użhorodzki Uniwersytet Narodowy w Użhorodzie. Dwukrotnie otrzymał tytuł profesora honorowego, w 2011 Krymskiego Państwowego Uniwersytetu Humanistycznego w Jałcie i w 2018 r. Chersońskiego Uniwersytetu Państwowego w Chersoniu.

Do jego najważniejszych publikacji należą:

• Roman Drozd: Droga na zachód. Osadnictwo ludności ukraińskiej na ziemiach zachodnich i północnych Polski w ramach akcji „Wisła”. Warszawa: 1997.
• Roman Drozd: Ukraińska Powstańcza Armia – Dokumenty-struktury. Warszawa: 1998.
• Roman Drozd, Igor Hałagida: Ukraińcy w Polsce 1944-1989. Walka o tożsamość (Dokumenty i materiały). Warszawa: 1999.
• Roman Drozd, Roman Skeczkowski, Mykoła Zymomrya: Ukraina – Polska. Kultura, wartości, zmagania duchowe. Koszalin: 1999.
• Roman Drozd: Ukraińcy w najnowszych dziejach Polski (1918-1989). T. I. Słupsk-Warszawa: 2000.
• Roman Drozd: Polityka władz wobec ludności ukraińskiej w Polsce w latach 1944-1989. T. I. Warszawa: 2001.
• Roman Drozd: Ukraińcy w najnowszych dziejach Polski (1918-1989). T. II: „Akcja „Wisła”. Warszawa: 2005.
• Roman Drozd: Ukraińcy w najnowszych dziejach Polski (1918-1989). T. III: „Akcja „Wisła”. Słupsk: 2007.
• Roman Drozd, Bohdan Halczak: Dzieje Ukraińców w Polsce w latach 1921 – 1989”. Warszawa: 2010.
• Roman Drozd: Związek Ukraińców w Polsce w dokumentach z lat 1990 – 2005”. Warszawa: 2010.
• Roman Drozd: Bohdan Halczak, Iryna Musijenko: Istorija ukrajinciv u Polshchi 1921-1989, Kharkiv 2013.
• Roman Drozd, Tadeusz Sucharski: Polska – Ukraina. Dziedzictwo i współczesność, Słupsk 2012.
• Roman Drozd: Ukraińcy w Polsce wobec swojej przeszłości (1947-2005), Słupsk-Warszawa 2013.
• Roman Drozd, Bohdan Halczak, Michal Smigel: „Obce pogranicze” 1945-1946. Sytuacja w południowo-wschodniej Polsce w dokumentach czechosłowackich, Warszawa 2015.

• Mity o akcji »Wisła« art. Romana Drozda
• Prof. dr hab. Roman Drozd, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2014-01-22] .
• Biografia Romana Drozda na archiwalnej stronie www.najigoche.kaszuby.pl