Prayood Audomsak

ประยุทธ์ อุดมศักดิ์ ชื่อจริง สวัสดิ์ ดอกมณี เจ้าของฉายา ม้าสีหมอก เกิด พ.ศ. 2468 ที่จังหวัดนครราชสีมา เป็นอดีตนักมวยไทยที่มีชื่อเสียงก่อนยุคปี พ.ศ. 2500 และได้เป็นนักมวยไทยที่มีชื่อในหอเกียรติยศของเวทีมวยราชดำเนิน

ประยุทธ์ ฝึกมวยครั้งแรกด้วยตนเองเมื่ออายุได้ 15 ปี ขณะเรียนอยู่ ม.ศ.5 ที่โรงเรียนราชสีมาวิทยาลัย ใช้ชื่อว่า ยุทธ ส.บุญส่ง และเป็นฝ่ายชนะคะแนนสีมา เทียมกำแหงได้ ที่โรงภาพยนตร์หนำแซ บางลำภู เมื่อราว พ.ศ. 2486ซึ่งจากผลการชกครั้งนี้ พายุ อุดมศักดิ์ได้ชักชวนให้เขาไปอยู่ค่ายอุดมศักดิ์ ใช้ชื่อว่ายุทธ อุดมศักดิ์ และฝึกมวยอย่างจริง ๆ จัง ๆ กับครูมณฑล อุดมโชค เจ้าของค่าย อุดมศักดิ์ซึ่งยุทธได้ตระเวนชกมวยแถวบ้านเกิด ชกชนะจนหาคู่ชกไม่ได้ จึงเข้ามาชกในกรุงเทพฯ ใช้ชื่อว่าประยุทธ อุดมศักดิ์ จากนั้นได้ขึ้นชกที่เวทีท่าพระจันทร์ ชนะน็อก สวัสดิ์ พัลลภ ยก 2 และร่วมชกในรายการเปิดสนามมวยราชดำเนินในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2488 ชนะ สม พล นักมวยชาวกัมพูชา

ประยุทธขึ้นชกในกรุงเทพฯครั้งแรกที่เวทีราชดำเนิน ชนะคะแนน สมพล กล้าศึกเมื่อ พ.ศ. 2490 จากนั้น ในช่วง พ.ศ. 2491 – 2494 เป็นช่วงที่เขาโด่งดัง ชกชนะนักมวยที่มีชื่อเสียงหลายคน เช่น เลิศทะเล เลือดระยอง ทองใบ ยนตรกิจ ธวัช วงศ์เทเวศร์ พิทยา กล้าศึก สุรชัย ลูกสุรินทร์ ประเสริฐ ส.ส. ผล พระประแดง ทวีเดช สมานฉันท์ ได้ครองแชมป์มวยรอบ 4 วายุภักษ์ของเวทีราชดำเนินเมื่อ พ.ศ. 2493 หลังจากที่ชกชนะในแบบมวยไทยจนหาคู่ชกไม่ได้ ประยุทธหันมาชกมวยสากลเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2494 ชนะน็อค จิมมี่ เบิร์ด ยก 6 จากนั้น กลับมาชกมวยไทย ชนะพิทยา กล้าศึก ก่อนจะชกกับสมเดช ยนตรกิจ ซึ่งประยุทธเป็นฝ่ายแพ้น็อคในยกที่ 2 เมื่อขอแก้มืออีกครั้ง ประยุทธก็แพ้น็อคอีกในยกที่ 4 หลังจากนั้น ประยุทธทำฟอร์มใหม่ ชกชนะ ทวีเดช สมานฉันท์ และถวัลย์ วงศ์เทเวศร์ พอต้นปี พ.ศ. 2495 ประยุทธขอแก้มือกับสมเดชอีก แต่ก็แพ้น็อคแค่ยกแรก

พ.ศ. 2496 ประยุทธขึ้นชกมวยสากลอีก ชนะคะแนน เพิก สิงหพัลลภ จากนั้นไปชกมวยไทยแพ้สมศรี เทียมกำแหง และสุรชัย ลูกสุรินทร์ เมื่อกลับมาชกมวยสากลอีก ก็เป็นฝ่ายแพ้คะแนนอุสมาน ศรแดงเมื่อกลับมาชกมวยไทยอีกครั้ง การชกของประยุทธดีขึ้น แก้มือชนะสมศรี เทียมกำแหง และสุรชัย ลูกสุรินทร์ได้ และผลัดแพ้ชนะกับเปลี่ยน กิ่งเพชร จนปลายปี พ.ศ. 2497 ประยุทธได้ชิงแชมป์มวยไทยเวทีราชดำเนินรุ่นมิดเดิลเวท ชนะคะแนนสายฟ้า วิถีชัย ได้ครองแชมป์ แต่ใน พ.ศ. 2498 ก็เสียแชมป์ให้เสมา กล้าศึก หลังจากเสียแชมป์ ประยุทธยังชกชนะนักมวยชั้นดีในยุคนั้นได้อีกหลายคน เช่น ดาวทอง สิงหพัลลภ สามารถ ศรแดงใน พ.ศ. 2499 ประยุทธได้ชิงแชมป์มวยไทยเวทีราชดำเนินรุ่นมิดเดิลเวทอีกครั้ง ชนะคะแนนสายฟ้า วิถีชัย ก่อนจะเสียแชมป์ให้ดาวทอง สิงหพัลลภ ใน พ.ศ. 2500 การชกของประยุทธเริ่มแย่ลง แพ้คะแนนศรีสวัสดิ์ เทียมประสิทธิ์สองครั้งรวด จึงตัดสินใจแขวนนวมเพราะร่างกายไม่ไหว

ประยุทธ์ ได้ชื่อว่าเป็นนักมวยที่ชกมวยด้วยความขาวสะอาด ไม่เคยทำผิดกติกา หรือเอาเปรียบคู่ชกใด ๆ จนได้รับฉายาว่า สุภาพบุรุษนักชก และ ม้าสีหมอก ตามชื่อของม้าสีหมอก ม้าในวรรณคดีพื้นบ้านเรื่อง ขุนช้างขุนแผน เป็นนักมวยที่ชกได้ประทับใจผู้ชมอย่างมาก ได้รับเสียงปรบมือและความชื่นชมเสมอหลังจาการชกถึงแม้ว่าจะเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ก็ตาม ประยุทธ์มีสถิติการชกมวยไทยราว 81 ครั้ง เป็นการชนะน็อก 30 ครั้ง ชนะคะแนน 32 ครั้ง เสมอ 8 ครั้ง แพ้ 7 ครั้ง ซึ่งเป็นการแพ้น็อก 4 ครั้ง โดยได้ค่าตัวจากการชกมวยไทยทั้งหมดรวมเป็นเงินถึง477,710 บาท และได้รับรางวัลเกียรติยศต่าง ๆ มากมาย อาทิ เสื้อสามารถวายุภักดิ์ จากการชนะน็อก ธวัช วงศ์เทเวศน์ ในยกสุดท้าย รางวัลกิตติมศักดิ์จากกองทัพบก ได้รับรางวัลตุ๊กตาทองนักมวยยอดเยี่ยมแห่งปี พ.ศ. 2494 แชมป์รุ่นมิดเดิลเวท 2 สมัยของเวทีราชดำเนิน อีกทั้งยังได้รับรางวัลถ้วยทองและถ้วยเงินต่าง ๆ อีกมากมาย

ส่วนสถิติในการชกมวยสากล ไฟต์ที่สำคัญได้แก่ ชนะคะแนน ศักดิชัย นาคพยัคฆ์ และชกกับสมศรี เทียมกำแหง 4 ครั้ง ซึ่งแพ้คะแนน 2 ครั้งและชนะน็อกครั้งหนึ่งแพ้น็อก สมเดช ยนตรกิจ ยก 2 เสมอ 1 ครั้งและแพ้ทีเคโอและชนะคะแนน 2 ครั้ง สุรชัย ลูกสุรินทร์ และ เปลี่ยน กิ่งเพชร และชนะน็อกยกที่ 4 จิมมี่ เบิร์ดนักมวยชาวต่างประเทศ ไม่มีผลการตัดสินกับ เพิก สิงหพัลลภ และอุสมาน ศรแดง

หลังเลิกชกมวยแล้ว ประยุทธ์ได้รับเข้าราชการ เป็นข้าราชการระดับ 6 ที่กรมสรรพสามิต กระทรวงการคลัง โดยได้รับเงินเดือนครั้งแรกเพียง 450 บาทประยุทธ์เกษียณอายุเมื่ออายุได้ 60 ปี ในปี พ.ศ. 2528 ต่อมาใน พ.ศ. 2527 ทางเวทีราชดำเนินได้จัดอันดับ 10 ยอดนักมวยของเวที มีชื่อของประยุทธ์ติดอยู่ด้วย

• ครูมวยโคราช ที่สำคัญในสมัยรุ่งเรือง
• มวยไทยโคราชยุคเริ่มต้นสวมนวม (รัชกาลที่ 6 – รัชกาลที่ 8) เก็บถาวร 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• "ม้าสีหมอก" ประยุทธ อุดมศักดิ์
• "เสือใจสิงห์" นิตย์ สุริยะ