Piotr Kaszowski

Piotr Kaszowski z Kaszowa herbu Janina,(ok.1520 – ok. 1594) – współzałożyciel (ok. 1550-1560) Rzeczypospolitej Babińskiej,popularny „babiński kanclerz”, satyryk, dziedzic Wysokiego, sędzia ziemski lubelski, deputat sądów ultimae instantiae województw: sandomierskiego, lubelskiego i podlaskiego.

kalwinista, fundator zboru kalwińskiego w Wysokiem.

Syn Łukasza Kaszowskiego (1470-1523 ) –podkomorzego lubelskiego (1514 ), właściciela Wysokiego i Urszuli Sienickiej (zm. po 1523). Brat JanaKaszowskiego (1510-1570).

Gdy miał dziesięć lat, w 1530 Wysokie zostało spalone przez Tatarów. Spaliły się również przywileje miejskie, które jego ojciec Łukasz Kaszowski wznowił u króla Zygmunta I w 1550 r.

Piotr Kaszowski ożenił się z Anną– córką Mikołaja Pszonki z Babina. Brat Anny, Stanisław Pszonka z Piotrem Kaszowskim (obaj byli sędziami lubelskimi), założyli Rzeczpospolitą Babińską. Ta społeczność wesołych kpiarzy, założona w połowie XVI w skupiała na dworze Pszonków w Babinie pod Lublinem, oprócz braci szlachty – najprawdopodobniej wybitnych pisarzy takich jak : Rej, Kochanowski, Trzecieski, Sarnicki, Paprocki

Piotr Kaszowski był kalwinistą i kościół zamienił na zbór kalwiński. W zborze tym kaznodzieją był jego przyjaciel Jakub Sadurski. Po śmierci Piotra Kaszowskiego w 1594 r., właścicielami Wysokiego zostają w 1610 r. jego synowie: Łukasz i Jan Kaszowscy.

Jan Kaszowski (1560-1620) – rotmistrz królewski, starosta sokalski i berestecki żenił się dwukrotnie z ewangeliczkami: po raz pierwszy z Elżbietą Gorajską (z Goraja), a po jej śmierci z Zofią Firlej (z Firleja) córką Andrzeja Firleja – kasztelana radomskiego i ks. Barbary Kozińskiej. Był działaczem różnowierczym Po śmierci Jana, Wysokie dziedziczy syn jego; Henryk Kaszowski, (który brał udział w wojnie z Tatarami, gdzie dostał się do niewoli tatarskiej, skąd został wykupiony). Był zapewne ostatnim z rodziny kalwinistą i jednym z ostatnich senatorów różnowierczych. Zbór w Wysokiem upadł nieco wcześniej, bo koło 1649 roku.

• Bronisław Nadolski, Cyprian Mielczarski, Dobrosława Platt Towarzystwa literackie i naukowe. W: Teresa Michałowska, Barbara Otwinowska, Elżbieta Sarnowska-Temeriusz: Słownik literatury staropolskiej : średniowiecze, renesans, barok. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw., 2002. ​ISBN 83-04-04621-0​.
• Polski Słownik Biograficzny (t. 12 s. 209)