Piotr Borowy

Piotr Borowy (ur. 28 maja 1858 w Rabczycach, zm. 18 stycznia 1932 w Lipnicy Wielkiej) – działacz ludowy i niepodległościowy, członek polskiej delegacji na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r. i do prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona w sprawie przyłączenia Orawy i Spisza do Polski. Był zwany "Apostołem Orawy".

Był samoukiem, szczególnie interesowały go książki o tematyce religijnej, był doskonałym mówcą. Prowadził on ascetyczny styl życia. Szerzył na Orawie wiarę katolicką, kulturę polską i patriotyzm.

W 1882 w Rabczycach założył rodzaj "chłopskiego klasztoru", gdzie ślubowano czystość, ubóstwo i posłuszeństwo. Później ze względu na trudną sytuację materialną wyjechał na półtora roku do Stanów Zjednoczonych. Po powrocie otworzył warsztat introligatorski i sprzedawał po jarmarkach książki, które sam oprawiał. Sam też napisał kilka książek, w których piętnował upadek moralności i pijaństwo. Później pisał też książki o tematyce politycznej, a także bajki i poematy (m.in. Mowy, Rozmyślania człowieka o sprawach Boskich, Złote myśli). Zajmował się problematyką polskości Orawy i Spisza. Od 19 marca do 15 kwietnia 1919 r. wraz z Wojciechem Halczynem, księdzem Ferdynandem Machay'em i K. Rouppertem przebywał jako delegat ludności polskiej ze Spisza i Orawy na konferencji pokojowej w Paryżu. Po podziale Orawy w 1920 r., kiedy Rabczyce przypadły Czechosłowacji, przeniósł się do Lipnicy Wielkiej, gdzie zamieszkał w maleńkim domku. Prowadził tam działalność misjonarską. Uznawany był za wielki autorytet. W wieku 70 lat zaczął spisywać swoje mowy – nauki. Po jego śmierci ksiądz Ferdynand Machay wydał drukiem jego książkę: Sąd grzesznika sam nad sobą. Z drzeworytami Stanisława Jakubowskiego (Kraków : nakładem Związku Górali Spisza i Orawy, 1933; wznowienie w reprincie Kraków 1989).

Pochowany został na cmentarzu przykościelnym w Lipnicy Wielkiej. Prezydent RP Ignacy Mościcki odznaczył Piotra Borowego Orderem Odrodzenia Polski. Ksiądz infułat Ferdynand Machay starał się o beatyfikację Piotra Borowego.

Jego imieniem nazwano Konkurs Literacki na utwór o tematyce orawskiej organizowany od ok. 1980 przez Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej. W 2002 w 70-lecie jego śmierci Towarzystwo Miłośników Orawy wyemitowało pamiątkowy medal z jego postacią.

• Ładygin Zbigniew: 7 dni na Orawie polskiej;
• Ferdynand Machay: Gazda Piotr Borowy. Życie i pisma. Drzeworyty wykonał St.Jakubowski. Wydanie drugie. Kraków 1938, Nakładem Związku Górali Spisza i Orawy;
• Ferdynand Machay: Moja droga do Polski (Pamiętnik), Kraków 1938;
• Ferdynand Machay: Nasi gazdowie w Paryżu. Wspomnienie z podróży, Kraków 1919.

• Woda Piotra Borowego – artykuł w "Dzienniku Polskim" z 23.12.2006
• CCS Causes under consideration - kandydaci do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego

• Ks. Ferdynand Machay: Borowy, Piotr. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 351–352. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ​ISBN 8304032910​