Pieter de Swart

Pieter de Swart (1709 – 1772) was een Nederlands architect uit de 18e eeuw.

In Parijs kreeg Pieter de Swart, op voordracht en kosten van Willem IV, in 1745-1746 een opleiding bij meesterbouwer Jacques-François Blondel. Toen hij terug in Nederland kwam, was de bejaarde Daniël Marot (1661-1752) nog hofarchitect van Willem III. Ze werkten veel samen.

In 1747 steeg zijn aanzien toen Willem IV stadhouder werd en De Swart benoemde tot hofarchitect. Om de Vrede van Aken te vieren, ontwierp De Swart in 1749 een groots vuurwerk, dat in de Hofvijver wordt ontstoken. Willem IV had meer grootse plannen, o.a. om het Binnenhof te verbouwen, maar hij overleed al in 1751. Na de dood van Willem IV werd De Swart ontslagen, maar hij mocht zich de "Architect des princen van Orange" blijven noemen.

In Parijs, op de architectuurschool van J.F. Blondel, leerde De Swart te werken in de stijl van Louis XIV. Dit zette hij voort toen hij in Nederland terugkwam en veel met Marot samenwerkte. Toen deze in 1752 overleed, ontwikkelde hij zich verder in de stijl van Louis XV en werd zijn werk nog verfijnder.

Door Pieter de Swart gebouwd o.a.:

• 1742: Waterland
• 1750: Stadspaleis voor de familie Leu de Wilhelm aan de Herengracht in Den Haag.
• 1755: Lange Vijverberg 14 (nu Museum Bredius), 15 (nu Hoogsteder & Hoogsteder) en 16.
• 1759: Evangelische Lutherse kerk aan de Lutherse Burgwal.
• 1760: Paleis Lange Voorhout (nu Escher in het Paleis), Lange Voorhout 74.
• 1761: Huis Huguetan, Lange Voorhout 34.
• 1766: Koninklijke Schouwburg, Korte Voorhout 3, als paleis voor Carel van Nassau Weilburg.
• 1768: Militair Gouvernement, nu Noordbrabants Museum, Verwersstraat 14, Den Bosch.

Verder ontwierp De Swart één van de tien stadspoorten van Rotterdam, de Delftse poort. Negen poorten werden in de 19e eeuw gesloopt, zijn poort bleef bestaan, totdat zij zo werd beschadigd tijdens het bombardement, dat ze na de oorlog gesloopt werd.

In het Haags Historisch Museum werd in 1999 een tentoonstelling aan hem gewijd.

Biografie: F.H. Swart Schmidt: Pieter de Swart, architect van de 18e eeuw.

• Lijst van Nederlandse architecten

Zie de categorie Pieter de Swart van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.