Quick Facts
LeoBiography
ოთარ მიხეილიშ სქი ქაჯაია (დ. 29 კვირკვე, 1923, ოფუტე ბანძა, გეგეჭკორიშ რაიონი — ღ. 24 ღურთუთა, 2018, ქართი) — ქორთუ ნინეფიშმენცარი, ლექსიკოგრაფი, ფილოლოგიაშ მენცარობეფიშ დოქტორი.
ბიოგრაფია
დებადჷ ღარჷბი ყაზახიშ ფანიას, 1939 წანას წჷმორჩქინათ გათუ ბანძაშ ოშქაშე სკოლა. მუჭოთ გურაფაშ ფრიადშა მაგურაფუქ, მიოღებელი გამორსეფიშ ბარებაშ უმუშო ინირიცხჷ ქართიშ ი. ბ. სტალინიშ ჯოხონობაშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ ფილოლოგიაშ ფაკულტეტის ქორთული ნინაშ დო ლიტერატურაშ სპეციალობათ.
1941 წანაშ 3 მარაშინათუთას მობილიზაციათ იჭანეს ჭითა არმიაშა. თი წანაშ ქირსეთუთას ინირიცხჷ ქართიშ საართო-საჯარიშო ოურდუმე სკოლაშ კურსანტო. ქართის რდჷ 1942 წანაშ 9 მესიშახ, უკული გეგჷნიჸონეს გაგრაშა, სოდეთ დოსქიდჷ 1942 წანაშ 10 კვირკვეშახ. 24 კვირკვეშე ლჷმენდჷ ვორონეჟიშ ფრონტიშ მა-6 ორეზერვე არმიაშ 174-ა მაჸოთამალი დივიზიაშ აკოდგინალუას.
1942 წანაშ გჷმათუთაშ ბოლოს დივიზია გეგჷნაჸოთეს კალინინიშ ფრონტშა. თაქ დუდენდჷ ტანკაწმარინჯე თოფეფიშ ეჩულს, ნამუთ მიშეშჷ 46-ა გვარდიული დივიზიაშ 51-ა ზოხო ტანკაწმარინჯე დივიზიონშა.
1943 წანაშ გჷმათუთა-გერგობათუთას მაჟირა ბალტიაშპიჯეთიშ ფრონტიშ აკოდგინალუას მონაწილენდჷ ნეველიშ დო ნოვოსაკოლნიკიშ გოდუდიშულაფას. 1944 წანაშ დაჭყაფუს კონტურიაშ გეშა მოხვადჷ ჰოსპიტალს. 1944 წანაშ 1 ეკენიას მუშობა დიჭყჷ გეგეჭკორის რაიონიშ ოფუტე აბედათიშ ოშქაშე სკოლას ოურდუმე ხემანჯღვერო, სოდეთ მუშენდჷ 1945 წანაშ 25 კვირკვეშახ.
1945 წანაშ 1 ეკენიას გურაფა გაგინძორჷ ქართიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტის, ნამუთ გათუ 1948 წანაშ მელახის. ხათელებე დიჭყჷ მუშობა საქორთუოშ სსრ მენცარობეფიშ აკადემიაშ ნინეფიშმენცარობაშ ინსტიტუტის უკლაშ მენცარ ალმახანდეთ.
1948 წანაშ გჷმათუთას ინირიცხჷ ქართიშ ი. ბ. სტალინიშ ჯოხონობაშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ ასპირანტურას, ნამუთ ათუ 1951 წანას. 1952 წანაშ ეკენიას ომუშებჷა უტეს სტალინირიშ სახენწჷფო პედაგოგიურ ინსტიტუტშა (ნ. ცხინვალი), სოდეთ მუშენდჷ 1971 წანაშ 1 ქირსეთუთაშახ მაგურაფალო, დოცენტო, ქორთული ნინაშ დო ლიტერატურაშ კათედრაშ გამაგეთ.
1971 წანაშ ქირსეთუთას სამუშათ გინილჷ ქართიშ ა. ს. პუშკინიშ ჯოხონობაშ სახენწჷფო პედაგოგიური ინსტიტუტშა. 1972-1975 წანეფს რდჷ ქორთული ფილოლოგიაშ ფაკულტეტიშ დეკანი, 1975-1984 წანეფს — პრორექტორი ოგურაფე დარგის, 1984 წანაშ 26 მელახიშე პრორექტორო ომენცარე მუშობაშ დარგის.
2006 წანაშე ილიაშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ საპატიო პროფესორიე.
2001 წანას Reichert-Verlag Wiesbaden-ქ, სერიათ - Kaukasienstudien, გჷშაშქჷ ოთარ ქაჯაიაშ დო ჰაინც ფენრიხიშ ართოიანი ლექსიკონი - Mingrelisch-Georgisches Wörterbuch. 2002-2009 წანეფს ოთარ ქაჯაიაქ გჷშაშქჷ მარგალურ-ქორთული ლექსიკონიშ ოთხტომული, 2013 წანას — ჩინებულ ქართველოლოგიწკჷმა, გიორგი კლიმოვწკჷმა ართო — მარგალურ-რუსულ ქორთული ლექსიკონი.
1954 წანაშ პირელს თხილუ დისერტაცია ფილოლოგიაშ მენცარობეფიშ კანდიდატიშ ომენცარე ხარისხიშ მაპალაფარო, 1961 წანაშე დოცენტიე.
ალმასქუ — ნებიერიძე ნორა, ტექნიკაშ მენცარობეფიშ კანდიდატი, სქუალეფი — მერაბი დო მანანა.
- რდჷ სკკპ მაკათური 1947 წანაშ მელახშე;
- მენიჭებული აფუდჷ საქორთუოშ სსრ უმაღალაში სკოლაშ დოინალაფირი მუშაკიშ საპატიო წოდება.
დოჯილდაფირიე:
- ორდენი „ომამულე ლჷმა, II ხარისხიშ“;
- მედალი „1941-1945 წწ დიდ ომამულე ლჷმას გერმანიაშა გომორძგუაშენი“
- ოიუბილე მედალი „1941-1945 წანეფიშ დიდ ომამულე ლჷმას გერმანიაშა გომორძგუაშ 20 წანა“;
- ოიუბილე მედალი „ვ. ი. ლენინიშ დაბადებაშ 100 წანაშ დუდიშ ეიოშანალო ოხანდე ქომოლობაშენი“;
- ოიუბილე მედალი „სსრ რსხუშ აკოანჯარაფილი ნძალეფიშ 60 წანაშ დუდი“;
- იუბილე მედალი „1941-1945 წანეფს დიდ ომამულე ლჷმას გომორძგუაშ 40 წანა“;
- საქორთუოშ სსრ უმაღალაში სხუნუშ პრეზიდიუმიშ საპატიო სიგელი.