Özcan Akyol

Özcan Akyol  uitspraak  (Deventer, 7 april 1984) is een Nederlandse schrijver en columnist. Hij woont en werkt in Deventer. Naast zijn literaire werk is of was hij columnist voor een combinatie van het Algemeen Dagblad en zeven regionale dagbladen, VARAgids, Nieuwe Revu (2014 - 2018) en Helden. Daarnaast publiceert hij van tijd tot tijd in onder andere Hard gras en Viva Mama. Als opiniemaker is hij geregeld te zien in televisieprogramma's.

Akyol volgde na de mavo een opleiding journalistiek en Nederlands waarvan hij de eerste afrondde. In september 2010 debuteerde Akyol met een kort verhaal in Frontaal Naakt. In september 2011 bracht hij het korte verhaal Zero Impact in de bundel WTF? Volwassen worden na 11 september, een boek met verhalen van 21 auteurs over de invloed van aanslagen op 11 september 2001 op hun leven.

In oktober 2012 verscheen zijn debuutroman Eus bij uitgeverij Prometheus. Het boek gaat over een Turks-Nederlandse jongen uit een gastarbeidersgezin die zich aan zijn achtergrond probeert te ontworstelen. Het werk werd als een gedeeltelijkautobiografische schelmenroman gepresenteerd. Eus kreeg voor en bij verschijning veel aandacht in de Nederlandse media. Er werden in een week tijd 10.000 exemplaren verkocht. Een maand na het verschijnen werden de filmrechten gekocht door Eyeworks.

De schrijver is vanaf dat moment naast schrijver ook opiniemaker. Hij is met enige regelmaat op televisie om zijn mening te geven over de actualiteit, bijvoorbeeld in programma's als De Wereld Draait Door en Pauw.

In mei 2014 schreef hij samen met twitteraar Dublanqebogarde de bundel Hé scheids, jij hebt thuis zeker niks te vertellen?, een citatenboek over absurde omgangsnormen op en rond het voetbalveld.

In het najaar van 2014 verscheen het eerste kinderboek van Akyol: Wij vieren geen feest. In dit verhaal gaat een jongetje op kerstavond op zoek naar hulp voor zijn zieke broer. Hij stuit op veel weerstand en leert een harde les. Het boek verscheen in een kleine oplage.

In februari 2016 verscheen zijn tweede roman, getiteld Turis. Hierin gaat de hoofdpersoon op zoek naar het vermeende dubbelleven van zijn vader, teneinde zijn ouders uit elkaar te drijven. Het boek werd als literaire fictie gepresenteerd, hoewel het verhaal veel gelijkenissen met het echte leven van de schrijver zou vertonen.

In 2017 werd de door Akyol gemaakte televisiedocumentaire serie De neven van Eus op NPO 2 en VRT uitgezonden. Hierin bezoekt hij Turkije met daar wonende familieleden als zijn belangrijkste gidsen.

Vanaf december 2017 maakt Akyol voor de BNNVARA het nachtelijk radioprogramma Onze man in Deventer. Hij interviewt daarin een gast in zijn huis in Deventer. Het programma wordt live uitzonden op NPO Radio 1. Sinds december 2018 is het vast opgenomen in de wekelijkse programmering van NPO Radio 1.

Op 30 januari 2019 won Özcan Akyol met zijn nachtprogramma Onze Man in Deventer de Nachtwacht Award 2019.

In 2019 werd Akyol de nieuwe presentator van het televisieprogramma Sterren op het Doek. Hierin portretteert hij diverse bekende Nederlanders.

Voor 2020 schrijft hij het Boekenweekessay, dat bij de Boekenweek hoort.

Özcan Akyol had een moeilijke jeugd, zo vertelde hij in diverse interviews. Akyol's vader zou een alcoholverslaving hebben gehad; hij mishandelde en verwaarloosde zijn zoons. Akyol presteerde slecht op school en werd chauffeur voor een criminele Roma-familie. In de jeugdgevangenis ontdekte Akyol de literatuur. Hij las een boek van Maarten ’t Hart over zijn geloofsafval, en leerde hoe hij zijn oude identiteit achter zich kon laten. Dat was een grote bevrijding. De bevrijding betekende ook een breuk met zijn vader, die hij sindsdien niet meer heeft gesproken. Akyol is atheïst, hij groeide op in een liberaal islamitisch gezin. Hij is kritisch over de islam en Turks nationalisme, hetgeen hem soms 'niet in dank afgenomen wordt'. Akyol woont samen met Volkskrant-journaliste Anna van den Breemer met wie hij twee kinderen heeft.

• Taakstraf (2010), kortverhaal
• Zero Impact (2011), kortverhaal, ISBN 9789044617849
• Eus (2012), roman, ISBN 9789044626391
• Hé scheids, jij hebt thuis zeker niks te vertellen? (2014), bundel samen met @DuBlanqeBogarde, ISBN 9789044626162
• Wij vieren geen feest (2014), kinderboek, ISBN 9789044627169
• Turis (2016), roman, ISBN 9789044641271
• Dilemma (2017), kortverhaal
• Pessimisme kun je leren (2018), bloemlezing van het werk van dichter Lévi Weemoedt, ISBN 9789038806310
• Generaal zonder leger (2020), essay, ISBN 978 90 5965 5171

• De neven van Eus, NTR, 2017
• Eus in Medialand, NTR, 2018
• Brieven met Eus (2018)
• Sterren op het Doek, MAX, 2019
• De Geknipte Gast, BNNVARA, 2020
• Dwarse denkers, NTR, 2020

• In 2012 won Akyol de prijs voor het Beste Overijsselse boek.
• In 2016 werd de Cultuurprijs Overijssel aan hem toegekend.
• In 2017 werd de Gulden Adelaar van de stad Deventer aan hem toegekend.
• In 2018 werd de Eervolle Vermelding van de Zilveren Nipkowschijf aan de documentaire 'De Neven van Eus' toegekend. De jury prees het sterke debuut van Akyol als televisiemaker.
• In 2019 ontving hij de Nachtwacht Award voor het beste nachtprogramma van de radio (Onze Man in Deventer).

Weigering

In 2018 werd Akyol genomineerd voor de Pim Fortuynprijs. De nominatie leidde tot een storm van kritiek vanuit rechts-extremistische, linkse en islamitische hoek. Daarom weigerde hij de nominatie, want volgens hem is de prijs "verbindend bedoeld, maar leidt helaas tot polarisering. Ik wil niet dat die giftige dynamiek de prijs besmet."

• Officiële website