Norbert Honsza

Norbert Honsza (ur. 23 czerwca 1933 w Wodzisławiu Śląskim) – germanista, kulturoznawca, niemcoznawca, emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie w latach 1970-2003 kierował Zakładem Współczesnej Literatury i Kultury Niemieckiej w Instytucie Filologii Germańskiej; przez wiele lat profesor Uniwersytetu Opolskiego, Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie oraz Uniwersytetu w Ostrawie. Jego specjalność: Literatura i kultura niemiecka wszystkich epok ze szczególnym uwzględnieniem XX. wieku, stosunki polsko-niemieckie, krytyka literacka. Promotor kilkuset magistrantów i licencjatów. Wypromował 52 doktorów.

Studia germanistyczne ukończył w 1956 roku na Uniwersytecie Wrocławskim. Należał do komitetu redakcyjnego "Arbeiterstimme". W 1963 r. uzyskał doktorat, a habilitował się w roku 1970. W latach 1970-1971, a także kilkakrotnie w latach 80. i 90. minionego stulecia był stypendystą Fundacji Aleksandra von Humboldta. Otrzymywał również stypendia DAAD i Ebert-Stiftung. Przez wiele semestrów wykładał gościnnie na uniwersytetach w Bochum, Siegen oraz Hamburgu. Wykłady wygłaszał ponadto na kilkunastu uniwersytetach niemieckich, austriackich, szwedzkich, szwajcarskich, francuskich i czeskich. Występował z referatami na wielu znaczących kongresach i sympozjach naukowych w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Jest członkiem kilku krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych.

W latach 1993-2003 był redaktorem naczelnym czasopisma „Germanica Wratislaviensia”; 1990-2006 współwydawca czasopisma Uniwersytetu Wrocławskiego „Zbliżenia Interkulturowe. W 2003 roku otrzymał Nagrodę Kulturalną Śląska Kraju Dolnej Saksonii.

Obecnie jest kierownikiem Zakładu Języka i Kultury Niemieckiej w Wyższej Szkole Studiów Międzynarodowych w Łodzi oraz profesorem PWSZ w Raciborzu. Od 2003 roku jest członkiem Komitetu Nauk o Literaturze PAN. Od 2007 roku współwydawca czasopisma Wyższej Szkoły Studiów Międzynarodowych w Łodzi „Zbliżenia Interkulturowe. Polska-Niemcy-Europa. Polityka. Kultura. Społeczeństwo”.

Autor posiada w swoim dorobku ponad 80 pozycji książkowych (monografie, podręczniki, redakcje) oraz około 1000 innych pozycji, w tym: rozprawy, artykuły, eseje, szkice, noty oraz recenzje. Niniejsze zestawienie stanowi wybór ważniejszych i charakterystycznych dla zainteresowań autora publikacji:

Monografie

• W kręgu literatury niemieckiej: szkice z literatury niemieckiej XX wieku, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1968. 240 s.
• Z literatury niemieckiej: doświadczenia, inspiracje, propozycje, Katowice: „Śląsk”, 1970. 192 s.
• Nad twórczością Tomasza Manna, Katowice: „Śląsk”, 1972. 235 s.: il.
• Zur literarischen Situation nach 1945 in der BRD, in Österreich und in der Schweiz / Norbert Honsza. Wrocław: PWN, 1974. 239 s.
• Kształt i struktura: literatura NRF, Austrii i Szwajcarii po roku 1945: niemieckojęzyczna proza XX wieku, Katowice: „Śląsk”, 1975. 370 s.
• Literatur der Gegenwart: BRD – Österreich – Schweiz, Wyd. 2 zm. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1976, 239 s.
• Moderne Unterhaltungsliteratur: Bestandsaufnahme, Thesen, Analysen, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1978, 183 s.
• Szkice z literatury niemieckiej XX wieku (współautor: Marian Szyrocki), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1978, 235 s. [s. 99-234: teksty aut. N. Honszy]
• Profile współczesności: literatura NRD / Norbert Honsza, Zbigniew Światłowski, Bernard Wengerek. Katowice: “Śląsk”, 1979. 348 s.
• Moderne Unterhaltungsliteratur: Bestandsaufnahme, Thesen, Analysen. [Wyd.2 popr.]. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1980, 184 s.
• Deutschsprachige Literaturgeschichte der Gegenwart / Norbert Honsza. Warszawa: PWN, 1981. 444 s.
• Oblicza kompromisu: literatura i kultura RFN lat siedemdziesiątych / Norbert Honsza, Bernard Wengerek. Katowice: “Śląsk”, 1981. 160 s.
• Kurt Tucholsky – szlachetny pacyfista / Norbert Honsza Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1984 108 s.
• Karol May – anatomia sukcesu: życie – twórczość – recepcja / Norbert Honsza, Wojciech Kunicki Katowice: „Śląsk”, 1986. 304 s.
• Grupy literackie w RFN i Austrii / Norbert Honsza, Edward Białek, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1987. 133 s.
• Günter Grass: Werk und Wirkung. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1987. – 145 s.
• Ausbrüche aus der klaustrophobischen Welt: zum Schaffen von Günter Grass. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1989. 167 s.
• Tomasz Mann arystokrata ducha / Norbert Honsza. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1993. 129 s.
• Prowokacje literackie = Literatur als Provokation / Norbert Honsza. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994. 200 s.
• Heinrich Böll niepokorny humanista. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994. 171 s.
• Günter Grass: Skizze zum Porträt. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1997. 167 s.
• Heinrich Böll: vzpurný humanista / Norbert Honsza; přel. [z pol.] Helena Stachová; [nĕm. citáty do čes. přel. Eva Pátková]. Ostrava: Filozofická Fak. Ostravské Univ.: Tilia, 1997. 175 s.
• Güntera Grassa portret własny / Norbert Honsza; przekł. Elżbieta Herden i Mieczysław Motowilczuk; bibliografię recepcji Güntera Grassa w Polsce oprac. Piotr Litwiniuk. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000. 275 s.: il.
• Podróże literackie. Pomosty kulturowe. Niemcy-Austria-Szwajcaria, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, 2004, 246 s.
• Deutsche Schriftsteller des 20. Jahrhunderts. Porträts und Texte. Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. J. Długosza, 2005, 247 s.
• Günter Grass – szaman literatury niemieckiej. Biografia. Łódź: Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, 2008, 190 s.

Prace edytorskie i redakcyjne

• Acta Universitatis Wratislaviensis.- No 184. Germanica Wratislaviensia.- Wrocław: PWN, 1973, 106 s.
• Acta Universitatis Wratislaviensis.- No 258. Germanica Wratislaviensia.- Wrocław: PWN, 1975, [T. 21], 140 s.
• Wybór nowel i esejów / Tomasz Mann; – Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975.- XCIII, 401 s.- (Biblioteka Narodowa, Seria II; nr 182)
• Thomas-Mann-Heft .- Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1977.- 127 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 361, Germanica Wratislaviensia; [T.] 29)
• Acta Universitatis Wratislaviensis.- No 382, Germanica Wratislaviensia..- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1979, [T. 31], 150 s.
• 30 Jahre DDR-Literatur – Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1979.- 164 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 498, Germanica Wratislaviensia; [T.] 41)
• Zu Peter Handke : Zwischen Experiment und Tradition / Hrsg. Norbert Honsza.- Stuttgart : Klett Verlag, 1982.- 102 S. – (Literaturwissenschaft-Gesellschaft, LGW-Interpretationen; 61)
• Studien zur Literatur- und Sprachwissenschaft : Perspektiven – Konzepte – Gattungen – Funktionen. – Katowice: Uniwersytet Śląski, 1987.- 198 s.
• Untersuchungen zur Literatur und Linguistik. .- Katowice: . Uniwersytet Śląski, 1987.- 112 s.
• Untersuchungen zur populären Literatur im 20. Jahrhundert / red. Norbert Honsza.- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1987.- 123 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 853, Germanica Wratislaviensia; [T.] 62)
• Daß eine Nation die andere verstehen möge : Festschrift für Marian Szyrocki zu seinem 60. Geburstag / hrsg. von Norbert Honsza und Hans-Gert Roloff.- Amsterdam: Editions Rodopi B. V., 1988.- [8], 913,[2] s., [3] k. tabl. : faks., portr., ryc.- (Chloe : Beihefte zum Daphnis; Bd. 7)
• Günter Grass w krytyce polskiej / red. Norbert Honsza, Jerzy Łukosz.- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1988.- 130 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1015, Germanica Wratislaviensia; [T.] 74)
• Literatur und Linguistik. – Katowice: Uniwersytet Śląski, 1988.- 154 s.- (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach; nr 993)
• Germanistische Studien zur Sprache und Literatur.- Katowice: Uniwersytet Śląski, 1990.- 88 s.- (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach; nr 1115)
• Der Mensch wird an seiner Dummheit sterben : Günter-Grass-Konferenz, Karpacz 17.-23. Mai 1987 / red. Norbert Honsza, Jerzy Łukosz, Marian Szyrocki.- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1990.- 168 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1116, Germanica Wratislaviensia; [T.] 81)
• Studentenbeichten, Sonderbare Geschichten / Otto Julius Bierbaum; .- Berlin: Nicolaische Verlagsbuchhandlung Beuermann, 1990.- 181 S.- (Deutsche Bibliothek des Ostens bei Nicolai)
• Szkice o współczesnej literaturze austriackiej / red. Norbert Honsza, Edward Białek. -Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1991.- 140 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1150, Germanica Wratislaviensia; [T.] 83)
• Gerhart Hauptmann w krytyce polskiej 1945-1990 / red. Norbert Honsza, Krzysztof A. Kuczyński, Anna Stroka. – Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1992.- 255 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1328, Germanica Wratislaviensia; [T.] 94)
• Die unzumutbare Wahrheit : zum Schaffen von Christa Wolf. – Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1992.- 77 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1335, Germanica Wratislaviensia; [T.] 97)
• Dokumentation zur Rezeption und Didaktik deutschsprachiger Literaturen in nichtdeutschsprachigen Ländern / hrsg. von Hans-Christoph Graf von Nayhauss in Verb. mit Norbert Honsza u.a.- München, 1993.- 214 S.
• Labirynt fałszerstw : antologia krótkiej prozy niemieckojęzycznej / red. Norbert Honsza, Edward Białek.- Warszawa : Oficyna Wydawnicza „Profi”, 1994.- 254 s.
• Literarische Streifzüge.- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994.-120 s. – (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1434, Germanica Wratislaviensia; [T.] 98)
• Studien zur DDR-Literatur / red. Norbert Honsza, Sławomir Tryc.- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994.- 133 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1561, Germanica Wratislaviensia; [T.] 104)
• Heinrich Böll – Dissident der Wohlstandsgesellschaft / hrsg. von Bernd Balzer und Norbert Honsza.- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995.- 223 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1758)
• Studien zur Literatur- und Sprachwissenschaft – Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995.- 192 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1604, Germanica Wratislaviensia; [T.] 107
• Annäherungsversuche : Germanistische Beiträge.- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1996.- 179 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1844, Germanica Wratislaviensia; [T.] 116)
• Literatur und Linguistik.- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1996.- 129 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1713, Germanica Wratislaviensia; [T.] 112)
• Interkulturelle Perspektiven : Germanistische Beiträge.- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1997.- 121 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1887, Germanica Wratislaviensia; [T.] 119)
• Die Rezeption der deutschsprachigen Gegenwartsliteratur nach der Wende 1989 / Hrsg. von Norbert Honsza, Theo Mechtenberg.- Wrocław : „FRI“, 1997.- 321 s.
• Beobachtungen und Überlieferungen : Germanistische Beiträge. .- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1998.- 155 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 2068, Germanica Wratislaviensia; [T.] 121)
• Schöpferische Begegnungen .- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000.- 253 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 1868, Germanica Wratislaviensia; [T.] 118)
• Zeitbewußtsein und Zeitkonzeption .- Wrocław: Wydaw. Uniw. Wrocł., 2000.- 159 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 2174, Germanica Wratislaviensia; [T.] 122)
• Germanistik 2000 : Wrocław – Breslau .- Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001.- 186 s.- (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 2260, Germanica Wratislaviensia; [T.] 124)
• Kulturraum Schlesien : ein europäisches Phänomen : Interdisziplinäre Konferenz Wrocław/Breslau 18.- 20. Oktober 1999 / Hrsg. Walter Engel, Norbert Honsza im Auftr. Der Stiftung Gerhart-Hauptmann-Haus. Deutsch-osteuropäisches Forum, Düsseldorf in Verbindung mit dem Germanistischen Institut der Universität Wrocław/Breslau.- Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2001.- 312 s.
• Günter Grass. Bürger und Schriftsteller (Hrsg. Norbert Honsza, Irena Światłowska), Wrocław – Dresden, Neisse Verlag 2008, 517 s.

• Norbert Honsza w bazie „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI).
• K. Masłoń, Życiorys wypolerowany