Nikos Katsalidas

Ο Νίκος Κατσαλίδας (αλβ: Niko Kacalidha, Άνω Λεσινίτσα, 1949) είναι Έλληνας λογοτέχνης και μεταφραστής.

Σπουδές και επαγγελματική σταδιοδρομία

Ο Κατσαλίδας γεννήθηκε το 1949 στο χωριό Άνω Λεσινίτσα των Αγίων Σαράντα της Αλβανίας από οικογένεια Ελλήνων. Πατέρας του ήταν ο λαογράφος Γρηγόρης Κατσαλίδας, ο οποίος υπέστη διώξεις κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής περιόδου. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Μπεράτι όπου γνώρισε τον Ισμαήλ Κανταρέ με τον οποίο συνδέθηκε φιλικά και στη συνέχεια σπούδασε φιλολογία στο πανεπιστήμιο των Τιράνων. Υπηρέτησε ως καθηγητής φιλολογίας και μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος διετέλεσε λογοτεχνικός συντάκτης σε έντυπα της ελληνικής μειονότητας της Αλβανίας. Αργότερα εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα.

Παρουσία στη λογοτεχνία

Ο Κατσαλίδας θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους και παραγωγικότερους λογοτέχνες της ελληνικής μειονότητας με έργο που περιλαμβάνει ποιήματα, δοκίμια και πεζά και που απευθύνεται τόσο στο ελληνικό όσο και στο αλβανικό κοινό. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα με ποιήματα γραμμένα στα αλβανικά ενώ κατά τα επόμενα χρόνια έγγραψε και στην ελληνική γλώσσα. Στο ενεργητικό του περιλαμβάνονται τριάντα ποιητικές συλλογές, ένα μυθιστόρημα και μια συλλογή διηγημάτων. Παράλληλα θεωρείται σημαντικός μεταφραστής καθώς έχει μεταφράσει στα αλβανικά, έργα λογοτεχνών όπως ο Ελύτης, ο Σεφέρης, ο Ρίτσος, η Δημουλά, ο Μόντης, ο Κουμανταρέας, ο Εγγονόπουλος κλπ.

Για την προσφορά του στα γράμματα έχει τιμηθεί με το βαλκανικό βραβείο "Αίμος" (Σόφια, 2001) και με την "Ασημένια πένα" του Υπουργείου Πολιτισμού της Αλβανίας ενώ το 2012 έλαβε από τον πρόεδρο της Αλβανικής Δημοκρατίας, Μπαμίρ Τόπι τον τίτλο του "Μεγάλου καλλιτέχνη". Ο Κατσαλίδας αποτελεί μέλος διαφόρων λογοτεχνικών ενώσεων και σωματείων.

Πολιτική

Ο Κατσαλίδας υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ελληνικής μειονοτικής οργάνωσης "Ομόνοια". Την περίοδο 2001/2002 διετέλεσε, έπειτα από πρόταση της Ομόνοιας και του ΚΕΑΔ, υπουργός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ενώ από το 2004 ως το 2008 υπηρέτησε ως διπλωμάτης και μορφωτικός σύμβουλος στην αλβανική πρεσβεία της Αθήνας.

• Το μοιρολόι του βουρκωμένου βουνού. Γράμμα (1994).
• Κι η Σφίγγα μίλησε (1995).
• Τα εκατό εκατόφυλλα της Πούλιας (1997)
• Η πύλη των βοριάδων (1998)
• Χίλια κοχύλια (1999)
• Η πρώρα των άστρων (2001)
• Τα εραλδικά της Κίχλης (2008)
• Δαφνοπόταμο (2015)