Musa Murataliev
Quick Facts
Biography
Муса Мураталиев - советтик, кыргыз жана орусиялык жазуучу, котормочу жана журналист. Орусия Федерациясынын маданиятына эмгек сиңирген кызматкер (1998ж.).
Кыскача өмүр таржымакалы
Жазуучу Муса Мураталиев Ат-Башы айылында 1942-жылы 15-февралда туулган. Мектепти бүтүргөндөн кийин геологиялык чалгындоодо металл ченегич, бетончу, электр оңдогуч, гезитте адабий кызматкер болуп иштеген.
1970-жылы Москвадагы М.Горький атындагы адабият институтун ийгиликтүү бүтүрүп келгенден кийин «Советская Киргизия» гезитинде кабарчы, телекөрсөтүүдө, Жаңылык Басылмалар Агенттигинин АПН Кыргыз ССРи боюнча бөлүмүндө өз кабарчы болуп иштеген. 1974-жылдан М.Мураталиев СССР Жазуучулар союзунда кыргыз адабияты боюнчакеңешчиси болгон.
М.Мураталиев бир топ прозалык жыйнактардын автору. Жазуучунун кээ бир чыгармалары француз, немис, поляк, литва, латыш, фарс ж.б. тилдерге которулган.
1942-жылы Кыргызстандын Нарын обулусуна караштуу Ат-Башы районундагытокой чарбасында иштеген үй-бүлөдө туулган.
1959-жылы Нарын шаарынын Токтогул атындагы орто мектепти бүтүргөндөн кийин Чүй өрөөнүндөгү геологиялык Чымбулак партиясына таандык экспедицияда металлометрист болуп иштеген.
1960-жылы Кыргыз мамлекеттик университетинин журналистика факультетинин кечки бөлүмүнө өтүп аны 1967-жылы бүтүргөн.
1964-жылы Кыргыз ССР Коомдук тартипти сактоо министрлигинин органы «Дзержинчи» гезитинде адабий кызматкер болгон.
1965-жылы Москвадагы М.Горький атындагы адабий институтунда окуп, 1970-жылы бүтүргөн.
1970-71-жылдары «Советская Киргизия» гезитинин Тянь-Шань обулусу боюнча өз кабарчысы болуп иштеген.
1971-72-жылдары Кыргыз ССР министрлер советинин телевидение жана радио уктуруу боюнча Мамлекеттик Комитетинде адабий берүүлөр редактору болгон.
1972-74-жылдары АПН агенттигинин Кыргыз CCРи боюнча өз кабарчысы болуп келген.
1974-92-жылдары СССР Жазуучулар Союзунун башкармасында СП СССР кыргыз адабияты боюнча кеңешчи болуп турган.
1992-97-жылдары СССР Жазуучулар Союзу таркатылгандан соң Жазуучулар Союздары уюмунда ССП түрк тилиндеги адабияттар боюнча кеңешчи болуп иштеген.
1997-2005-жылдары Москвадагы Щепкин М. С. атындагы театралдык жогорку окуу жайында сабак берген.
1993-2011-жылдары "Азаттык" радиосуна Орусиядагы (штаттан сырткары) кабарчысы болгон.
1974 жылдан СССР Жазуучулар Союзунун катарында болгон.
1997 жылдан Москва Жазуучлар Союузуна мүчө.
2011 жылдан Орусиялык ПЕН-центринин мүчөсү болгон.
Чыгармалары
- 1967 - Атакебайым качан келесиң? (новелла), – г. «Кыргызстан маданияты», 13 - декабрь.
- 1967 - Папан (новелла), – ж. «Ала-Тоо», №3.
- 1967 - Эне мээрими (новелла), – г. «Мугалимдер газетасы», 16, 20 - сентябрь.
- 1967 - Түшкө жуук (повесть), – ж. «Жаш Ленинчи», №1.
- 1967 - Токой (повесть), – ж. «Ала-Тоо», №11.
- 1969 - Тил кайруу, (1акт. пьеса), – г. «Ленинчил жаш», 16 - январь.
- 1971 - Чекенде (новелла), – ж. «Жаш Ленинчи», №6.
- 1971 - Тоолор (новелла), – г. «Кыргызстан маданияты», 4 - август.
- 1971 - Итике (новелла), – ж. «Ала-Тоо», 1971, №8.
- 1971 - Чоочун киши (новелла), – г. «Ленинчил жаш», 26 - октябрь.
- 1972 - Кечмелик (новелла), – ж. «Ала-Тоо», №2.
- 1972 - Эки атчан (новелла), – ж. «Ала-Тоо», №2.
- 1972 - Бийик көпүрөө (повесть), – ж. «Жаш Ленинчи», №№7,8.
- 1973 - Кочуш өмүр (новелла), – ж. «Ала-Тоо», №2.
- 1973 - Дөөтү (новелла), – ж. «Ала-Тоо», №2.
- 1973 - Жубайлар (новелла), – г. «Кыргызстан маданияты», 24 - май.
- 1973 - Эңсөө (новелла), – г. «Кыргызстан пионери»,3 - октябрь.
- 1973 - Алтын жылдыз (новелла), – г. «Советтик Кыргызстан», 17 - август.
- 1973 - Чарпая (повесть), – ж. «Ала-Тоо», №12.
- 1974 - Ак калпак (новелла), – г. «Ленинчил жаш», 9 - май.
- 1975 - Адам жолу (новелла), – ж. «Ала-Тоо», №5.
- 1975 - Таятамдын өмүрүнөн (новелла), – г. «Кыргызстан маданияты», 19 - июнь.
- 1975 - Кошуналар (новелла), – г. «Нарын правдасы», 16 - октябрь.
- 1976 - Жаңы конуш (повесть), – ж. «Ала-Тоо», №2.
- 1977 - Бүйүз (новелла), – г. «Кыргызстан маданияты», 10 - март.
- 1977 - Ага-ини (новелла), – г. «Ленинчил жаш», 29 - октябрь.
- 1978 - Караан (повесть), – ж. «Ала-Тоо», №1.
- 1978 - Тамды жакынсуу (новелла), – ж. «Жаш Ленинчи», № 11.
- 1979 - Көз байланганда (новелла), – г. «Ленинчил жаш», 13 - сентябр.
- 1980 - Май айынын күкүгү (роман), – ж. «Ала-Тоо», №№8,9.
- 1982 - Аңыз (новелла), – г. «Кыргызстан маданияты», 11 - март.
- 1982 - Алгырым (повесть), – ж. «Ала-Тоо», №10.
- 1985 - Көк бөрү (повесть), – ж. «Ала-Тоо», №7.
- 1989 - Мусакундун өлүмү (романдан), – г. «Кыргызстан маданияты», 27 - апрель.
- 1989 - Чымчым топурак (роман), – ж. «Ала-Тоо», №№5,6.
- 2008 - Жаман (“Манас айтуу” романдан), – г. «Адабий Ала-Тоо», №№ 3, 4, 5.
китептери
- 1970 - Тушкө жуук: повесть, ангемелер. – Фрунзе, «Мектеп». – C.64.
- 1974 - Токой: повесттер, ангемелер. – Фрунзе, «Кыргызстан». – C.118.
- 1977 - Көктөм: повесть жана ангемелер. – Фрунзе, «Мектеп». – C.212.
- 1979 - Сары кар: роман жана повесттер. – Фрунзе, «Кыргызстан». – C. 217.
- 1981 - Май айынын күкүгү: роман. – Фрунзе, «Кыргызстан». – C. 223.
- 1983 - Караан: повесттер. – Фрунзе, «Мектеп». – C. 170.
- 1990 - Мусакундун өмүрү: роман, повесть. – Фрунзе, «Адабият». – C.447. ISBN 5-660-00245-5.
Орусча жазган жана которулган китептери
- 1973 - Ближе к полудню (Түшкө жуук): рассказы. – М., «Детская литература».C.48.
- 1978 - Две жизни (Эки өмүр): повести и рассказы. – М., «Советский писатель». – C.279.
- 1982 - Теплота (Ылым саноо): рассказы. – М., «Детская литература». – C.64.
- 1982 - Желтый снег (Сары кар): роман, повесть, рассказы. – М., «Молодая гвардия». – C. 304.
- 1986 - Молодой тынар (Алгырым): повести, рассказы. – Фрунзе, «Мектеп». – C.166.
- 1989- Майская кукушка(Май айынын күкүгү): роман, повести. – М., «Советский писатель». – C.344. ISBN 5-265-00810-1
- 1993 - Черная птица (Кара куш): рассказы. – М., «Детская литература». – C.24. ISBN 5-08-001875-5
- 1993 - Золотой фазан (Алтын кыргоол): сказки. – М., «Семетей». – C.47. ISBN 5-900399-01-C
- 2011 - Идол и Мария (Бут жана Мария): романы. - М., "Зебра Е". - С.320. ISBN 978-5-94663-079-5
- 2012 - Тоска по огню (Отту сагынуу): роман, повести. - М., "Зебра Е". - С. 320. ISBN 978-5-905629-72-3
- 2014 - Нашествие мигрантов (Келгиндер жапырыгы):роман, повесть. - М., "Зебра Е". - С. 256. ISBN 978-5-906339-78-2
Башка тилдерге которулуп чыккан китептери
- Эстон тилинде
- 1975 - Mussa Muratalijev. Kespaeva paiku [jutud]. – Kirjastus “Eesti Raamat”. Tallinn. – C.48.
- 1987 - Mussa Muratalijev. Kollane lumi [Roman ja jutte]. – Tln.: Eesti Raamat. – C.344.
- Жунгар тилинде
- 1986 - Musza Muratalijev. Egy vadàszsólyom tȍr ténete -. Móra Kiadó (Budapest) es a Kárpáti Kiadó (Uzsgorod). – C.126. ISBN 963 11 4546
- Латыш тилинде
- 1983 - Musa Muratalijevs. Aulo, puils!: Garais stāsts. – Riga “Liesma”. – C.158.
- Немис тилинде
- 1985 - Mussa Muratalijew. Mein Jagdfalke [Novelle]. Verlag Volk und Welt, Berlin. – C.120.
- Перс тилинде
- 1982 - Муса Мураталиев, «Две жизни», повести и рассказы. – Ташкент, Прогресс. – C.235.
- Дари тилинде
- 1983 - Муса Мураталиев, «Две жизни», повести и рассказы. – Ташкент, Радуга. – C.214.
- Хинди тилинде
- 1988 - Musa Murataliev, Two Lives /Novels/ In Hindi. “Raduga” and Peopls Publishing house, Delhi. – C.239. – ISBN 5-05-002097-2
- Словен тилинде
- 1988 - Musa Muratalijev Sokolíčku, sokolíku, sokole… (pp. 81-171).Tažní ptáci. Lidové Nakladatelství.Praha. – С.414.
Сырткы шилтемдер
- Сайт: http://www.murataliev.ru/
- Мураталиев, Муса в библиотеке Максима Мошкова http://lit.lib.ru/m/murataliew_m/
- Сайт: http://www.proza.ru/avtor/muratalievm
- Сайт: http://soyuzpisateley.ru/