Maurycy Broch

Maurycy Broch, także jako Mojżesz Broch (ur. 31 stycznia 1888 w Nakle, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski Żyd, doktor praw, adwokat i radny w Turce, porucznik rezerwy taborów Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Urodził się jako syn Samuela i Sary z domu Weintraub. Ukończył studia prawa. W lutym 1914 jako kandydat adwokacki uzyskał tytuł naukowy doktora na Wydziale Prawa Uniwersytet Franciszkańskiego we Lwowie.

Podczas I wojny światowej służył w c. i k. armii od 1916 do 1918. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego w 1920. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej brał udział w wyprawie kijowskiej.

Został awansowany do stopnia podporucznika rezerwy w Korpusie Oficerów Taborowych ze starszeństwem z 1 czerwca 1919. Był przydzielony do 5 Dywizjonu Taborów w Bochni, później do 3 Dywizjonu Taborów w Sokółce, a od 1930 do 10 Dywizjonu Taborów w Przemyślu (później w Radymnie). 19 marca 1939 mianowany porucznikiem.

W czerwcu 1919 został zastępcą członka dyrekcji stowarzyszenia spożywczego „Byt” we Lwowie. W okresie II RP pracował jako adwokat prowadząc kancelarię w Turce. Został radnym w tym mieście.

Po wybuchu II wojny światowej, w okresie kampanii wrześniowej był przydzielony do Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu i zmobilizowany do macierzystego 10 Dywizjonu Taborów. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów w okolicach Radymna i przewieziony do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Podczas ekshumacji został zidentyfikowany na podstawie wojskowego znaku tożsamości. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na otwartym wówczas Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Jego żoną była Ewa, z którą miał córkę Zofię i syna Erwina. 13 kwietnia 1940 zostali oni deportowani na teren późniejszego Kazachstanu (kołchoz Ksyłenbek w okręgu aktiubińskim), a powrócili z zesłania w 1945.

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia kapitana. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921

• Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. [dostęp 3 marca 2015]. s. 43.
• Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914-1939. Maurycy Broch. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 3 marca 2015].
• Ryszard Tłuczek: Przemyska Lista Katyńska (1). niedziela.pl. [dostęp 1 marca 2015].