Marinos Kalligas

Ο Μαρίνος Καλλιγάς (1906 - 28 Μαρτίου 1985) ήταν Έλληνας βυζαντινολόγος.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1906 και μεγάλωσε στην οικία Καλλιγά επί της πλατείας Συντάγματος. Ήταν γιος του Γεώργιου Καλλιγά, δικηγόρου, γιου του Παύλου Καλλιγά και γόνου της οικογένειας Καλλιγά. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αποφοιτώντας το 1928 από τη Νομική Σχολή. Στη συνέχεια σπούδασε ιστορία της Βυζαντινής τέχνης στην Γερμανία, από το 1930 έως το 1933. Ήταν διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Βύρτσμπουργκ με διατριβή "Die Hagia Sofia von Thessalonike". Διετέλεσε επιμελητής της έδρας της Ιστορίας της Τέχνης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου το 1941, έφορος αρχαιοτήτων το 1942, διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης από το 1949 μέχρι το 1969 (Έπειτα από υπόδειξη του Χρήστου Καρούζου στον τότε Υπουργό Παιδείας Κωνσταντίνο Τσάτσο), υφηγητής της Βυζαντινής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης το 1946, Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας το 1951 και το 1957-1958. Διετέλεσε μέλος της Διεθνούς Ένωσης Βυζαντινών Μελετών, μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης, της Αρχαιολογικής Εταιρείας, της Επιτροπής Εκθέσεων Εξωτερικού, της Επιτροπής για την Μπιενάλε της Βενετίας, της Επιτροπής Τεχνοκριτικών του Υπουργείου Παιδείας, πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Επιτροπής Μουσείων (ICOM) και μέλος της διοικητικής επιτροπήςτου Μουσείου Μπενάκη. Έκανε ανασκαφές στον Ναό της Αγίας Σοφίας στην Θεσσαλονίκη και δημοσίευσε μελέτη για τα ευρήματα. Από το 1941 δημοσιεύει τεχνοκριτικές στο «Ελεύθερον Βήμα» και στο περιοδικό «Ζυγός».

Στον Μαρίνο Καλλιγά οφείλεται η αγορά εκ μέρους της Εθνικής Πινακοθήκης 200 χαρακτικών του Φρανθίσκο Γκόγια. Πρόκειται για τις σειρές «Ταυρομαχία», «Disparates - Τρέλες», «Τα δεινά του Πολέμου» και «Capricios».

Επρόκειτο, σύμφωνα με τον Ευγένιο Ματθιόπουλο, για έναν αστό, διανούμενο επηρεασμένο από το κλίμα του δημοτισκισμού και του βενιζελικού εκσυγχρονισμού, αλλά και του νεορομαντισμού των πρώτων παιδικών του χρόνων.

Τιμήθηκε με τον Ταξιάρχη του Φοίνικα από την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Πέθανε στις 28 Μαρτίου 1985 και κηδεύτηκε την επομένη από το Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών.

• Γιαννούλης Χαλεπάς, εκδ. Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα, 1972
• Νικόλας Γύζης, εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα, 1995
• Εικόνες του ελληνικού χώρου μετά την απελευθέρωση, εκδ. Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα, 1977

• Το βιογραφικό του στους συγγραφείς της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους της Εκδοτικής Αθηνών, τομ. ΙΓ΄ (1977), σελ. 566
• Ευγένιος Ματθιόπουλος, «Η θεωρία της "ελληνικότητας" του Μαρίνου Καλλιγά», Ιστορικά, τομ. 25, τ/χ. 49, ( Δεκέμβριος 2008), σελ. 331-356.
• Αντωνία Γιαννουδάκη, «Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη. Η συλλογή νεοελληνικής γλυπτικής και η ιστορία της 1900-2006» (διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2009 (18/06/2016)

• Καλλιγάς Μαρίνος στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου
• Μαρίνος Καλλιγάς στον Πανδέκτη, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών