Maria Szerocka

Maria Szerocka ps. „Mucha”, „Masza”, „Małgosia” (ur. 8 września 1908 Sytkiwci, zm. 27 stycznia 1943 w Kijowie) – polska kurierka, członkini ZWZ-AK

Maria Szerocka była córką Anny z domu Pawłowska. Absolwentka Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego (CIWF) w Warszawie. Od 1926 była aktywną członkinią i instruktorką PWK (w stopniu starszej przewodniczki). W latach 1937–1938 referentka WF i PWK w Okręgowym Urzędzie WF i PW w Poznaniu, a instruktorka PWK w CIWF w latach 1938–1939. W 1939 była komendantką obozu PWK w Redłowie, a we wrześniu 1939 czynnie uczestniczyła w obronie Warszawy. Kurierka Oddziału Łączności Konspiracji KG ZWZ-AK od początku 1940 do jesieni 1941. Kursowała na trasie Warszawa-Budapeszt przez Słowację (5-krotnie przeszła ten szlak w obu kierunkach). Razem z Eugenią Litwinow ps. „Jasiek” w marcu i kwietniu 1940 odbywała wyprawy kurierskie, przenosząc radiostację, pocztę i pieniądze z Budapesztu do kraju. W kwietniu 1940 obie zostały aresztowane w Ungwaniu na trasie powrotnej przez Baligród-Sanok do Warszawy. Po 2 tygodniach zostały jednak zwolnione. Aresztowana na Słowacji w marcu 1941 w drodze powrotnej z ważną pocztą dla KG ZWZ i przekazana policji Niemieckiej w Generalnym Gubernatorstwie. Była więziona w zakopiańskim „Palace”, ale dzięki pomocy z zewnątrz i własnemu sprytowi została zwolniona. Aresztowana razem z Janem Rerutką ps. „Drzazga” (udało mu się zbiec w Cisnej) we wrześniu 1941 na granicy węgierskiej w rejonie Bieszczadów. Uwięziona w Sanoku, symulowała atak wyrostka robaczkowego, dzięki czemu znalazła się w szpitalu więziennym z którego została wykradziona przez Aleksandra Rybickiego ps. „Jacek” i Jana Rerutkę ps. „Drzazga”. Jako kurierka została „spalona” więc odkomenderowano ją do służby w Oddziale Informacyjno-Wywiadowczym KG ZWZ-AK w siatce wywiadowczej na Ukrainie. 13 stycznia 1943 aresztowana w Kijowie wraz z dużą grupą pracowników polskiego wywiadu z tego terenu. Osadzona w tamtejszym więzieniu, a po śledztwie rozstrzelana.

• kapitan – pośmiertnie

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – pośmiertnie 3 października 1944
• Krzyż Walecznych – 11 listopada 1941
• Medal Wojska – czterokrotnie 1948
• Krzyż Armii Krajowej – pośmiertnie 1978

• Hanna Michalska: Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945; poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 389. ISBN 83-06-01195-3.
• Elżbieta Zawacka (red.): Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. T. III (P–Ż). Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie AK i Wojskowej Służby Polek”, 2004, s. 169. ISBN 83-88693-03-4.