Quick Facts
Biography
Marceli Ignacy Skałkowski (ur. 2 lutego 1818 w Rymanowie, zm. 19 lutego 1846 w Burzynie) – poeta polski, działacz konspiracyjny, powstaniec.
Ojciec Tadeusza Skałkowskiego - prawnika i posła na Sejm Krajowy Galicji. Mąż pisarki Justyny Klary z Sikorskich, primo voto Skałkowskiej potem Kudelskiej. Dziadek historyka Adama Skałkowskiego.
Autor utworów patriotycznych. Był zaangażowany w prace konspiracyjne młodzieży lwowskiej w "Powszechnej Konfederacji Narodu Polskiego" i "Synach Ojczyzny" (część "Młodej Sarmacji"). Władze austriackie trzykrotnie go aresztowały za podejrzenie działalności spiskowej - łącznie spędził w więzieniu karmelickim około 18 miesięcy.
Od 1839 studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim, ale przerwał studia, by zdobyć środki na dalszą naukę. W latach 1841-1843 studiował w Wiedniu.
W 1844 ożenił się z Justyną Klarą Sikorską, siostrą poety Maurycego Sikorskiego, później pisarką. Osiedli w Tarnowie.
Uczestniczył w konspiracyjnych przygotowaniach do planowanego powstania współpracując m.in. z Edwardem Dembowskim. Próbował pozyskać dla planowanego powstania rzemieślników i chłopstwo. Zginął 19 lutego 1846 we wsi Burzyn zabity przez chłopów.
Jego utwory to m.in. :
- "Bartoszu, Bartoszu" - pieśń znana często jako "Krakowiak Kościuszki" lub "Krakowiak kosynierów", 1837 r.
- "Smętarz" - sonet.
- "Niech będzie pochwalony" - sonet.
- "Modlitwa" - wiersz zaczynający się od słów "Boże Ojcze! Twoje dzieci ...", 1838 r.
- "Krzyż za lud" - pieśń zaczynająca się od słów "Dalej bracia, topór w dłonie ...".
Tworzył wiersze patriotyczne, satyryczne, poezje liryczne, a także nowele. Przekładał z G. G. Byrona, F. Schillera. Tłumaczył też poezję czeską i serbską. Wiele utworów opublikował anonimowo.
Krakowiak "Bartoszu, Bartoszu" jest do tej pory uczony na lekcjach muzyki w szkołach podstawowych. W podręcznikach podawany jest często jako utwór anonimowy lub utwór młodszego poety Anczyca. Autorstwo Skałkowskiego ustalił w 1962 roku historyk Antoni Knot.