Quick Facts
Biography
Ludovicus Baekelandt of Lodewijk Baekelandt (Lendelede, 17 januari 1774 – Brugge, 2 november 1803) was de leider van een roversbende die op het einde van de 18e eeuw in West-Vlaanderen actief was.
Baekelandt werd geboren in de Stinkputten te Lendelede, uit een incestueuze verhouding tussen Carolus Baekelandt en diens stiefdochter Anna-Maria De Jaegere. Hij werd op zesjarige leeftijd (een jaar na het overlijden van zijn vader) uitbesteed bij boeren uit de streek. Op jonge leeftijd verliet hij het ouderlijk huis en tijdens zijn zoektocht naar een gemakkelijke manier om geld te verdienen ontmoette hij Mattheus Danneel. Baekelandt trok in bij Danneel en samen smeedden ze plannen om met diefstallen, overvallen en rooftochten in hun levensonderhoud te voorzien.
In 1799, een jaar na de afkondiging van de bloedwet, liet Baekelandt zich als plaatsvervanger inlijven in het Franse leger, omdat hij daar als vrijwilliger geld voor kreeg. Hij had gehoopt dat hij op die manier gemakkelijk wat geld kon verdienen, maar al snel kreeg hij problemen met de militaire orde en tucht. Twee jaar later, in 1801, deserteerde hij in Luxemburg, tijdens een veldtocht van het Franse leger naar Oostenrijk.
Terug in Vlaanderen verstopte hij zich in het Vrijbos van Houthulst, waar nog andere deserteurs zaten. In die tijd strekte het Vrijbos zich uit van Roeselare tot aan Houthulst. Ze leefden diep in het bos, in het minst toegankelijke gedeelte, waar ze een drietal roversbenden vormden. Daar werden hun meeste misdaden voorbereid en werd de buit verborgen. Baekelandt werd de leider van een bende die 33 leden telde, 25 mannen en 8 vrouwen.
Baekelandt en zijn trawanten hadden het vooral op eten, geld, juwelen en kleding gemunt. Op 19 maart 1802 werden Baekelandt en zijn bendeleden gevangengenomen voor 22 misdrijven, waaronder struikroverij en diefstallen met inbraak, maar ook doodslag en moord. De bende werd in afwachting van hun proces gevangengezet in de kelder van het Brugse Vrije op de burg in Brugge.
Op 3 augustus 1802 begon het proces onder massale belangstelling in het gerechtshof van Brugge. Meer dan honderd getuigen legden verklaringen af ten laste van Baekelandt. Toen het proces vier maanden later, op 6 december 1802, afgelopen was, had de jury 590 vragen beantwoord. Het vonnis was bijzonder streng. 21 mannen en 3 vrouwen kregen de doodstraf door onthoofding op het schavot. De anderen werden veroordeeld tot 16 jaar dwangarbeid (de 'ijzers'), of de schandpaal en 16 jaar tuchthuis.
Op 2 november 1803 werden Baekelandt en zijn ter dood veroordeelde trawanten naar hun executieplaats geleid op de grote markt van Brugge, waar ze in de loop van de morgen -onder grote publieke belangstelling- werden terechtgesteld. De ter dood veroordeelden droegen volgens de kroniek een rood hemd en hun handen waren op de rug gebonden.
De bendeleden die op het proces terechtstonden waren
- Baekelandt, Ludovicus Doodstraf
- Bruneel, Barbara-Theresia (bijgenaamd Babe Stuite of Baba Sparre en Baba Schouts) Doodstraf
- Bruneel, Petrus (bijgenaamd Pee Bruneel of de Schout) Doodstraf
- Busschaert, Anna-Catharina vrijgesproken
- Busschaert, Jan-Augustin Doodstraf
- Busschaert, Pieter-Francies Doodstraf
- Buyse, Pieter-Jozef Doodstraf
- Claeys, Judocus 6 uur schandpaal en 16 jaar dwangarbeid
- Cloedt, Pieter (bijgenaamd Pietje fijn en Grof) Doodstraf
- Cloedt, Pieter-Jozef Doodstraf
- Colbert, Jan (bijgenaamd 't Molleken) Doodstraf
- Danneel, Alexander Doodstraf
- Danneel, Maria-Godelieve vrijgesproken
- Danneel, Mattheus Doodstraf
- De boever, Francies vrijgesproken
- De Meyer, Pieter-Jacob Doodstraf
- De Meyer, Pieter-Jan (bijgenaamd Waen Meyer) Doodstraf
- De Meyer, Pieter-Jozef (bijgenaamd 't Jotten Meyer) Doodstraf
- Hemst, Pieter Doodstraf
- Homez, Francisca Doodstraf
- Hoornaert, Jan vrijgesproken
- Monnaert, Joanna-Theresia (bijgenaamd Wanne Lappers) 6 uur schandpaal en 16 jaar in een tuchthuis
- Muylaert, Isabella 6 uur schandpaal en 16 jaar in de gevangenis
- Roose, Hendrik Doodstraf
- Roose, Macharius Doodstraf
- Simpelaere, Amand-Vincent (bijgenaamd De Fever) Doodstraf
- Van Damme, Jozef Doodstraf
- Van Maele, Isabella (bijgenaamd Belle Beitens) Doodstraf
- Verleye, Lieven vrijgesproken
- Verleye, Rosalie 6 uur schandpaal en 16 jaar in de gevangenis
- Verplanke, hendrik-Jozef Doodstraf
- Verplanke, Pieter-Jacob Doodstraf
- Vormezele, Augustin Doodstraf
In populaire cultuur
De bende van Baekelandt heeft altijd erg tot de verbeelding gesproken. Abraham Hans schreef in 1910 het boek Bakelandt en zijn grote roversbende uit het Vrijbos.
Sinds 1975 bestaat er een stripreeks Bakelandt van Hec Leemans die geïnspireerd is op Ludovicus Baekelandt. In die reeks wordt Baekelandts' bende wel geromantiseerd en voorgesteld als een soort Robin Hood-achtige figuren, wat zij helemaal niet waren.
Een 46 km lange fietsroute, met vertrekpunt in de gemeente Langemark werd naar hem vernoemd. In Langemark is er ook een jaarlijkse Baekelandtstoet en bij die gelegenheid worden ook Baekelandttaarten gebakken.
Enkele Lendeleedse bakkers sloegen onlangs de handen in elkaar om samen een Baekelandtbrood te bakken, volgens aloude tradities.
Zie ook
- De rovers van het Vrijbos