Leona Zawadzka

Leona Zawadzka z domu Siemieńska (ur. 4 kwietnia 1885 w Skrzydlowie, zm. 1 grudnia 1940 w Warszawie) – polska działaczka oświatowa, współtwórczyni szkolnictwa polskiego przed I wojną światową i w pierwszych latach niepodległości.

Była najmłodszym z sześciorga dzieci Zofii i Leona Siemieńskich. Jej ojciec brał udział w powstaniu styczniowym, zmarł dwa miesiące przed jej urodzeniem. W pierwszych latach życia mieszkała w majątku ziemskim w Skrzydlowie, potem z rodziną przeniosła się do Łodzi, by ostatecznie osiąść w Warszawie.

Jej starsi bracia, Leon i Józef, byli członkami tajnego Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. Pod ich wpływem również Leona zasiliła szeregi tej organizacji. W wieku niespełna 20 lat była już kierownikiem koła kobiecego "Zetu" w Warszawie.

Leona Siemieńska zdobyła gruntowne wykształcenie. Była słuchaczką wykładów z literatury polskiej i historii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dwa razy wyjeżdżała do Anglii, poznając język i metody pracy w szkołach.

Brała czynny udział w strajku z 1905 roku. Dzięki działaniom strajkowym władze rosyjskie zgodziły się na prowadzenie polskich szkół prywatnych. Z inicjatywy Siemieńskiej w Warszawie powstało jedno z pierwszych kół Polskiej Macierzy Szkolnej o nazwie "Koło Panien".

1 kwietnia 1906 powstała prywatna, pięcioletnia, bezpłatna, szkoła początkowa, w której Leona Siemieńska uczyła historii i geografii Polski. W kwietniu 1911 roku władze rosyjskie stwierdziły, że w szkole nie wykłada się historii i geografii w języku rosyjskim i wydały polecenie jej zamknięcia. Szkoła szybko odrodziła się pod kierownictwem Leony Siemieńskiej z inną nazwą i siedzibą.

Podczas I wojny światowej Siemieńska, nie przerywając pracy w szkole, działała w Komisji Opieki nad Młodzieżą Szkolną. Od 9 sierpnia 1915 współtworzyła Wydział Oświecenia, była członkiem sekcji kształcenia dorosłych.

5 maja 1916 poślubiła Józefa Zawadzkiego, absolwenta Uniwersytetu Jagiellońskiego i Politechniki w Karlsruhe.

W roku szkolnym 1915/16 wykładała geografię w Seminarium Nauczycielskim im. Elizy Orzeszkowej. Jednocześnie cały czas prowadziła swoją szkołę przy placu Trzech Krzyży.

W wolnej Polsce prowadziła w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego dział kształcenia nauczycieli szkół powszechnych.

8 lutego 1919 urodziła się jej córka Anna (zwana Hanką), a 24 stycznia 1921 syn ochrzczony "kościuszkowskim" imieniem – Tadeusz, znany później pod pseudonimem "Zośka".

W 1930 odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi „za zasługi w pracach około kształcenia nauczycieli”.

1 grudnia 1938 Leona Zawadzka doznała wylewu krwi do mózgu, a dwa lata później, w 1940, zmarła.

Wachowicz Barbara: Wierna rzeka harcerstwa. Tom III. Rudy, Alek, Zośka. Gawęda o bohaterach "Kamieni na szaniec". Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-88794-95-7.