Leon Popek

Leon Popek (ur. 23 września 1958 w Karolinowie) – polski historyk, archiwista, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, pracownik IPN, opiekun polskich miejsc pamięci na Wołyniu. Prezes Towarzystwa Przyjaciół Krzemieńca i Ziemi Wołyńsko-Podolskiej w Lublinie.

Ukończył studia historyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W ich trakcie zaangażował się w funkcjonowanie Koła Naukowego Historyków Studentów KUL, m.in. w roku akademickim 1980/1981 wchodził w skład Komisji Rewizyjnej oraz sekcji kultury ludowej Koła. Rozprawę doktorską pt. Dzieje diecezji łuckiej 1925–1939 obronił na Wydziale Nauk Humanistycznych KUL w 2003 roku. Pracuje w Instytucie Pamięci Narodowej Oddział Lublin.

W 1992 roku został prezesem Towarzystwa Przyjaciół Krzemieńca i Ziemi Wołyńsko-Podolskiej w Lublinie.

Jak sam twierdzi, wybrał zawód historyka, by zbadać okoliczności zbrodni w Ostrówkach i zbrodni w Woli Ostrowieckiej, skąd pochodziła jego matka Helena z d. Szwed. W latach 70. rozpoczął prywatnie zbieranie relacji świadków ludobójstwa OUN-UPA. Wraz z Tomaszem Trusiukiem doprowadził do wzniesienia pierwszego w Polsce pomnika rzezi wołyńskiej (Ruda-Huta, 1984 rok). Od 1990 roku organizuje akcje renowacji i porządkowania wołyńskich cmentarzy. W 1992 roku współorganizował ekshumacje szczątków ofiar OUN-UPA w Ostrówkach i Woli Ostrowieckiej, kontynuowane w latach późniejszych.

Jest autorem lub współautorem 21 książek i ponad 180 artykułów, głównie z zakresu historii Wołynia. Był konsultantem historycznym filmu Wołyń.

Żonaty z Jolantą Popek, ma czworo dzieci: córki Agnieszkę i Annę oraz synów Michała i Pawła.

• Świątynie Wołynia, Lublin 1997
• Wołyński testament, Lublin 1997 (wraz z T. Trusiukiem, P. Wirą i Z. Wirą)
• Okrutna przestroga, Lublin 1997 (wraz z J. Dębskim)
• Wołyń ocalić od zapomnienia, Lublin 1997
• Śladami ludobójstwa na Wołyniu, Lublin 1998 (razem z Leonem Karłowiczem)
• Polesie – ocalić od zapomnienia, Lublin 1998
• Osadnictwo wojskowe na Wołyniu, Lublin 1998
• Włodzimierz Wołyński, Lublin 1998
• Polacy i Kościół rzymskokatolicki na Wołyniu w latach 1918–1997, Lublin 1999
• Wołyń podróż sentymentalna, Lublin 2000
• Cmentarz parafialny w Ostrówkach na Wołyniu, Lublin 2005
• Duchowieństwo diecezji łuckiej. Ofiary wojny i represji okupantów 1939–1945, Lublin 2010, ​ISBN 978-83-7270-791-8​ (wraz z Marią Dębowską)
• Ostrówki. Wołyńskie ludobójstwo, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2011, ​ISBN 978-83-7399-469-0​
• Świadkowie oskarżają. Okrutna przestroga, część III, Polihymnia, Lublin 2013, ​ISBN 978-83-7847-117-2​ (wraz z Leonem Karłowiczem)

• I Nagroda „Przeglądu Wschodniego” (1998),
• odznaczony tutułem Bene Meritus Terrae Lublinensi (2010),
• nagroda „Książka Historyczna Roku” w kategorii książka popularnonaukowa za Ostrówki. Wołyńskie ludobójstwo (2011),
• Srebrny Krzyż Zasługi (2014).

• Pamięć o zbrodniach OUN i UPA

• Leon Popek w bazie „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI).