Karol Załuski

Karol Załuski, Teofil, Thabasz, z Załusk, z Iwonicza, Skorobohateryszek herbu Junosza (ur. 25 stycznia 1794 w Warszawie, zm. 28 listopada 1845 w Iwoniczu) – marszałek szlachty powiatu upickiego, i wileńskiego, jeden z przywódców i oficerów powstania listopadowego (walczący wraz z bratem Józefem Załuskim) na Litwie, założyciel uzdrowiska Iwonicz-Zdrój, szef rosyjskiego poselstwa w Szwajcarii.

Syn Teofila Wojciecha Załuskiego (1760-1831) - kasztelana buskiego i Honoraty ze Stępkowskich, córki Józefa - wojewody kijowskiego, brat Józefa Bonawentury Załuskiego.

W latach 1816-1822 sprawował funkcje attaché i Chargé d’affaires w poselstwach (ambasadach) rosyjskich w Bernie szwajcarskim i w Berlinie. W 1825 otrzymał od ojca majątek Iwonicz w Galicji, który roku 1799 kupił te tereny od Michała Ostaszewskiego.

W 1831 wziął udział w powstaniu listopadowym organizując ruch polski na Litwie. We wrześniu 1831 odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari. Po upadku powstania emigrował. Jego dobra w Gulbinie w zaborze rosyjskim uległy konfiskacie.

Po kilku latach tułaczki, najpierw w Anglii, następnie we Francji, uzyskał od władz austriackich prawo zamieszkania na terenach polskich należących do Austrii. Wraz z ( od 1826) żoną, Amelią z Ogińskich (1805-1858) zamieszkał we dworku w Iwoniczu i rozbudował uzdrowisko, gdzie przyszło na świat czterech synów i cztery córki. Przebywał tam do śmierci 28 listopada 1845. Został pochowany w rodzinnej kaplicy cmentarnej Załuskich w Iwoniczu.

Tablica upamiętniająca tego oficera powstania listopadowego, znajduje się w kościele parafialnym w Iwoniczu. W 2002 roku Gimnazjum w Iwoniczu-Zdroju otrzymało imię Amelii i Karola Załuskich.

"Wspomnienia o rodzinie Załuskich w XIX stuleciu", Kraków 1907