Juliusz Isaak

Juliusz Isaak (ur. 8 czerwca 1870 w Pilicy, zm. 2 listopada 1923 w Porębie) – polski entomolog amator.

Jego rodzice prowadzili warsztat powróźniczy w Pilicy, odziedziczony potem przez brata Juliusza, Wilhelma. Po ukończeniu szkoły podstawowej pracował jako rysownik i rytownik w fabryce włókienniczej Towarzystwa Akcyjnego „Zawiercie”. Zaprojektował pierwsze znaczki pocztowe, wyemitowane przez pocztę w Zawierciu w 1915 roku. Jako entomolog był samoukiem. Kolekcja Isaaka obejmowała głównie motyle (2654 gatunków) i chrząszcze (3872 gatunki), w tym rzadkie okazy chrząszczy jaskiniowych i myrmekofilnych. Łącznie liczyła około 15000 okazów. W 1909 kolekcja Isaaka została wyróżniona na Wystawie Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie, w 1913 roku wyróżniono ją na Wystawie Entomologicznej w Warszawie. Zbiory zostały wtedy zakupione do Muzeum Instytutu Pedagogicznego. Isaak szczególnie interesował się hodowlą motyli, krzyżując je uzyskiwał nowe odmiany (bastardy), w tym hermafrodytyczne. Był członkiem Polskiego Związku Entomologicznego i drezdeńskiego towarzystwa entomologicznego „Iris” (Entomologischer Verein „Iris” zu Dresden). Popularyzował wiedzę o owadach, jego uczniami byli Ludwik i Marian Masłowscy.

Isaak opublikował tylko jedną pracę naukową, dotyczącą zdolności świecenia u niedźwiedziówki kai (Arctia caja). Poza tym ogłosił popularny artykuł o owadach w czasopiśmie „Entomolog Polski”. Dwie prace opracował i opublikował po jego śmierci Witold Niesiołowski. Zbiory motyli i chrząszczy w 1952 roku zakupiło Muzeum Narodowe w Kielcach, ich część (63 gabloty z owadami egzotycznymi) przejęło w latach 60. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk.

Był dwukrotnie żonaty. Z małżeństwa z Emilią Kloss (1868–1914) urodziło się troje dzieci: Zofia, Henryka, po mężu Jaklicz (1892–1975), i Aleksander. Drugie małżeństwo z Michaliną Hochbaum (1880–1937?) było bezdzietne. Michalina Isaakowa po śmierci męża kontynuowała objazdowe wystawy kolekcji entomologicznych.

Zmarł w 1923 roku, został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Porębie. Grób nie zachował się. Wspomnienie o nim napisał Witold Eichler.