Józef Tkaczow

Urodził się 6 marca 1900 w Boguchwale w rodzinie chłopskiej jako syn Romana (1864-1942, pochodzący z terenów ukraińskich, pracujący jako dworski chmielarz w boguchwalskim majątku) i Józefy. Jego braćmi byli Jan (1893-1938), Ferdynand (1902-1936), Stanisław (1913-1969) – także działacze polityczni. Pierwotnie nazwisko rodziny brzmiało Tkaczów.

Wychowywał się w duchu ruchu komunistycznego wraz z braćmi. 14 czerwca 1921 ukończył I Gimnazjum Państwowe w Rzeszowie. Podjął studia rolnicze na kierunku agronomii na Uniwersytecie Jagiellońskim, zaś podczas odbywania praktyki w majątku Radziwiłłów w Starejwsi, przyczyniając się do strajku tamtejszej służby folwarcznej, w związku z czym był zmuszony przerwać studia. Następnie podjął studia medycyny na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, które ukończył w 1928. Uzyskał tytuł doktora i został lekarzem. W tym zawodzie pracował w sanatorium w Bystrej, w Ludwikowie, w szpitalu gruźliczym prowadzonym przez Zakon Polskich Kawalerów Maltańskich w Rychtalu. Później prowadził praktykę lekarską w rodzinnej Boguchwale w gminie Racławówka. Od 1928 był członkiem Komunistycznej Partii Polski. W okresie międzywojennym rodzinny dom Tkaczowów był miejscem tajnych zebrań i spotkań rzeszowskich komunistów.

Podczas II wojny światowej wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej, był organizatorem tej partii, a także Gwardii Ludowej. Aresztowany w 1943 przez Niemców był więziony w więzieniu w Tarnowie, na zamku w Rzeszowie, w obozie pracy w Pustkowie, w obozach Auschwitz-Birkenau, Sachsenhausen, Bergen-Belsen do 1945. Tam po wyzwoleniu przez aliantów jako lekarz pracował do końca 1945 w szpitalach dla byłych więźniów obozów. Po powrocie w rodzinne strony był organizatorem polikliniki przy ul. Jagiellońskiej w Rzeszowie. Później rozwijał infrastrukturę szpitalną przy ul. Króla Stanisława Leszczyńskiego. Od 5 marca 1946 do 31 grudnia 1954 pełnił stanowisko naczelnika Wydziału Zdrowia Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Rzeszowie, początkowo w stopniu kapitana, później w stopniu podpułkownika. Działał przy staraniach o powstanie rzeszowskiego szpitala MSW, otwartego w 1958 w dzielnicy Baranówka, którego został dyrektorem. Był ordynatorem rzeszowskiego szpitala wojskowego, podporządkowanego MSW. Awansowany do stopnia pułkownika ludowego Wojska Polskiego. Pełnił funkcję dyrektora Zarządu Zdrowia i Spraw Socjalnych Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Rzeszowie, do końca życia pełnił posadę dyrektora szpitala KW MO.

Równolegle z pracą zawodową pozostawał aktywnym działaczem komunistycznym, od początku będąc członkiem KW PPR, następnie wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, był członkiem Komitetu Wojewódzkiego (KW) PZPR w Rzeszowie, brał udział we wszystkich zjazdach partii. W strukturach partyjnych był lektorem i wykładowcą. Przez wiele lat pełnił mandat radnego Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie, był przewodniczącym Komisji Zdrowia i Pomocy Społecznej WRN.

Był organizatorem Związku Więźniów Politycznych Obozów Koncentracyjnych. Został prezesem Zarządu Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Rzeszowie, a w 1971 został członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD. Pełnił funkcję prezesa zarządu wojewódzkiego Polskiego Czerwonego Krzyża w Rzeszowie oraz Ligi Przyjaciół Żołnierza. Ponadto organizował Związek Zawodowy Pracowników Służby Zdrowia, Ligi Obrony Kraju i innych organizacji. Był przewodniczącym zarządu oddziału wojewódzkiego Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego.

Był żonaty, miał córkę i syna. Zmarł 2 grudnia 1972 w Rzeszowie. Został pochowany na cmentarzu w Boguchwale po świeckiej ceremonii oraz uroczystym pogrzebie z licznym udziałem uczestników 5 grudnia 1972.

Postanowieniem Gromadzkiej Rady Narodowej z lipca 1973 imię Józefa Tkaczowa nadano głównej ulicy w Boguchwale, biegnącej w stronę Rzeszowa.

• Order Budowniczych Polski Ludowej (1971)
• Order Sztandaru Pracy I klasy
• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)
• Złoty Krzyż Zasługi
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Odznaka „Zasłużony dla województwa rzeszowskiego”
• Inne odznaczenia, w tym państwowe, wojskowe, bojowe
• Najwyższe odznaczenia honorowe PCK

• Poznajemy delegatów na Wojewódzką Konferencję Partyjną w Rzeszowie. Tow. Józef Tkaczow. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 5, Nr 180 z 2 lipca 1950. 
• Elżbieta Ciastoniowa. Jeden z czterech braci.... „Nowiny”, s. 4, Nr 200 z 22 lipca 1971. 
• Józef Tkaczow. Nekrologi. „Nowiny”, s. 2, Nr 335 z 3 grudnia 1972. 
• Zmarł tow. Józef Tkaczow. „Nowiny”, s. 2, Nr 336 z 4 grudnia 1972. 
• Józef Tkaczow. Nekrolog. „Nowiny”, s. 2, Nr 336 z 4 grudnia 1972. 
• Józef Tkaczow. Nekrologi. „Nowiny”, s. 2, Nr 337 z 5 grudnia 1972. 
• Ostatnia droga tow. Józefa Tkaczowa. „Nowiny”, s. 1-2, Nr 338 z 6 grudnia 1972. 
• Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych b. PRL. Józef Tkaczow. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2017-02-12].
• Józef Tkaczow. boguchwala.prv.pl. [dostęp 2017-02-12].
• Józef Tkaczow. encyklopedia.pwn.pl. [dostęp 2017-02-12].
• Sławomir Wnęk. Kronika. 40 lat temu zmarł Józef Tkaczow (1900-1972). Patron głównej ulicy w Boguchwale, lekarz, działacz społeczny i polityczny. „Wiadomości Boguchwalskie”. 5 (79), s. 10, 2012. ISSN 1731-3384. 
• Stanisław Grzywacz: Mieszkańcy Jasła mówią nie dla pomysłu senator Alicji Zając i radnej Marii Szańcy. Czy zmienią ulicę Tkaczowa na Księdza Ignacego Tokarczuka. wirtualnejaslo.pl, 2013-12-06. [dostęp 2017-02-12].

• Notka biograficzna Józefa Tkaczowa na stronie IPN