Jakub Smakowski

Jakub Smakowski (ur. 1924, zm. ?) – żydowski działacz ruchu oporu w getcie warszawskim, członek Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW), uczestnik powstania w getcie warszawskim.

Ojciec Welwel był malarzem pokojowym i działaczem Bund.

W czasie funkcjonowania getta warszawskiego pracował w warsztatach mechanicznych przy ul. Komitetowej 1, a później w Brunowerke przy ul. Nabielaka 10; trudnił się również szmuglem żywności.

13 sierpnia 1942, w czasie wielkiej akcji wysiedleńczej do obozu zagłady w Treblince, wywieziono jego matkę i siostrę.

Był uczestnikiem powstania w getcie. Po powstaniu przeszedł na stronę aryjską, ale w dalszym ciągu odwiedzał teren dawnego getta i dostarczał żywność Żydom ukrywających się w bunkrach.

Walczył w powstaniu warszawskim, m.in. brał udział w wyzwoleniu Gęsiówki. Wraz z grupą Żydów po powstaniu ukrywał się w bunkrze przy ul. Wspólnej 36, gdzie doczekał wyzwolenia Warszawy.

W 1945 roku spisał swoje okupacyjne wspomnienia, w tym samym roku przebywał w Niemczech gdzie jego ślad się urywa. Był jednym z nielicznych bojowców Żydowskiego Związku Wojskowego którzy przeżyli wojnę.

• Artykuł Dariusz Libionki z Lubelskiego IPN „64 lata po powstaniu w Getcie Warszawskim. O nową historię Żydowskiego Związku Wojskowego” w Biuletynie Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych „Kombatant” (kwiecień 2007).