Jadwiga Zwolakowska

Jadwiga Zwolakowska, pseudonim „Druhna Jadzia” (ur. 19 marca 1895, zm. 9 grudnia 1944) – polska nauczycielka, pionierka żeńskiego ruchu zuchowego, harcmistrzyni.

Urodzona w majątku Głębokie na Podlasiu. W 1915 rozpoczęła pracę jako nauczycielka w polskiej szkole w Kiszyniowie i tam założyła Drużynę Harcerską im. Tadeusza Kościuszki, zrzeszającą zastępy męskie i żeńskie oraz wilczęta. W 1921 wróciła do Warszawy, pracowała w szkole powszechnej, prowadząc przez długie lata 38 Warszawską Żeńską Drużynę Harcerek im. Królowej Jadwigi, która z czasem rozrosła się w Hufiec Wola. W 1926 weszła w skład Komisji Zuchów przy Wydziale Programowym Głównej Kwatery Harcerek, a od 1928 objęła kierownictwo samodzielnego Wydziału Zuchów. W 1933 wydała podręcznik W gromadzie zuchów, następnie Piosenki i tańce zuchowe, Opowiadania zuchowe, Gry zuchowe. Efektem jej współpracy z Aleksandrem Kamińskim była wspólna dla chłopców i dziewcząt rota Prawa zucha, przyjęta w październiku 1934.

W czasie okupacji weszła w skład konspiracyjnej Komendy Warszawskiej Chorągwi Harcerek. Od 1940 do 1942 była komendantką Okręgu Południe. Jej mieszkanie przy ul. Wspólnej 8 w Warszawie było miejscem spotkań na tajne komplety oraz punktem kontaktowym AK, a w czasie powstania warszawskiego – bezpiecznym schronieniem dla wyczerpanych sanitariuszek.

W październiku 1944 wraz z kolumną ludności cywilnej opuściła Warszawę. Ranna w wypadku, zmarła 9 grudnia 1944 w szpitalu w Krakowie. Początkowo pochowana została na cmentarzu Rakowickim, jednak po wojnie jej ciało ekshumowano i przewieziono do Warszawy na Stare Powązki (kwatera 227-6-28).

• Harcerski słownik biograficzny. Tom 1. JanuszJ. Wojtycza (red.), WacławW. Błażejewski, Warszawa: Muzeum Harcerstwa, 2006, ISBN 83-923571-1-6, ISBN 83-923571-0-8, ISBN 83-60405-15-8, OCLC 749272329 .