Quick Facts
Biography
Jadwiga Romanowska (ur. 9 października 1895 w Linderówce, powiat podhajecki, zm. 15 lipca 1964 w Gdańsku) – pielęgniarka.
Życiorys
Urodziła się w rodzinie ziemiańskiej herbu Boża Wola. Była córką Aleksandra Romanowskiego – sędziego i Marii z domu Paralewicz.
W 1920 roku, podczas działań zbrojnych w wojnie polsko-bolszewickiej pracowała w pociągu sanitarnym poruszającym się w bezpośrednim zapleczu frontu. W 1921 roku została słuchaczką pierwszego kursu Szkoły Pielęgniarskiej utworzonej w Warszawie dzięki Fundacji Rockefellera i Międzynarodowego Czerwonego Krzyża. Po ukończeniu kursu podjęła pracę w wiejskiej poradni dla matki i dziecka na Śląsku Cieszyńskim, a następnie w placówce tego samego typu we Lwowie. W 1926 roku z ramienia Fundacji Rockefellera podjęła dwuletnie studia podyplomowe we Francji, Belgii i Anglii. Po powrocie do Polski została instruktorką pielęgniarek i położnych w powiecie skierniewickim.
W 1929 roku związała się ze szkolnictwem. Została wtedy asystentką dyrektorki Warszawskiej Szkoły Pielęgniarskiej, a następnie kierowniczką Referatu Higieny Szkolnej w Warszawskim Wydziale Zdrowia. Jednocześnie odbyła podróż szkoleniową po krajach Europy (Norwegia, Francja, Belgia). Przez wiele lat pełniła odpowiedzialne funkcje z wyboru w Polskim Stowarzyszeniu Pielęgniarek Zawodowych (PSPZ). Jako jedna z założycielek PSPZ reprezentowała Polskę na Kongresie Międzynarodowej Rady Pielęgniarek w Montrealu. Należała do Komitetu Redakcyjnego miesięcznika „Pielęgniarka Polska” od chwili powstania pisma, aż do momentu jego likwidacji przez hitlerowców.
W latach 1936–1944 była dyrektorką Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa przy ulicy Koszykowej 78. Wraz z wybuchem wojny, szkołę z personelem i wyposażeniem przekazała do dyspozycji szpitala wojskowego. Przez całą okupację aktywnie uczestniczyła w działalności „podziemia”, dbając o personel oraz szkolenie dziewcząt w ramach akcji tajnego nauczania. W październiku 1944 roku została wraz z personelem i uczennicami ewakuowana do obozu w Piastowie. Z Piastowa przeniosła się do Czarnego Dunajca, gdzie prowadziła dom dziecka.
Po zakończeniu wojny próbowała reaktywować szkołę w Warszawie, jednak budynek przy ul. Koszykowej 78 zaanektowało Wojsko Polskie. Jej pochodzenie społeczne i prestiż zawodowy nie odpowiadał centralnym władzom PRL. Mimo to udało jej się uzyskać zgodę na zorganizowanie podobnej szkoły przy Akademii Lekarskiej w Gdańsku, którą otwarto 22 października 1945 roku i naukę rozpoczęło 80 osób.
W 1950 roku nastąpiła reorganizacja szkolnictwa, w wyniku której stworzona instytucja została podporządkowana władzom wojewódzkim w Gdańsku. W tym też roku musiała opuścić szkołę oraz stanowisko, natomiast aż do śmierci mieszkała w pobliżu Akademii Medycznej. Pracowała jako szeregowa pielęgniarka w Ciechocinku, a następnie w Instytucie Reumatologii w Sopocie. Do końca życia aktywnie uczestniczyła w reaktywowaniu Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek i cały czas utrzymywała kontakt ze stworzoną przez siebie szkołą.
Nie wyszła za mąż i nie miała dzieci. Po śmierci została pochowana w grobie rodzinnym Kraińskich na cmentarzu Srebrzyska. W długim kondukcie żałobnym uczestniczyły m.in. słuchaczki PSMP ubrane w stroje zawodowe i granatowe peleryny, a obok nich instruktorki.
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1957)
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (pośmiertnie);
- Warszawski Krzyż Powstańczy (pośmiertnie)
- Medal Florence Nightingale za szczególne zasługi w czasie wojny i pokoju (1947; MKCK)
Przypisy
Bibliografia
- Alicja Maksymowicz, Encyklopedia dla pielęgniarek, PZWL, 1987
- Alicja Maksymowicz, Zagadnienia zawodowe pielęgniarstwa na tle historycznym, PZWL, 1977
- Praca zbiorowa, Pochylone nad człowiekiem. Historia Warszawskiej Szkoły Pielęgniarek 1821–1945, T. 1 Warszawa 1991, T. 2 Warszawa 1994