Irene Kiesewetter von Wiesenbrunn

Η Ιρένε Κίζεβέττερ φον Βίζενμπρουν (Irene Kiesewetter von Wiesenbrunn), αργότερα Ιρένε Πρόκες φον Όστεν (Irene Prokesch von Osten) Βιέννη 1811 – Γκρατς 1872 ήταν Αυστριακή πιανίστρια, σύζυγος του διπλωμάτη και συγγραφέα Άντον Πρόκες φον Όστεν, γνωστή για την καλλιτεχνική της δραστηριότητα, για την κοινωνική της ζωή δεδομένου ότι και στην Ελλάδα αλλά και στη συνέχεια στη Γερμανία και την Αυστρία το σπίτι της ήταν εστία πνευματικής και κοινωνικής ζωής, αλλά και για τις συνθέσεις που της αφιέρωσε ο Σούμπερτ.

Η Ιρένε ήταν κόρη του Αυστριακού ιστορικού της μουσικής και για πολλά χρόνια αντιπροέδρου του Gesellschaft der Musikfreunde (Συλλόγου Φίλων Μουσικής της Βιέννης) Ράφαελ Γκέοργκ Κίζεβέττερ (Raphael Georg Kiesewetter, 1773-1850) και της Jacobine Cavallo (? -1846) και γεννήθηκε στη Βιέννη στις 27 Μαρτίου 1811.

Κάθε χρόνο γινόταν από τέσσερα μέχρι έξη κονσέρτα στο σπίτι των Κίζεβέττερ προς τιμήν του Σούμπερτ (μέρος των Schubertiade Σουμπερτιάδων - εκδηλώσεων που έκαναν γνωστοί του Σούμπερτ προς τιμήν της μουσικής του) και η Ιρένε ήταν μέρος του κύκλου των φίλων του Σούμπερτ. Η Ιρένε εντυπωσίαζε στα κονσέρτα αυτά και πολλές φορές ο Σούμπερτ έπαιζε και αυτός συνοδεύοντάς την στα μουσικά κομμάτια. Για μια από αυτές τις εκδηλώσεις, το 1825, συνέθεσε προς τιμήν της δεκατετράχρονης Ιρένε ένα τραγούδι για τέσσερις φωνές (κουαρτέτο) και πιάνο, την καντάτα Der Tanz, D826 (Ο Χορός), στο οποίο χρησιμοποίησε ένα ποίημα που συνέθεσε ο τενόρος Κολουμπάν Σνίτσερ φον Μέεραου (Kolumban Schnitzer von Meerau), πειράζοντάς την για το πάθος της για το χορό.

Έπαιξε επίσης έργα του Σούμπερτ σε ντουέτο με τον πιανίστα Γιόχαν Μπάτιστ Γιένγκερ (Johann Baptist Jenger) αλλά και ορχηστρικά έργα του Μπετόβεν.

Μετά την ανάρρωσή της από σοβαρή ασθένεια το 1827, ο Σούμπερτ της αφιέρωσε την καντάτα D.936 «Cantate zur Feier der Genesung der Irene Kiesewetter» (Alla nostra Irene cara) (Καντάτα για να εορτασθεί η ανάρρωση της Ιρένε Κίζεβέττερ - Στην αγαπημένη μας Ειρήνη).

Ο Jenger, σε γράμμα του προς την πιανίστρια Μαρί Πάχλερ (Marie Pachler) του 1828, αναφέρθηκε στην Ιρένε, ως «μια από τις πρώτες πιανίστριες στη Βιέννη».

Το 1830 η Ιρένε συναντήθηκε σε ένα από αυτά τα κονσέρτα με τον διπλωμάτη Άντον Πρόκες φον Όστεν και παντρεύτηκαν στις 25 Νοεμβρίου 1832, αλλά συνέχισε τις μουσικές της δραστηριότητες με τους επισκέπτες στο σπίτι της, με τον Jenger, τον γνωστό ερμηνευτή κομματιών του Σούμπερτ Καρλ φον Σένερστάιν (Βαρώνο Karl von Schönstein) και τον Σίγκισμοντ Τάλμπεργκ (Sigismond Thalberg).

Με τον διορισμό του συζύγου της Άντον Πρόκες - Όστεν ως πρέσβη της Αυστριακής Αυτοκρατορίας στην Ελλάδα, η Ιρένε μετακόμισε στην Αθήνα μαζί του το Δεκέμβριο του 1834. Αναφέρεται ότι το 1835 έπαιξε έργα του Μπετόβεν για λογαριασμό του Βασιλιά Όθωνα. Στην Αθήνα έμεναν αρχικά σε ένα μικρό σπίτι, χωρίς χώρους υποδοχής, αλλά μετά το θάνατο του πρώτου τους γιου Julius σε ηλικία δυο ετών το καλοκαίρι του 1835, ο σύζυγός της αποφάσισε να χτίσει ένα σπίτι. Το Μέγαρο Πρόκες - Όστεν χτίστηκε στην οδό Φειδίου 3 μεταξύ των ετών 1836/1837 και η Ιρένε δημιούργησε εκεί ένα κοσμικό σαλόνι όπως αυτά της Βιέννης, το οποίο έγινε ένα «πνευματικό και κοσμικό σαλόνι» της εποχής, «εστία της πνευματικής ζωής της πόλης».

Η Ιρένε και ο σύζυγός της δέχονταν επισκέπτες από την Ευρώπη, προσφέροντας ένα ζωντανό σαλόνι «σα να βρίσκονταν στη Ρώμη ή τη Βιέννη και όχι στην Ελλάδα» Η Ιρένε συνήθως έπαιζε μουσική κάθε Τρίτη και αναφέρεται επανειλημμένα από όσους έγραφαν για τα ταξίδια τους στην Αθήνα ως η ψυχή του σπιτιού. Το θαυμασμό τους για την κοινωνική ζωή του Μεγάρου Πρόκες-Όστεν εξέφρασαν στις αναμνήσεις τους πολυάριθμοι επισκέπτες τους, περιηγητές, επιστήμονες, καλλιτέχνες, διπλωμάτες αλλά και συγκεκριμένα για τις μουσικές ικανότητες της Ιρένε. Ο Ερνστ Κούρτιους την αποκάλεσε πραγματική βιρτουόζο σε γράμμα προς τους γονείς του, ενώ τον ίδιο χαρακτηρισμό της βιρτουόζου της έδωσε και ο Χέρμαν, πρίγκιπας του Πούκλερ-Μουσκάου (Hermann, Fürst von Pückler-Muskau).

Μετά το 1849, ο σύζυγός της μετατέθηκε ως πρέσβης της Αυστριακής Αυτοκρατορίας στη Γερμανία, στο Βερολίνο και εκεί η Ιρένε έπαιζε μαζί με τον Γερμανό συνθέτη Τζάκομο Μέγερμπεερ. Το 1849 ο Άντον αγόρασε και επέκτεινε ένα μέγαρο στην Elisabethstraße 38, με σχέδια του αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν, το οποίο είναι διατηρητέο μνημείο της Αυστρίας και αποκαλείται Παλάτι Πρόκες - Όστεν (Palais Prokesch-Osten). Αργότερα, το 1853 ο σύζυγός της μετακινήθηκε στη Φρανκφούρτη και το 1955 στην Κωνσταντινούπολη όπου ήταν πρέσβης της Αυστρίας στην Υψηλή Πύλη και φαίνεται ότι τον ακολούθησε. Το 1871 επέστρεψαν στην Αυστρία και έμειναν στο Γκρατς όπου και εκεί το σπίτι τους ήταν χώρος συνάντησης μουσικών και ποιητών.

Έκανε τέσσερα παιδιά με τον Άντον Πρόκες φον Όστεν, τρεις γιούς και μια κόρη:

• τον Julius, ο οποίος γεννήθηκε το 1833 και πέθανε δυο ετών, το καλοκαίρι του 1835, στην Αθήνα
• τον Karl (δεύτερο παιδί τους) ο οποίος πέθανε στις 6 Φεβρουαρίου 1864 με ηρωικό θάνατο, στο Oeversee του Schleswig-Holstein
• τον Anton (ίδιο όνομα με τον πατέρα του), το 1837, μετέπειτα Anton Graf Prokesch von Osten 1837–1910, στρατιωτικό και διπλωμάτη που νυμφεύτηκε την Φριντερίκε Γκόσσμαν (Friederike Goßmann, 1836-1906), ηθοποιό
• την Ιρένε (μετέπειτα Irene von Reyer), η οποία γεννήθηκε το 1840 στην Αθήνα - αλλού αναφέρεται ότι γεννήθηκε το 1841 στη Σμύρνη- (ίδιο όνομα με την μητέρα της),η οποία παντρεύτηκε τον Franz von Reyer (Franz Freiherr von Reyer, Φραντς, βαρόνο του Ρέγιερ), σύμβουλο διπλωματικής αποστολής (Legationsrath) και αργότερα υπουργό στο κρατίδιο της Καρίνθιας (k. k. Ministerpräsident und Landstand in Kärnten)

Η Ιρένε Πρόκες - Όστεν πέθανε στο Γκρατς, στις 7 Ιουλίου 1872, σε ηλικία 61 ετών, τέσσερα χρόνια πριν τον άνδρα της ο οποίος πέθανε το 1876 στη Βιέννη, αλλά θάφτηκε και αυτός στο Γκρατς, στο κοιμητήριο του Αγίου Λεονάρδου, σε ταφικό παρεκλήσσι, ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία του κοιμητηρίου, που είχε κατασκευάσει για λογαριασμό του ο αρχιτέκτων Θεόφιλος Χάνσεν το 1872 όταν πέθανε η Ιρένε..

Πορτραίτα της Ιρένε Πρόκες - Όστεν φιλοτέχνησαν οι Γιόζεφ Τέλτσερ (Josef Teltscher, 1801–1837) το 1830 και ο Γιόζεφ Κριχούμπερ (Josef Kriehuber, 1800–1876) το 1849.