Irena Delmar-Czarnecka
Quick Facts
Biography
Irena Delmar-Czarnecka (ur. 8 maja) – polska śpiewaczka, aktorka, producentka, działaczka kulturalna na emigracji.
Życiorys
W latach 50. przybyła do Londynu, gdzie mieszkała jej ciotka, artystka Mila Kamieńska, pozostając na emigracji. Początkowo pracowała jako modelka. Kształciła się w zakresie śpiewu na studiach wokalno-muzycznych w Warszawie, Mediolanie i Londynie. Przystąpiła do Brytyjskiego Związku Artystów Teatralnych i Filmowych „Equity”. Została aktorką Polskiego Teatru Dramatycznego, Teatru Polskim ZASP, Teatru Hemara, Teatru Ref-Rena, Teatru Budzyńskiego. Jako artystka sceniczna występowała w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie. W 1981 została prezesem Związku Artystów Scen Polskich za Granicą (Londyn). Pełniła stanowisko dyrektora Teatru ZASP w Londynie. Przyjęła obywatelstwo brytyjskie.
Została żoną pułkownika Kamila Czarneckiego (1912-2001). W Londynie Irena i Kamil Czarneccy przyjaźnili się z małżeństwem gen. Władysław Anders i jego żoną Ireną (generał spędził u Czarneckich ostatni dzień życia). Była inicjatorką i przewodniczącą komitetu budowy pomnika „Dla Nich”, poświęconego Żołnierzom Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i ustanowionego w 2012 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, gdzie spoczął jej mąż Kamil i jego brat Marian Czarnecki, także pułkownik.
O życiu Ireny Delmar-Czarneckiej opowiada film dokumentalny pt. Tęskniłeś tyle lat..., autorstwa Leszka Platty z 2000.
Odznaczenia i wyróżnienia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (25 listopada 2014, za wybitne zasługi w działalności na rzecz środowiska polonijnego w Wielkiej Brytanii, za popularyzowanie polskiej kultury)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1990)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1982)
- Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (23 listopada 1993, za wybitne zasługi w działalności kulturalnej)
- Medal „Polonia Mater Nostra Est”
- Srebrny Medal Zasłużony Kulturze „Gloria Artis” (13 września 2007)
- Złota Odznaka Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii
- Złota Odznaka Lotników
- Dyplom honorowy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2009, za całokształt działalności propagującej twórczość 20-lecia międzywojennego poza granicami Polski)
- Laureatka „Złotego Liścia Retro 2009”
- Honorowe członkostwo Związku Artystów Scen Polskich w Polsce (2005)
- Honorowe członkostwo Ogniska Polskiego w Londynie
- Srebrna odznaka honorowa Koła Lwowian w Londynie (1970)
Przypisy
Bibliografia
- Jolanta Ciosek: Bliżej ojczyzny. dziennikpolski24.pl, 2010-09-04. [dostęp 2017-06-22].
- Wywiad z Ireną Delmar–Czarnecką. polacywewloszech.com, 2015-08-29. [dostęp 2017-06-22].
- 75th Anniversary Theatrical Review, Irena Delmar-Czarnecka (ang.). ogniskopolskie.org.uk, 2015-07-19. [dostęp 2017-06-23].
Linki zewnętrzne
- Irena Delmar-Czarnecka – profil na stronie ZASP Londyn
- Irena Delmar-Czarnecka – profil na stronie Encyklopedii Teatru
- Irena Delmar-Czarneckai w bazie e-teatr.pl
- Irena Delmar-Czarnecka w baziefilmpolski.pl
- Irena Delmar-Czarnecka w bazie Filmweb
- Irena Delmar-Czarnecka w bazie IMDb (ang.)