Hysni Lepenica

Hysni Lepenica - (ur. 10 lutego 1900 w Lepenicë, zm. 14 września 1943 w Grehot) - albański nauczyciel, polityk, działacz ruchu oporu.

Po ukończeniu szkoły we Wlorze wyjechał do Włoch, gdzie uczył się w szkole San Demetrio Corone, prowadzonej przez Arboreszy. W 1918 powrócił do Albanii i rozpoczął pracę nauczyciela we Wlorze. W 1920 wziął udział w powstaniu antywłoskim mieszkańców Wlory. W uznaniu odwagi na polu bitwy otrzymał stopień oficerski i stanowisko w lokalnej żandarmerii. W 1921 wziął udział w działaniach przeciwko Serbom, w rejonie Dibry.

W 1923 pełnił funkcję komendanta żandarmerii w Gjirokastrze. Po zabójstwie włoskiego generała Enrico Telliniego z Międzynarodowej Komisji Delimitacyjnej, Lepenica był oskarżany przez prasę grecką o współudział w zabójstwie. W 1924 poparł przewrót organizowany przez Fana Nolego, a po upadku jego rządu musiał opuścić kraj. Po amnestii, w 1926 powrócił do Albanii i pracował jako urzędnik państwowy w prefekturach Mati i Himara. W 1932 został aresztowany pod zarzutem udziału w spisku antypaństwowym i skazany na karę śmierci, zamienioną potem na karę więzienia. W 1938 wyszedł z więzienia na mocy amnestii.

W czasie włoskiej okupacji Albanii współpracował z Midhatem bejem Frashërim tworząc struktury pro-brytyjskiego ruchu oporu (Balli Kombëtar). Wraz ze Skenderem Muco i oddziałem komunistycznym, dowodzonym przez Mehmeta Shehu wziął udział w bitwie w zwycięskiej bitwie z Włochami k. Gjorm (1-3 stycznia 1943), a następnie pod Greshicą (5 lutego 1943). Po konferencji zjednoczeniowej ruchu oporu w Mukje (Mukaj) w sierpniu 1943, Lepenica objął dowództwo nad całością sił Balli Kombëtar w południowej Albanii. We wrześniu 1943, po kapitulacji Włoch wraz ze swoimi ludźmi miał uczestniczyć w rozbrajaniu włoskiej dywizji Ferrara. Oddział Lepenicy, liczący ok. 36 osób przybył do Grehot k. Gjirokastry, gdzie wpadł w zasadzkę. Włoscy żołnierze otworzyli ogień w stronę Albańczyków, zabijając Lepenicę i jego ludzi.

W 2014 prezydent Bujar Nishani uhonorował Lepenicę orderem Nderi i kombit (Honor Narodu).

• Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History.. I.B. Tauris: 2013, s. 278-279. ISBN 978-1-78076-431-3.
• Tragjedia e Grehotit