Helen Blackmore

Helen Blackmore (*1870, Karoo –† 18 Augustus 1956, Kaapstad) was 'n Suid-Afrikaanse skrywer. Hoewel sy hoofsaaklik bekendheid verwerf vir haar kinder- en jeuglektuur (onder meer boeke in die Juta-reeks) publiseer sy ook 'n bundel kortverhale vir volwassenes en is sy ook, saam met haar man, Bernard Lewis, betrokke by verskeie vertalings van Afrikaanse-fiksie na Engels.

Herkoms en vroeë lewe

Elise Deborah (Helen) Blackmore,is in 1870 op  ’n  klein dorpie in die Karoo gebore.Sy bring haar jeug in  ’n  dorpie in die Oostelike Provinsie deur en ontvang ook haar skoolopleiding daar. In haar vroeë tienerjare word sy na Engeland en Duitsland gestuur om verder te leer.

Loopbaan

Wanneer sy terugkeer na Suid-Afrika hou sy vir  ’n  hele paar jaar skool in haar tuisdorp. Sy trou dan met die kunskritikus en skrywer Bernard Lewis en gaan na die Karoo as onderwyseres op ’n plaasskool naby Matjiesfontein. Die egpaar bly daarna vir  ’n  ruk in die Transvaal. Intussen werk sy mee aan verskeie tydskrifte en koerante, onder andere aan die South African Review onder die skuilnaam Kaatjie Kekkelbek, die African Monthly, The Cape en die Johannesburgse Star. Saam met haar man vestig sy haar later in Rondebosch in Kaapstad en lewer bydraes vir The South African Nation as Aunt Maria en vir Die Huisgenoot. Hulle huis is  ’n  bymekaarkomplek vir kunstenaars en mense soos Elsie Hall, Stephen Eyssen, Gregoire Boonzaaier en Moses Kottler kom gereeld by hulle aan huis.

Sterfte

Haar man is op 6 Februarie 1956 oorlede en sy is op Saterdag 18 Augustus 1956 in Kaapstad oorlede.

Aanvanklik skryf sy slegs vir haarself om haar waarnemings van die plaaslike inwoners weer te gee. Eindelik skraap sy genoeg moed bymekaar om  ’n  artikel oor Prayer meeting in the Karoo aan  ’n  nuwe maandelikse tydskrif in Kaapstad te stuur, wat dit publiseer. Die tydskrif gaan gou ten gronde, maar hierna word sy  ’n  gereelde medewerker aan verskeie tydskrifte, aanvanklik hoofsaaklik in Engels. Haar kortverhaal The whirring of wings word byvoorbeeld in 1909 in The Cape gepubliseer. Sy verstaan Afrikaans baie goed, maar omdat sy nog sukkel om dit te skryf, help M.E.R. haar met die vertaling van baie van haar stories. Haar Afrikaanse geskrifte is aanvanklik toegespits op kleiner kinders.

Skryfwerk vir kinders en die jeug

Met Toe Liesbet nog klein was lewer sy ’n bydrae tot die jeuglektuur en hierdie boek word later ook in Engels vertaal. Die verhaal beskryf haar grootwordjare in die Oostelike Provinsie.

Haar kinderverhaal Die veldparty verskyn in 1928 in Die Kleinspan.

Sy skryf ook verskeie boekies in Juta se kinderbiblioteek-reeks, soos Die duiker en Die nuwe woonplek.

Kind van die veld beeld die problematiek uit van  ’n  dogter, Anna Lourens, wat in tweespalt is tussen haar Afrikaanse vader aan die een kant en haar Engelse moeder wat Suid-Afrika nie as vaderland kan aanvaar nie. Die bekoring van die boek lê in sy ongekunstelde eenvoud, want die skrywer laat Anna self haar geskiedenis deur middel van haar dagboek vertel. Die vader is  ’n  saggeaarde man wie se geluk verwoes word deur die onvermoë van sy vrou om haar te vereenselwig met sy Afrikaanse ideale. Hy vind egter kompensasie in die liefde van sy dogter, wat hy opvoed volgens die Afrikaanse tradisies. Weens finansiële moeilikhede word hy gedwing om die plaas te verlaat en in ’n  Engelse omgewing wolkoper vir sy swaer te word. Met die uitbreek van die Anglo-Boereoorlog sluit hy by die Boere aan en sneuwel. Die skrywer slaag daarin om die problematiese verhouding tussen vader, moeder en dogter op simpatieke wyse weer te gee. Anna het ten spyte van haar voorkeur vir haar vader tog ook simpatie het met haar moeder se situasie, wat weens  ’n  onbesonne besluit op grond van liefde haar in  ’n  situasie begewe het waarvoor haar opvoeding en smaak totaal ongeskik was. Anna begaan amper dieselfde fout as haar moeder, want sy verloof haar aan  ’n  Engelse skoolinspekteur, wat onmiddellik probeer om haar te “beskaaf”.

Skryfwerk vir volwassenes

Kortverhale

’n  Goedhartige man is  ’n  bundel kortverhale wat die vlak lewenspeil van dorpsbewoners weergee, gebaseer op haar grootwordjare in die Oostelike Provinsie. Die karakters vind verdriet in klein huislike moeilikheidjies en bekommernisse terwyl die groot tragedies van die lewe hul meestal onbewoë laat. Dr. Bailey se Plaasvervanger beskryf byvoorbeeld  ’n  eergierige moeder wat baie ontsteld is omdat haar pronk dogter gaan trou met  ’n  onaansienlike Engelse predikantjie wat geen ambisie het om  ’n  biskop te word nie. Die Dubbelbed is  ’n  hoogtepunt in die bundel en vertel van die verdriet van  ’n  egpaar wat  ’n  geliefkoosde meubelstuk kwytraak deur die modesug van  ’n  selfsugtige dogter. Die teleurstellings van getroude pare word ook op bekwame wyse uitgebeeld. In Gelykmoedige Mnr. Camber trou  ’n  vrou met erge romantiese verlangens met  ’n  doodgewone en erg prosaïese minnaar, sodat alles wat hy doen, altyd te kort skiet aan haar verwagtings. Die kortverhaal Die Kersfees-kalkoen uit hierdie bundel word deur Abraham H. Jonker opgeneem in die versamelbundel Uit dorp en veld. Die keurkommissie vir die Hertzogprys vir 1936 sonder ’n  Goedhartige man uit as verdienstelike werk.

Vertaalwerk

Later vertaal sy saam met haar man verskeie Afrikaanse boeke in Engels, waaronder Uit oerwoud en vlakte van Sangiro as Maanhaar: Adventures of a lion family; Uit die Slamse buurt van I.D. du Plessis as Tales from the Malay Quarter en Die stille haard van H.A. Fagan as The quiet hearth (laasgenoemde ongepubliseer).

1928 - Toe Liesbet nog klein was

1932 - Kind van die veld

1935 - ’n  Goedhartige man

Vertalings

1923 - Maanhaar: The adventures of a lion family – Sangiro (saam met Bernard Lewis)

1945 - Tales from the Malay Quarter – I.D. du Plessis (saam met Bernard Lewis)

• Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Johannesburg. Derde hersiene uitgawe, 1969.
• Schoonees, P.C. Die prosa van die tweede Afrikaanse beweging. J.H. de Bussy, Pretoria / Hollandsch-Afrikaansche Uitgevers Maatschappij v/h J. Dusseau & Co, Kaapstad, 1939 (derde druk).
• Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L. van Schaik-Uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe, 1998.
• Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 2. J.L. van Schaik-Uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe, 1999.
• Blackmore, Helen. Lewenskets. Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein (ongepubliseerd)
• Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum. (NALN) Bloemfontein. Blackmore, Helen Biografie. (ongepubliseerd)