Hazir Haziri (Koka)

Hazir Haziri (Koka) Hazir (Ramadan) Haziri (1915-1943) ishte një aktivist dhe patriot shqiptar nga Kokajt, e Gjilanit.

Hazir Haziri lindi më 1915 në fshatit Kokaj të Gjilanit. Edhe pse ishte djali i tretë sipas traditës kishte shtënë me armë për ta njoftuar fshatin se i kishte lind djalë, u ishte shtuar jo vetëm njëkrah pune për ta mbajtur familjen por edhe një krah pushke për ta mbrojtur vatanin. Haziri kishte mbetur jetim, pasi babai i tij, Ramadani, ishte torturuar mizorisht nga policia bullgare në vitin 1918, dhe kish vdekur pas plagëve të marra nga torturat e forcave bullgare në luftë, si pjesëtar i Lidhjes së Kaçakëve në Malësi të Karadakut. Ajo Malësi asokohe ishte nën push-timin e Bullgarisë. Haziri me katër vëlëzërit dhe motrën e tij u rritën nga nëna, Adile Memishi(Lafeta), e cila pati fatin të kaloi në bashkëortësi vetë për 12 vite, kur edhe i vdiç burri Ramadani. Prej vitit 1937, për sa ishte duke punuar në Sllipqan Lipkova të Kumanovës si shegert, Haziri u lidh me aktivistin shqiptar Abdullah Preshevën. Më vonë, përmes lidhjeve familjare krijoi kontakte edhe me patriotin Xheladin Kurbaliun, deri sa edhe ai u burgos, dhe vazhdoi veprimtarinë kombëtare me minatorë në minierat e Llojanit e Ostrovicë të Shurrdhanit. Në këshillimin e Komitetit Krahinor të PKJ për Kosovë që u mbajt në Berbole, në korrik të vitit 1942, organizatën partiake të Preshevës e përfaqësoi Xheladin Kurbalia. Edhe pse nuk pajtohet të jetë anëtar i komunisteve luftoi për krah luftës për bashkimin trojeve etnike deri në rënie e tij, I shërbeu tokaeve të liruara shqiptare. Ikja e Selim Selimit nga burgu i Presheves me 17 shkurt 1943, kur nga kati i dytë ana pasme bie te shtrati i lumit dhe i strehuar te dajet në Kurbali pastaj perms Hoxhë Pidiqit, ngjitet tek korieri i Abdullahut në Karadak që mik besnik. I kujtohet Hazir Koka, prej nga drejtohet te ai . Kjo verteton se Abdullahu dhe Selimi nuk trathetuan askush nuk i tradhetoi ata edhe pse pati tortura nga bullgaret per ti treguar jataket e tyre. Haziri pasi i la vete musafiret nate arriti t’i kaloi përmes kufirit te lumit Morava për në Gjilan. Organizata partiake e Preshevës ishte e lidhur me KK të PKJ të Kosovës prej marsit kalojnë Abdullahu dhe Selimi nga Presheva në Gjilan, Abdullahu sekretar në vend të Xh. Kurbalisë e nga nëntorit i vitit 1943 deri në qershor të vitit 1944, kur edhe Abdulla Krashnica ishte sekretar i Komitetit të rrethit të Gjilanit . Haziri si mbajtës i familjes tregëtonte edhe mallëra të ndryshme në relacionin Preshevë (nga dyqani që mbante {Abdullah Presheva]], miku i tij, deri në Gjilan, Kumanovë dhe rajonin në juglindje të Kosovës. Haziri (Koka) ishte aktivizuar në formacionit të Luftës Nacional Çlirimtare në viset Gjilan-Karadak-Preshevë- pas formimit të aradhës së parë shqiptare të komanduar nga Xheladin Kurbalia dhe Avdullah Presheva. Sulmi i parë i armatosur për marrjen e Minierës së Llojanit, e cila ndodhet në mes të Preshevës dhe Kumanovës, ndodhi natën e 28 shtatorit 1942. Aty kishin ardhur edhe luftëtarë të tjerë, të cilët zgjodhën "Xheledin Kurbalën për t'u prirë në aksionin e parë për të liruar nga pushtuesit digat e pasura të minierës. Në aksion prinë Xheladin Kurbaliu, komandant, Fadil Hoxha, Komisar Kurtesh Agushi, Sinan Hasani, Riza Selimi, Reshat Xhaferi, etjer. Haziri si korier përgjegjës për përcjelljen e arradhes ishte deri sa ishte Xheladin Kurbaliu komandant i saj (Hazir Koka). [1] Në mars 1943, Hazir Haziri u vra në pusi, në vendkalimin kufitar bullgaro-italian në vendin e quajtur Çuka – Capar .

Bashkë me të plagos edhe një bashkëfshatari kushëriri i tij. Hairi U varros në Capar dhe, pas vrasjes së tij, në vend të tij u caktuan Ramiz Cërnica dhe Kurtesh Agushi. H.Haziri[2]. [1] |Kombët re/e/ Kosovës/Lindore

Burime tjeraː ^ Dr.Fehmi Rexhepit, historian dhe dokumenteve arkivore të arkivit rajonal të Gjilanit, Shkupit, Kumanovës të arkivuara nga Selim Norça, Kurtesh Agushi, Hoxhë Ibrahim Capari , si dhe të bashkpuntorëve e dëshmitarëve të atyre ngjarjeve të Kardakut 1941-1943, mësuesit Hasan Dyngjeri, (prej të cilit kishte mësuar shkrim-leximin shqip, ndërsa shkruante edhe lexonte letrat e dokumente në katund edhe me shkronja çirilic-latinicë tëmesuara sa ishte në punë si shegert dhe në shërbimin ushtarak të atyre viteve (1936/37, në Qyperi, si edhe memorie të botuara edhe në librin "Flaka e revulucionit", Prishtinë,1979 (pjesa e IX,faqe 35-38) nga Autobiografia. ^ Dokumenteve arkivore të arkivit rajonal të Gjilanit, Shkupit, Kumanovës të arkivuara nga Selim Norça, Kurtesh Agushi, Hoxhë Ibrahim Capari, Hasan Dyngjeri, Xhemush Bina, Kurtesh Agushi, si dhe të bashkëpuntorëve dhe dëshmitarëve të atyre ngjarjeve të Karadakut 1941-1943

H.Haziri.

• .
  

  Monografia për kokajt 1842/2012 ShB''Rrjedha''

• [1]
• |Kombëtare/e/Kosovës/Lindore