Hayk Khanlaryan

Հայկ Միքայել Խանլարյան (1900, Շուշի - հունվար 1962, Մոսկվա), հայ հոգեբույժ: Բժշկագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր:

Հայկ Խանլարյանը ծնվել է 1900 թվականին Շուշիում, 1-ին գիլդիայի վաճառական Միքայել Խանլարյանի և տնային տնտեսուհի Ալիսա Վարունցի ընտանիքում: Ունեցել է 7 եղբայր և 3 քույր: 1908-1918 թվականներին սովորել է Շուշիի ռեալական դպրոցում, 1920-1922 թվականներին՝ Երևանի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետում: 1922-1925 թվականներին ուսումը շարունակել է Մոսկվայի 1-ին բժշկական ինստիտուտում: 1925-1930 թվականներին աշխատել է Մոսկվայի 2-րդ պետական համալսարանի հոգեբուժական կլինիկայում՝ պրոֆեսոր Վ. Գիլյարովսկու ղեկավարությամբ: 1927 թվականի մարտի 2-ին Մոսկվայի 2-րդ պետական համալսարանի նյարդաբուժական և հոգեբուժական կլինիկաների միացյալ գիտաժողովում հանդես է եկել «Ցերեբրալ արտերիոսկլերոզի վաղ ձևերի ժամանակ դիտվող հոգեկան փոփոխությունների մասին» զեկույցով: 1930-1941 թվականներին ապրել է Մոսկվայի մարզի Պոդոլսկի շրջանի Պոկրովսկոյե-Մեշչերսկոյե ավանում և աշխատել տեղի Վ. Յակովենկոյի անվան թիվ 2 մարզային հոգեբուժական հիվանդանոցում՝ նախ որպես օրդինատոր, ապա՝ գլխավոր բժիշկ: 1934 թվականի նոյեմբերի 11-ին Վ. Յակովենկոյի անվան հոգեբուժական հիվանդանոցի գիտաժողովում և դեկտմբերի 1-ին Մոսկվա մարզային առողջապահության վարչության Փսիխոնևրոլոգիայի և փսիխոհիգենայի ինստիտուտում հանդես է եկել «Կլեյստի «Էպիզոդիկ մթնշաղային վիճակների» հարցի մասին» զեկույցով: 1941-1962 թվականներին աշխատել է Մոսկվայի թիվ 1 մարզային հոգեբուժական հիվանդանոցում՝ որպես օրդինատոր, գլխավոր բժիշկ: 1941-1945 թվականներին Հայրենական մեծ պատերազմի ընթացքում եղել է թիկունքի հոսպիտալների հոգեբույժ-խորհրդական: Ունեցել է բժշկագիտության դոկտորի գիտական աստիճան և պրոֆեսորի կոչում: Եղել է Մոսկվայի 2-րդ բժշկական ինստիտուտի հոգեբուժության ամբիոնի վարիչը, Մոսկվայի Կրեմլյան հիվանդանոցի հոգեբույժ-խորհրդական: Աշխատել է պրոֆեսոր Ե. Կրասնուշկինի հետ միասին:

Գիտական աշխատանքները վերաբերում են ցնորքներով, վերաբերման զառանցանքով, հոգեշարժական գրգռվածությամբ ուղեկցվող գիտակցության մթնշաղային վիճակների կլինիկային, արյան փոխներարկման միջոցով հոգեկան հիվանդությունների բուժման խնդիրներին:

Հեղինակ է տարբեր գիտական հոդվածների և մեկ մենագրության:

Մահացել է 1962 թվականի հունվարին, Մոսկվայում: Աճյունասափորը թաղված է Երևանի Թոխմախի գերեզմանատանը:

• Ցերեբրալ արտերիոսկլերոզի վաղ ձևերի ժամանակ դիտվող հոգեկան փոփոխությունների մասին, Մոսկվա, 1927:
• Կլեյստի «Էպիզոդիկ մթնշաղային վիճակների» հարցի մասին: Սոցիալական և կլինիկական փսիխոնևրոլոգիայի հարցեր, հատոր 3, Մոսկվա, 1936, 105-131:
• Պիկի հիվանդության մասին ուսմունքի վերաբերյալ:
• Շիզոֆրենիան ինսուլինով բուժելու փորձը մեծ հոգեբուժական հիվանդանոցում: Կենտրոնական հոգենևրոլոգիական ինստիտուտի 9-րդ գիտական նստաշրջանը «Շիզոֆրենիայի բուժումը» թեմայով, զեկուցումների թեզիսները, Խարկով, 1938:
• Հոգեկան հիվանդների բուժումն անհամատեղելի արյունով, Մոսկվա, 1945:
• Շիզոֆրենիայի բուժումն անհամատեղելի արյունով, Մոսկվա, 1946:
• Դեպրեսիվ վիճակների բուժման և դասակարգման մասին: Սոցիալական և կլինիկական փսիխոնևրոլոգիայի հարցեր, հատոր 10, Մոսկվա, 1950:
• Այլախումբ արյուն ներարկելու ժամանակ հոգեհիվանդների մոտ մազանոթային արյունաշրջանառության դինամիկայի մասին (համահեղինակ):
• Հոգեկան հիվանդությունների հեմոթերապիայի հարցերը պրոֆեսոր Լ. Ռոխլինի խմբագրությամբ, Մոսկվա, 1959, 56 էջ:

• Հարություն Մինասյան, 100 հայ հոգեբույժներ, Գիրք Ա, Երևան, 2002: