Hafiz Abdul Salam bin Muhammad
Quick Facts
Biography
حافظ عبدالسلام بن محمد پاکستانی عالم دین تے مفسر قرآن نيں۔ آپ پنجاہ سال توں زیادہ عرصہ شعبہ تدریس توں وابستہ رہے۔ متعدد دینی کتاباں دے مولف تے مترجم وی نيں۔ یونیورسٹی الدعوة الاسلامیہ مرکز طیبہ مرید کے، کےبانی مدیر نيں تے اس یونیورسٹی دے ماتحت ملک بھر وچ قائم پنجاہ توں ودھ مدارس دینیہ دے نگران اعلیٰ نيں۔
مڈھلا جیون
حافظ عبدالسلام بن محمد قیام پاکستان توں اک سال پہلے 27 اگست 1946ء بمطابق 29 رمضان المبارک 1365ھ وچ اپنے ننھیال گوہڑ چک، پتوکی ضلع قصور وچ پیدا ہوئے۔ آپ دا گاﺅں بھٹہ محبت اے، جو تحصیل دیپالپور ضلع اوکاڑہ وچ واقع اے۔ ايسے نسبت توں آپ بھٹوی کہلاندے نيں۔ آپ دے والد حافظ محمد ابو القاسم بھٹوی وی جید عالم دین سن ۔
تعلیم
حافظ عبدالسلام بن محمد نے میٹرک تے حفظ القرآن دے بعد دینی تعلیم یونیورسٹی محمدیہ اوکاڑہ تے یونیورسٹی سلفیہ فیصل آباد توں مکمل کيتی۔ آپ فاضل عربی، فاضل فارسی تے فاضلِ طب جدید نظریہ مفرد اعضاءکی سند رکھدے نيں۔
تدریس
حافظ عبدالسلام بن محمد نے تدریس دی ابتدا یونیورسٹی محمدیہ گوجرانوالہ نال کيتی۔ آپ 1966ء توں 1992ء تک ستائیس سال یونیورسٹی محمدیہ توں وابستہ رہے۔ اس دوران اک سال یونیورسٹی تدریس القرآن والحدیث راولپنڈی وچ وی درس تے تدریس کيتی۔ 1992ء وچ مستقل طور اُتے مرکز طیبہ مرید کے، شیخو پورہ منتقل ہوگئے تے یونیورسٹی الدعوة الاسلامیہ دی بنیاد رکھی۔ آپ اس یونیورسٹی دے بانی مدیر نيں تے ایتھے توں فارغ التحصیل ہزاراں طلبہ دے استاد نيں، جنہاں وچ متعدد معروف علمائے کرام وی شامل نيں۔
خطابت
حافظ عبدالسلام بن محمد خطبات جمعہ، درس قرآن تے حدیث تے فتاویٰ دے لئی وی پاکستان وچ معروف نيں۔ آپ نے 1966ء وچ مولانا محمد اسماعیل سلفی رحمة اللہ علیہ دی تاکید اُتے جامع مسجد بلال سیٹیلائٹ ٹاﺅن گوجرانوالہ وچ خطابت دا آغاز کيتا۔ بعدازاں شیخ الحدیث مولانا عبداللہ رحمة اللہ علیہ دے حکم اُتے اک سال یونیورسٹی تدریس القرآن تے الحدیث راولپنڈی وچ صحیح بخاری تے دوسری کتاباں دی تدریس دے نال خطبہ جمعہ وی دیندے رہے۔ گوجرانوالہ واپسی دے بعد جامع مسجد اہل حدیث وحدت کالونی وچ خطبہ جمعہ دیندے رہے۔ کچھ عرصہ بعد پیپلز کالونی دی مرکزی جامع مسجد الفتح وچ مولانا عبداللہ رحمة اللہ علیہ دی تاکید اُتے خطبہ جمعہ پڑھانا شروع کيتا۔ 1988ءسے مستقل طور اُتے آپ اوتھے جمعہ تے عیدین دا خطبہ دیندے آئے نيں۔ انہاں دو موقعاں اُتے ایتھے بہت وڈا اجتماع ہُندا اے۔
تالیفات
حافظ عبدالسلام بن محمد تدریس، خطابت تے طب تے حکمت دا شغف رکھنے دے نال تحریر تے تحقیق توں وی گہرا تعلق رکھدے نيں۔ آپ قرآن مجید دا آسان فہم اردو ترجمہ کرنے دے علاوہ تفسیر القرآن الکریم دے ناں توں چار جلداں اُتے مشتمل قرآن مجید دی تفسیر وی لکھ چکے نيں۔ اس دے علاوہ آپ دی معروف تالیفات تے تراجم وچ شرح کتاب الجامع من بلوغ المرام، شرح کتاب الطہارہ من بلوغ المرام، مقالات طیبہ، احکام زکوة تے عشر، ترجمہ اسلامی عقیدہ، ترجمہ حصن المسلم، اسيں جہاد کیوں کر رہے نيں؟، مسلماناں نوں کافر قرار دینے دا فتنہ، مسلماناں وچ ہندوانہ رسوم تے رواج، حلال تے حرام کاروبار شریعت دی روشنی وچ تے اک دین چار مذاہب ورگی تالیفات تحریر کرچکے نيں۔
قید تے حراست
حافظ عبدالسلام بن محمد جماعة الدعوة نال تعلق دی بنا اُتے حافظ محمد سعید تے ہور رفقا دی طرح ضعیف العمری تے علالت دے باوجود قید دا سامنا کر رہے نيں۔ آپ نوں اکتوبر2019ء وچ حراست وچ لیا گیا۔ آپ اُتے دہشت گرداں دی مالی معاونت دا الزام اے ۔ لاہور دی انسداد دہشت گردی عدالت نے ايسے نوعیت دے اک مقدمے وچ آپ نوں جون2020ء وچ اک سال قید تے ویہہ ہزار روپے جرمانے دی سزا سنائی۔ اُتے دو ماہ بعد اگست2020ء وچ لاہور ہائی کورٹ نے آپ دی سزا معطل کرکے آپ نوں ضمندی مچلکاں دے عوض رہیا کرنے دا حکم جاری کيتا۔ لیکن دو ہفتے بعد ہی انسداد دہشت گردی دی خصوصی عدالت نے دہشت گرداں دی مالی معاونت دے اک ہور الزام وچ آپ نوں مجموعی طور اُتے ساڈھے16 سال قید تے ڈیڑھ لکھ روپے جرمانے دی سزا سنائی۔ آپ اُتے قائم مقدمات دی وجہ توں آپ شیخوپورہ جیل دی تحویل وچ قید دے ایام کٹ رہے نيں۔
حوالے
- ↑ "تفسیر القرآن الکریم (عبد السلام بن محمد) جلد۔1"۔ kitabosunnat.com
- ↑ "القرآن الکریم اردو ترجمہ (عبد السلام بن محمد)"
- ↑ (2003) زادالمجاهد (in ur). مركزالدعوةالارشاد،, 42.
- ↑ "مولانا محمد جونا گڑھی تے حافظ عبدالسلام بُھٹوی دے ترجمہ قرآن مجید دا تقابلی جائزہ"
- ↑ بن محمد, حافظ عبدالسلام (2017). مختصر تفسیر القرآن الکریم. لاہور: دارالاندلس, 12.
- ↑ "حافظ عبد السلام بن محمد دیاں کتاباں"
- ↑ "دہشتگردی دی مالی اعانت اُتے کالعدم تنظیماں دے 4 سرکردہ رہنما گرفتار"۔ نوائے وقت۔ 11 اکتوبر 2019۔ اخذ شدہ بتاریخ 05 ستمبر 2020
- ↑ "کالعدم تنظیم جماعت الدعوۃ دے چار رہنماواں نوں غیر قانونی فنڈنگ دے الزام وچ قید تے جرمانے دی سزاواں"۔ بی بی سی اردو۔ 18 جون 2020۔ اخذ شدہ بتاریخ 05 ستمبر 2020
- ↑ "دہشتگرداں دی مالی معاونت دے کیس وچ جماعت الدعوۃ دے 2 رہنماواں دی سزاواں معطل"۔ ڈان نیوز۔ 13 اگست 2020۔ اخذ شدہ بتاریخ 05 ستمبر 2020
- ↑ "جماعۃ الدعوٰۃ دے 3 مرکزی رہنماواں نوں قید تے جرمانے دی سزا"۔ روزنامہ جنگ۔ 28 اگست 2020۔ اخذ شدہ بتاریخ 05 ستمبر 2020