Grzegorz Nowik

Grzegorz Nowik (ur. 10 lipca 1954 w Warszawie) – instruktor harcerski, harcmistrz, historyk harcerstwa, pisarz publicysta, Profesor zwyczajny doktor habilitowany historii, pracownik Instytutu Studiów Politycznych PAN. Kierownik Działu Historii i Badań Naukowych Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Redaktor naczelny „Przeglądu Historyczno-Wojskowego” (2000–2009), zastępca dyrektora Wojskowego Biura Badań Historycznych (2004–2009), przewodniczący ZHR od 2016 roku.

Od 1963 harcerz 22 Warszawskiej Drużyny Harcerzy w Hufcu ZHP Warszawa Praga-Południe, od 1968 drużynowy zuchów, następnie od 1970 – harcerzy, szczepowy 22 Szczepu „Watra” od 1972 do 1986 r. (z przerwami), przewodniczący Kręgu Instruktorskiego Szczepu od 1982 r. Uczył się w technikum poligraficznym i prowadził tam drużynę harcerską (matura w 1974 r.).

W 1973 roku zainicjował z hm. Stanisławem Czopowiczem stworzenie pierwszych w Warszawie niejawnych struktur „niepokornego harcerstwa”. Komendant I i IV Zlotu Środowisk Niezależnych, w latach 1980–1982 wiceprzewodniczący Kręgu Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego Chorągwi Stołecznej ZHP, redaktor „Bratniego Słowa”, I przewodniczący Kapituły Harcerza Rzeczypospolitej w Warszawie. Publikował poza oficjalnym obiegiem książki harcerskie, m.in. Aleksandra Kamińskiego, wskazywał ingerencje cenzury – np. w książce „Andrzej Małkowski”.

W 1979 ukończył studia na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego, jego praca magisterska Geneza i powstanie Koła Instruktorskiego im. Mieczysława Bema otrzymała w tym roku II miejsce w konkursie na prace magisterskie. Doktorant Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk.

W 1981–1984 członek Rady Chorągwi Stołecznej ZHP.

Jako członek Rady Naczelnej ZHP, na znak protestu 26 czerwca 1982 opuścił jej obrady i wystosował wraz z 4 innymi instruktorami pisemny protest do prezydium rady w sprawie zdelegalizowania Rady Porozumienia KIHAM.

Pierwszy Marszałek Unii Najstarszych Drużyn Harcerskich Rzeczypospolitej.

W latach 1980–1990 kierował kształceniem instruktorów w KIHAM, ruchu Płaskiego Węzła i Ruchu Harcerskim Rzeczypospolitej w Warszawie, prowadził kilka kursów podharcmistrzowskich „Szkoła za lasem” i współorganizował kilkanaście kursów przewodnikowskich, rozpoczynając każdy z nich wykładem „karafka La Fontaine’a”, współorganizator Duszpasterstwa Harcerek i Harcerzy w Warszawie. W latach 80 XX w. w jego domu mieściła się niezależna drukarnia.

W 1989 r. współzałożyciel Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej i członek Krajowego Komitetu Odrodzenia ZHP. W 1995 zorganizował Szczep „Watra” w Zalesiu Górnym, do 1999 był przewodniczącym komisji instruktorskiej Mazowieckiej Chorągwi Harcerzy ZHR, w okresie 2000–2004 komendant Piaseczyńskiego Związku Drużyn, obecnie członek komisji instruktorskiej Mazowieckiej Chorągwi Harcerzy ZHR. W latach 2008–2010 był członkiem Rady Naczelnej Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej z wyboru.

Od 2016 pełni funkcję przewodniczącego ZHR, na XVI Zjeździe ZHR, dnia 14 kwietnia 2018, został wybrany na drugą kadencję.

• Grzegorz Nowik: Osmy Ulan Beliny, Generał brygady Jozej Marian Smolenski „Kolec” (1894–1978). Maciej Smolenski. Warszawa: Wydawnictwo Rytm, 2008. ISBN 978-83-7399-291-7.
• Grzegorz Nowik: Straż nad Wisłą. Warszawa: Wydawnictwo Rytm, 2002. ISBN 83-88794-55-8.
• Grzegorz Nowik: Zanim złamano Enigmę. Warszawa: Wydawnictwo Rytm, 2004. ISBN 83-7399-099-2.
• Juliusz Englert, Grzegorz Nowik: Marszałek Józef Piłsudski. Warszawa: Wydawnictwo Rytm, 2007. ISBN 978-83-7399-221-4.
• Grzegorz Nowik: Zanim złamano „Enigmę” rozszyfrowano Rewolucję. Polski radiowywiad podczas wojny z bolszewicką Rosją 1918–1920. Warszawa: Wydawnictwo Rytm, 2010. ISBN 978-83-7399-425-6.

• Hufiec Watra
• 22 Szczep Watra im. hm. Kazimierza Skorupki