Gleb Sapieha

Глеб Янушавіч Сапега (да 1510 — паміж 30 сакавіка 1574 і 21 студзеня 1579) — вялікалітоўскі арыстакрат, дваранін гаспадарскі (зг. 1568).

З чарэйска-ружанскай лініі Сапегаў, старэйшы сын Януша Багданавіча Сапегі і Ганны Крошынскай, у сям’і было яшчэ тры сыны — маладзейшыя Дзмітр, Сцяпан, Міхаіл, і дзве дачкі — Таццяна і Настасся.

Пасля смерці Януша Сапегі каля 1530 года, сыны пэўны час дзейнічалі супольна. У 1532 годзе разам атрымалі судовы ліст па скарзе на закладанне каралевай Бонай мястэчка каля іх дзедзічнага маёнтка Лунна. А 15 кастрычніка 1533 года разглядалася скарга нейкага конюха Алешкі і яго сына Андрэя на крыўды ад ўсіх разам братоў Сапегаў. Аднак потым згоды паміж братамі не было. Урэшце, 25 мая 1541 года Глеб Янушавіч з прычыны варожых адносін паміж братамі ініцыяваў палюбоўны і роўны падзел бацькоўскай і матчынай спадчыны. У выніку Глеб, Дзмітр, Сцяпан і Міхаіл, разам з сёстрамі, падзялілі на шэсць роўных частак маёнткі Лунна[-Чарлёна], Свіслач і Вайкелішкі з фальваркамі. На часткі, якая каму дастанецца, яны кідалі жэрабя.

Падзел не задаволіў і не супакоіў братоў, пагатоў быў не поўны і не канчатковы, судовыя спрэчкі і наезды цягнуліся амаль 20 гадоў — не падзеленым яшчэ і ў 1555 годзе застаўся маёнтак Лунна-Чарлёна і яго браты трымалі сумесна, а таксама «людзі», на думку Сапегаў, прысвоеныя каралевай Бонай. На пачатку 1554 года памёр малодшы з братоў — Міхаіл, спадчынныя маёнткі ён запісаў у вена жонцы Марыне Яцкаўне Быстрыцкай, тая памянялася часткай непадзеленага Лунна[-Чарлёны] на іншы маёнтак са сваім братам Мацвеем Яцкавічам Быстрыцкім, каморнікам вялікага князя. З менай не пагадзіліся Сапегі, асабліва Дзмітр і Сцяпан, як праз непадзеленасць маёнтка, так, напэўна, і таму, што лічылі сябе першачарговымі нашчадкамі Лунна-Чарлёны і не хацелі каб маёнтак «аддаляўся» ад роду. Дзеянні іх былі агрэсіўнымі, удзел Глеба не згадваецца, але ён мог быць натхняльнікам малодшых. Урэшце ў лістападзе 1557 года Быстрыцкі за 12 коп грошаў ад імя сястры і «людзей Лунненскіх» адмовіўся ад прэтэнзій на чарлёнскую долю па Міхаіле Сапегу. Адначасова ў 1555—1561 гадах паміж Дзмітром і Сцяпанам, нягледзячы на супольныя дзеянні супраць Быстрыцкага, адбываўся востры канфлікт, які скончыўся жорсткім забойствам Дзмітра. Неўзабаве, у 1561 годзе, памёр і Сцяпан.

Ужо ў 1561 годзе Глеб судзіўся са стрыечным братам Паўлам Сапегам за частку Лунна-Чарлёны па родным браце Дзмітры, якую Павел на думку Глеба самавольна захапіў. Глеб лічыў сябе паўнапраўным нашчадкам, але на суд не стаў, а выслаў сына Яна з паведамленнем пра сваю хваробу. Тым часам, Павел Сапега сцвярджаў, што ў 1558 годзе пазычыў нябожчыку Дзмітру 500 коп грошаў, а той аддаў сваю частку Лунна-Чарлёны ў арэнду да вяртання пазыкі. Гэта пацвярджаюць крыніцыі, у 1558 годзе службовец Паўла Сапегі не пусціў гарадзенскага яўрэя Мошку Дактаровіча спагнаць з Чарлёны пазыку ў суме 70 коп грошаў літоўскіх, паведаміў яму, што Дзмітр ужо нічога ў маёнтку не мае, а замяніўся ім на ўладанні «на Русі». Напэўна, Глеб прайграў справу за Дзмітраву частку Лунна-Чарлёны, бо пазней Павел з братам Міхаілам актыўна займаліся справамі гэтых уладанняў.

На Попіс пад Радашковічамі, восенню 1567 года, з глебавай часткі маёнтка Лунна-Чарлёна, двух «коней» па-казацку і аднаго драба ставілі яго швагер Іван Словік і пляменнік Міхал Тышковіч. У 1568 годзе гаспадарскі дваранін Глеб Сапега перадае ўчасткі зямлі са сваіх уласных маёнткаў Лунна-Чарлёна гаспадарскім зямянам Радзівановічам.

Апошні раз Глеб Янушавіч згадваецца ў дакументах 30 сакавіка 1574 года.

У 1538 годзе Глеб падпісаў умовы ўзяць шлюб з дачкой цівуна і гараднічага віленскага Шымкі Мацкавіча, з пасагам за ёй у 200 коп літоўскіх грошаў рухомасці і 100 коп літоўскіх грошаў на частцы маёнтка яе маці Соф’і ў Жамойці, пад зарукай 1000 коп Шымку і 1000 коп вялікаму князю.

Быў жанаты з Катажынай Шымковічавай, у шлюбе нарадзіўся сын Ян, памерлы раней за бацьку.

Свае ўладанні тастаментам запісаў пляменнікам — Мікалаю і Льву Міхайлавічам Сапегам.

• Лаўрэш Л. Л. Фундатар Маламажэйкаўскай царквы Шымка Мацкавіч і яго нашчадкі // Беларусь у кантэксце еўрапейскай гісторыі: асоба, грамадства, дзяржава : зб. навук. арт. / ГрДУ імя Янкі Купалы. — Гродна : ГрДУ, 2021. — С. 299—305.
• Семянчук Г. М. Чарлёна — двор Сапегаў над Нёманам у XVI—XVII стст. // Магнацкі двор і сацыяльнае ўзаемадзеянне (XV—XVIII стст.) : зборнік навуковых прац / Установа "Музей «Замкавы комплекс „Мір“»"; пад рэд. А. М. Янушкевіча. — Мн.: Медысонт, 2014. — С. 372—394.