Franciszek Rost

Franciszek Rost (ur. 9 listopada 1890 w Wielichowie, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – major rezerwy Wojska Polskiego, doktor medycyny, powstaniec wielkopolski i uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Ofiara zbrodni katyńskiej.

Urodził się w rodzinie Hieronima i Józefy z Góreckich. Szkołę podstawową ukończył w rodzinnym Wielichowie, a gimnazjum humanistyczne w Gnieźnie. Już jako gimnazjalista i student działał w polskich organizacjach narodowych w zaborze pruskim. W latach 1911–1914 studiował na wydziałach lekarskich na uniwersytetach: w Berlinie, Strasburgu i Lipsku. Od sierpnia 1914 zmobilizowany do armii niemieckiej. W latach 1914–1918 dr Rost służył jako lekarz–chirurg w niemieckim szpitalu polowym. Od 5 stycznia 1919 włączył się do powstania wielkopolskiego, tworząc od podstaw służbę sanitarną w powstańczej kompanii wielichowskiej i szpital powstańczy w Rakoniewicach. Po 29 stycznia 1919 walczył na froncie północnym powstania wielkopolskiego, pod Szubinem, Rynarzewem, Kcynią i Żninem. Był także przedstawicielem polskiej strony w negocjacjach dotyczących poddania przez Niemców Wolsztyna. Po 11 listopada 1919 służył w 10 pułku strzelców wielkopolskich (późniejszy 68 pułk piechoty) na froncie wschodnim m.in. w okolicach Mołodeczna. 1 kwietnia 1920 otrzymał awans na stopień kapitana.

Szczególnie zasłużył się 8 lipca 1920 "na odcinku Dubonory - Puszcza Łabunie, gdzie opatrywał rannych na polu bitwy pod silnym ostrzałem km-ów". Za tą postawę został odznaczony Orderem Virtuti Militari.

W wyniku trudów wojennych i osłabienia organizmu zachorował ciężko na tyfus plamisty. Po powrocie do zdrowia ponownie wrócił na front, a następnie skierowano go w listopadzie 1920 do pracy w 708 szpitalu polowym w ramach 17 DP. Tam pełnił służbę jako dowódca szpitala, później też zastępca szefa sanitarnego. 1 maja 1921 został przeniesiony do rezerwy. Pracował w klinice w Poznaniu.

Od 1 kwietnia 1922 do wybuchu II wojny światowej był dyrektorem szpitala powiatowego w Nowym Tomyślu. W dniu 24 maja 1935 obronił doktorat z medycyny na Uniwersytecie Poznańskim. W 1939 mianowany majorem rezerwy.

We wrześniu 1939 ewakuowany wraz z 7 Szpitalem Okręgowym z Poznania na wschód, dostał się w bliżej nieznanych okolicznościach do niewoli radzieckiej. Przebywał w obozie w Kozielsku, zamordowany strzałem w tył głowy w Katyniu.

Dekretem Prezydenta Lecha Kaczyńskiego został awansowany w 2008 pośmiertnie na stopień podpułkownika.

Z małżeństwa ze Stefanią Malatyńską miał dwie córki: Barbarę i Danutę. Podczas wojny żona wraz z córkami została wysiedlona do Kraśnika. W katastrofie kolejowej 30.03.1944 r. pod Zemborzycami zginęła Stefania Rost z córką Danutą. Barbara została ranna. Wnukiem dr. Franciszka Rosta jest poznański fizyk – profesor dr. hab. Roman Świetlik.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) (pośmiertne odznaczenie w 1976 roku wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej)
• Krzyż Niepodległości
• Krzyż Walecznych

• Antoni. Czubiński, Bogusław. Polak: Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2002, s. 308-309. ISBN 83-7177-014-6.
• Bogusław Polak: Powstańcy wielkopolscy. Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919,Poznań 2008 (biogram opracowany przez Zdzisława Kościańskiego).
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.