Quick Facts
Biography
Franciszek Janik (ur. 7 lipca 1900 się w Mszance, zm. 27 grudnia 1975 w Warszawie) – polski pilot balonowy, szybowcowy, konstruktor lotniczy, skoczek spadochronowy, profesor, naukowiec, wykładowca, mechanik, pilot wojskowy, podporucznik rezerwy piechoty i lotnictwa Wojska Polskiego II RP.
Życiorys
Urodził się 7 lipca 1900 roku w Mszance koło Gorlic, w swojej rodzinnej miejscowości rozpoczął naukę w szkole powszechnej, następnie uczęszczał do gimnazjum im. M. Kromera w Gorlicach. W czasie I wojny światowej jako czternastoletni chłopiec zobaczył przelatujący samolot austro-węgierski, „Albatros”. Od tej pory zafascynował się lotnictwem. W czerwcu 1919 r. zdał maturę i rozpoczął Studia na Wydziale Mechanicznym Politechnice Lwowskiej, gdzie konstruował samoloty, uczył się pilotażu szybowców, opanowując jednocześnie wszystkie dyscypliny sportów powietrznych. W czerwcu 1927 roku Franciszek Janik złożył egzamin dyplomowy na uniwersytecie z wynikiem bardzo dobrym i uzyskał tytuł inżyniera. Pozostał na uczelni w charakterze starszego asystenta prof. Maksymiliana Huberta, a następnie prof. Zygmunta Fuchsa na Katedrze Aerodynamiki Politechniki Lwowskiej. Nadzorował budowę tunelu aerodynamicznego do badań naukowych. Jego zdolności naukowe zwróciły uwagę wybitnych konstruktorów broni pancernej, przeniesiono go do Biura Konstrukcyjnego Broni Pancernej Instytutu Badań Inżynierii w Warszawie gdzie zaprojektował m.in. napęd polskiego czołgu TK-3 i w czasie pracy uzupełnił studia z aerodynamiki na Politechnice Warszawskiej. Dyrektor Instytut Badań Technicznych Lotnictwa zatrudnił Franciszka Janika na stanowisko kierownika działu płatowców, którego zadaniem było sprawdzanie i unowocześnienie obliczeń prototypów samolotów i szybowców oraz przeprowadzanie prób statystycznych. W 1933 roku został pilotem, ukończył szkolenie samolotowe w Aeroklubie Warszawskim.
W 1934 był podporucznikiem rezerwy ze starszeństwem z 1 września 1932. Posiadał przydział mobilizacyjny do 85 Pułk Piechoty w Nowej Wilejce. Pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. W 1936, z uwagi na bardzo dobre wyniki w szkoleniu lotniczym, przeniesiony został z korpusu oficerów rezerwy piechoty do korpusu oficerów rezerwy lotnictwa.
W 1937 roku Franciszek Janik w swojej pracy naukowej pod tytułem "Wymagana wytrzymałość samolotu" opisał teorię „krzywej wyrwania” (krzywa obciążeń manewrowych), która została wprowadzona po wojnie do międzynarodowych przepisów ICAO (Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego). W 1938 r. wraz z Antonim Januszem zdobył w zawodach balonowych w Belgii Puchar Gordona Bennetta. Podczas drugiej wojny światowej przebywał w Paryżu i Ankarze prowadząc prace konstrukcyjne w fabrykach lotniczych, szkolił studentów, inżynierów i lotników. We wrześniu 1939 ewakuowany został wraz z Wytwórnią Płatowców Nr 1 Państwowych Zakładów Lotniczych (PZL WP-1) z Paluch do Rumunii, a stamtąd przez Jugosławię przedostał się do Francji. We Francji przyjęty został do Wojska Polskiego i przydzielony do Batalionu Oficerów Lotnictwa w Loyn-Born, w charakterze wykładowcy przedmiotu budowy płatowców i aerodynamiki.
Po zakończeniu II wojny światowej wrócił do kraju i podjął pracę w Instytucie Lotnictwa i na Politechnice Warszawskiej Pracował jako wykładowca teorii lotniczej jako konstruktor oraz wykonywał ekspertyzy lotnicze. Opublikował wiele prac naukowych, szereg książek, podręczników i skryptów. Oprócz działalności naukowej był także aktywnym pilotem i skoczkiem spadochronowym.
Franciszek Janik zmarł w Warszawie 27 grudnia 1975 roku, pochowany został na cmentarzu wolskim.
Książki
- "Podstawowa nawigacja lotnicza", autorzy: Franciszek Janik i Czesław Malinowski, wydawca: Wydawnictwa Komunikacyjne (1957)
Upamiętnienie
Jedna z ulic w Warszawie na Gocławiu, w dzielnicy Praga Południe otrzymała nazwę im.Franciszka Janika.
W 1995 roku zorganizowano po raz pierwszy Międzynarodowe Zawody Balonowe o Memoriał Franciszka Janika. W 2005 roku w Gorlicach odbyły się Międzynarodowe Zawody balonowe o Memoriał Franciszka Janika z okazji 90-lecia Bitwy Gorlickiej i 650-tej rocznicy istnienia miasta Gorlice.
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- Jerzy Ryszard Konieczny, Tadeusz Malinowski, Mała encyklopedia lotników polskich, Biblioteczka Skrzydlatej Polski, tom 19, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1983, wyd. I, ISBN 83-206-0337-4, s. 78-83.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 90, 569.