Fotis Yiagkoulas

Ο Φώτης Γιαγκούλας (... - 20 Σεπτεμβρίου 1925) ήταν θρυλικός Έλληνας λήσταρχος από το χωριό Μεταξάς Κοζάνης.

Κατηγορήθηκε για φόνους και ληστείες και αποδείχθηκε αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Ο Γιαγκούλας δρούσε στον μισό Όλυμπο και στα Πιέρια, την Ελασσόνα και την Κοζάνη, ενώ υπήρξε φίλος και με τον άλλο μεγάλο λήσταρχο, Θωμά Καντάρα. Σε μικρό χρονικό διάστημα η συμμορία του κατάφερε να γίνει ο φόβος και ο τρόμος του Ολύμπου, τρομοκρατώντας τους ορειβάτες.

Σκοτώθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 1925 σε συμπλοκή που κράτησε 8 ώρες με χωροφύλακες στην περιοχή Κλεφτόβρυση του Ολύμπου. Μαζί του σκοτώθηκε και ο συνεργάτης του, Πάντος Μπαμπάνης. Επίσης, σκοτώθηκε ο λήσταρχος Τσαμήτρας και ο χωροφύλακας Κωνσταντίνος Σαλιώρας. Τα κεφάλια των ληστών εκτέθηκαν σε κοινή θέα στην Κατερίνη, επάνω σε ένα κοντάρι, μπροστά στο κτήριο του δικαστηρίου για να αποθαρρυνθεί η περαιτέρω σύνταξη ληστρικών ομάδων. Σήμερα το κεφάλι του Γιαγκούλα, μαζί με το θρυλικό μαχαίρι του, την «Παρδάλα», με το οποίο εκτιμάται ότι δολοφόνησε 54 ανθρώπους, εκτίθενται στο Μουσείο Εγκληματολογίας (ΕΚΠΑ) τουΕθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το 1925 η ζωή και η δράση του Γιαγκούλα αποτέλεσε το θέμα ταινίας του Δημήτρη Καμινάκη με τίτλο Ο λήσταρχος Γιαγκούλας σε μια εμβρυακή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου. Η ταινία τελικά δεν προβλήθηκε στις αίθουσες της Θεσσαλονίκης, όπως είχε αναγγελθεί.

• Γεώργιος Χατζής & Μιλτιάδης Τερζόπουλος, Γιαγκούλας - Λήσταρχοι του Ολύμπου, εκδόσεις Μάτι, Μάιος 2012, ISBN 978-960-6692-17-8

• Εγκληματολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών
• Λήσταρχοι του Ολύμπου (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)