Epameinondas Stamatiadis

Ο Επαμεινώνδας Σταματιάδης (1835–1901) ήταν Σάμιος δημοσιογράφος και λόγιος.

Ο Επαμεινώνδας Σταματιάδης του Ιωάννου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 17 Δεκεμβρίου 1835 από διακεκριμένη σαμιακή οικογένεια. Οκτώ ετών πήγε σχολείο στην Αθήνα. Στο γυμνάσιο είχε γυμνασιάρχη τον Γεώργιο Γεννάδιο. Μετά το πανεπιστήμιο, το 1851 επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου δούλεψε στο εμπορικό του Κεφαλλονίτη παππού του Νικόλαου Μαντζαβίνου. Το 1853 έπιασε δουλειά στο ασφαλιστικό κατάστημα Ο Ερμής. Ύστερα δημοσιογράφησε στην εφημερίδα Βυζαντίς μέχρι το 1863, οπότε επέστρεψε στη Σάμο. Την περίοδο αυτή έγραψε τον πρώτο τόμο των Σαμιακών (1862). Με την αρθρογραφία του αντιτάχθηκε στην πολιτική του ηγεμόνα της Σάμου Μιλτιάδη Αριστάρχη (1859–1866), και το 1866 απελάθηκε μαζί με άλλους από τη Σάμο. Στην Αθήνα όπου κατέφυγε προσλήφθηκε στην εφημερίδα Μέλλον του Γ. Γλίνη.

Γύρισε στη Σάμο όταν ηγεμόνας ανέλαβε ο Παύλος Μουσούρος. Εκλέχτηκε πληρεξούσιος στο Βαθύ Σάμου το 1874 και διορίστηκε επόπτης της παιδείας, ενώ ανέλαβε και τη διεύθυνση της εφημερίδας Σάμος. Διετέλεσε έφορος του ηγεμονικού τυπογραφείου και από τον ηγεμόνα Ιωάννη Φωτιάδη διορίστηκε διευθυντής του ηγεμονικού διοικητικού γραφείου έως το 1882. Μετά διορίστηκε ξανά επόπτης της παιδείας έως το 1884, που ορίστηκε μέλος της αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη, όπου παρέμεινε ως διευθυντής του ηγεμονικού γραφείου έως τον Ιούλιο 1885. Επανήλθε στη Σάμο και ανέλαβε πάλι διευθυντής του ηγεμονικού διοικητικού γραφείου έως το 1899 που τον απέπεμψε ο ηγεμόνας Κωνσταντίνος Βαϊάνης. Το Νοέμβριο του 1900 ανέλαβε τη διεύθυνση του ηγεμονικού γραφείου Σμύρνης. Πέθανε στις 5 Φεβρουαρίου 1901 στη Σμύρνη.

• Σαμιακά, Αθήνα 1862
• Βιογραφίαι των Ελλήνων μεγάλων διερμηνέων του Οθωμανικού κράτους, Αθήνα 1865
  • Ανατύπωση: Π. Σ. Πουρναράς Αρχειοθετήθηκε 2015-04-07 στο Wayback Machine., 2010, ISBN 978-960-242-417-9
• Ιστορική περιγραφή του εν Κωνσταντινουπόλει ναού της Αγίας Σοφίας, Αθήνα 1866
• Χριστιανικόν εγκόλπιον, Αθήνα 1866
• Ιστορία της αλώσεως του Βυζαντίου υπό των Φράγκων και της αυτόθι εξουσίας αυτών (1204–1261 μ.Χ.), Αθήνα 1866
• Ιστορία της Γαλλικής επαναστάσεως, Αθήνα 1868
• Ο Ιππόδρομος της Κωνσταντινουπόλεως, Αθήνα 1868, Ανατύπωση: Π. Σ. Πουρναράς Αρχειοθετήθηκε 2015-04-07 στο Wayback Machine. (1979)
• Οι Καταλάνοι εν τη Ανατολή, οις προσετέθη και ανέκδοτός τις χρονογραφία των Αθηνών, Αθήνα 1869
  • Ανατύπωση: Δ. Ν. Καραβίας, Αναστατικές Εκδόσεις Αρχειοθετήθηκε 2015-01-02 στο Wayback Machine., 2002, ISBN 978-960-258-081-3
• Η δόξα και οι τρεις πύργοι, ποίημα, Σάμος 1877
• Precis sur les relations commerciales de l’ile de Samos avec l’Italie. Σάμος 1879
• Σαμιακά, ήτοι ιστορία της νήσου από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς, τόμοι πέντε, Σάμος 1881–1891
  • Ψηφιακή ανατύπωση: τόμοι Α΄, Β΄, και Γ΄ Σαμιακή ιστορία· τμ. Δ΄ Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine. Χωρογραφία και πολιτική και οικονομική ιστορία της Σάμου· και τμ. Ε΄ Λαογραφία· Ψηφιοποίηση: Εργαστήριο Ψηφιακής Τυπογραφίας και Μαθηματικών Εφαρμογών. Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τμήμα Μαθηματικών, Σάμος 2010 (Οι τόμοι Α΄ και Ε΄ μεταγλωττισμένοι στην κοινή νεοελληνική από τον Ιωάννη Ζαφείρη και τον Ιωάννη Σοφούλη.)
• Το όρυγμα του Ευπαλίνου, Σάμος 1884
• Εκκλησιαστικά Σύλλεκτα, Σάμος 1891
• Επιστολιμαία διατριβή περί Ιωσήφ Γεωργειρήνου αρχιεπισκόπου Σάμου (1666-1671), Σάμος 1892
• Ικαριακά, ήτοι ιστορία και περιγραφή της νήσου Ικαρίας, Σάμος 1893
• Βίος Ιακώβου του Βασιλικού, δεσπότου Σάμου, μαρκησίου Πάρου, κόμητος Παλατίνου, ηγεμόνος Μολδαυίας, Σάμος 1894
• Επετηρίδες της Ηγεμονίας Σάμου από του 1875 μέχρι του 1896 (Τόμοι 19)
• Πανικιάς, ποίημα κωμικόν εις άσματα πέντε (στον τόμο περιέχονται και Μώμος ο Ελικώνιος κωμωδία εις πράξιν μίαν, Ποιήσεις διάφοροι), Σάμος 1897
• Μεταφράσεις
  • Αλέξανδρος Δουμάς, Οι οπαδοί του Ιησού, Αθήνα 1863
  • Ευγένιος Σύη, Το Διαβολοχώριον, Αθήνα 1866
  • Ηλίας Βερθέ, Η έπαυλις της Οζεραίης, Αθήνα 1866

• Μεγάλη και επηυξημένη συγγραφή περί των Ελλήνων Διερμηνέων του οθωμανικού κράτους
• Κυνηγετικά
• Ο Πυθαγόρας και η Πυθαγόρειος Φιλοσοφία
• Σελίδες τινές της Ελληνικής Ιστορίας μετά την άλωσιν
• Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

Μέλος αντεπιστέλλον «πολλών σοφών εταιριών και Ιππότης διαφόρων Ταγμάτων».

Βαθμοί και παράσημα

Τίτλοι

• Λήμμα «Σταματιάδης, Επαμεινώνδας»· Νεώτερον εγκυκλοπαιδικόν λεξικόν «Ηλίου», τμ. #17, σ. 211
• (Χ. Ν. Λάνδρος, φιλόλογος, ΓΑΚ Σάμου) «Επαμεινώνδας Σταματιάδης», Δήμος Σάμου Αρχειοθετήθηκε 2015-04-28 στο Wayback Machine.
• «Επαμεινώνδας Σταματιάδης» στη Βιβλιονέτ
• Επαμεινώνδας Σταματιάδης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
• Επαμεινώνδας Σταματιάδης στην Ανέμη