Jan Alfred Lauterbach

Jan Alfred Lauterbach (ur. 23/24 czerwca 1884, zm. 9 listopada 1943 w Warszawie) – historyk sztuki i muzeolog, działający w polskich służbach konserwatorskich w okresie dwudziestolecia międzywojennego, urzędnik Wydziału III zabytków i muzeów w Ministerstwie Sztuki i Kultury w 1919 roku.

Studiował w Lipsku, Bonn i Bernie, gdzie uzyskał doktorat z filozofii. Po powrocie do Warszawy w latach 1912–1919 pracował dla Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, w dziale inwentaryzacyjno-konserwatorskim. W latach następnych pracował w Ministerstwie Sztuki i Kultury, a potem Departamencie Sztuki Ministerstwa Wyznań i Oświecenia Publicznego. W latach 1928–1937 był dyrektorem Państwowych Zbiorów Sztuki z siedzibą na Zamku Królewskim w Warszawie. 10 listopada 1933 ”za zasługi na polu propagandy sztuki polskiej” został odznaczony przez Prezydenta RP Ignacego Mościckiego Złotym Krzyżem Zasługi.

Wydał wiele swoich publikacji, dotyczących teorii konserwatorstwa oraz sztuki polskiej i obcej. Najważniejsze z nich: Styl Stanisława Augusta. Klasycyzm warszawski wieku XVIII (1918), Warschau (1918), Pierścień sztuki. Historia i teoria (1929). Wygłaszał referat podczas konferencji w Atenach w 1931 roku, na której została ogłoszona Karta Ateńska.

Ukrywając się w czasie okupacji niemieckiej, pracował nad planami odbudowy Warszawy. Został zamordowany wraz z żoną Stefanią przez Gestapo.

• Paweł Dettloff, Odbudowa i restauracja zabytków architektury w Polsce w latach 1918-1930. Teoria i praktyka, Universitas, Kraków, 2006, s. 76
• Hanna Krzyżanowska, Lauterbach Alfred, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wyd. Poznańskie 2006, ​ISBN 83-7177-416-8​, s. 149-150.

• Biogram. ipsb.nina.gov.pl