Aleksander Kiklewicz

Aleksander Kiklewicz (ur. 27 listopada 1957 w Zadobryczach na Białorusi) – polski i białoruski językoznawca, slawista i komunikolog.

Urodził się na Białorusi. W 1975 ukończył ze złotym medalem szkołę średnią nr 1 w Czerwieniu (pod Mińskiem). W 2000 przeniósł się wraz z rodziną (żoną Heleną i córką Katarzyną) do Polski; w 2009 otrzymał obywatelstwo polskie.

W 1980 skończył studia wyższe (filologiczne) na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym w Mińsku, w 1984 – studia doktoranckie na tejże uczelni w zakresie filologii słowiańskiej.

1984 – doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwa (specjalność naukowa: slawistyka); 1995 – doktor habilitowany nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwa (specjalność naukowa: językoznawstwo ogólne); 2006 – profesor; 2011 – profesor zwyczajny. Od 2002 jest zatrudniony na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Jest kierownikiem Zakładu Komunikacji Społecznej i Języka Mediów w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej.

Kierownik bądź wykonawca kilku projektów naukowo-badawczych, w tym realizowanych we współpracy międzynarodowej: zrealizował projekty w ramach grantów Kasy im. Józefa Mianowskiego – Fundacji Popierania Nauki (1999), Komitetu Badań Naukowych (dwa projekty: 2001-2004, 2002-2004), Fundacji na Rzecz Popierania Nauki – Fonds der Förderung der wissenschaftlichen Forschung – FWF (Austria; 1993-1994), Fundacji im. Aleksandra von Humboldta (Niemcy; 1997-1998 i kolejne lata), Narodowego Centrum Nauki (2014-2017).

Autor ponad 450 publikacji, w tym 21 monografii oraz 9 podręczników i skryptów; jest redaktorem lub współredaktorem 12 monografii zwartych. Publikował w języku angielskim, białoruskim, niemieckim, polskim, rosyjskim i ukraińskim na Białorusi, Litwie, Ukrainie, Węgrzech, w Austrii, Bułgarii, Kazachstanie, Niemczech, Polsce, Rosji i Serbii. Przedmiotem zainteresowań jest teoria i filozofia języka, metodologia badań lingwistycznych, socjologia językoznawstwa, gramatyka funkcjonalna, składnia semantyczna, komunikologia i pragmatyka językowa, psycholingwistyka i semantyka kognitywna, semantyka logiczna, slawistyka oraz językoznawstwo konfrontatywne: polsko-wschodniosłowiańskie oraz słowiańsko-germańskie.

Jest redaktorem naczelnym czasopisma „Przegląd Wschodnioeuropejski” (ISSN 2081-1128). W latach 1998-2013 wydawał w Mińsku (ostatni tom w Olsztynie) rocznik „Pałanistyka – Polonistika – Polonistyka”. Redaktor naczelny trzech serii monografii: „Studia z teorii komunikacji i medioznawstwa”; „Studia z teorii poznania i filozofii języka”; „Studia Polsko-Wschodnie” (Wydawnictwo UWM w Olsztynie). Na początku lat 90. ub. stulecia wspierał odrodzenie języka białoruskiego na Białorusi, współpracując z gazetą „Nasza słowa” (m.in. autor opublikowanych na łamach tej gazety serii „Bajki lingwistyczne”). Autor i redaktor unikatowego zbioru „Lingwiści żartują”, wydanego w 2000 w Monachium, a wznowionego w Moskwie – w 2006.

W latach 90. XX w. współpracował z Polskim Towarzystwem Naukowym na Białorusi (kierownik Sekcji Filologicznej). Założył studia polonistyczne na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym w Mińsku. W latach 2000-2002 dyrektor Instytutu Filologii Polskiej Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku. W latach 2005-2012 prodziekan Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od 2007 dyrektor Centrum Badań Europy Wschodniej. Kierownik kursów dokształcających/szkoleniowych „Nauki filologiczne we współczesnym europejskim systemie szkolnictwa wyższego” oraz „Kształcenie akademickie wobec przemian cywilizacyjnych” z udziałem pracowników akademickich, doktorantów i magistrantów z krajów Europy Wschodniej, szczególnie z Kazachstanu. Organizator kilku konferencji i sympozjów naukowych, w tym międzynarodowych, w szczególności Zjazdu Polskiego Towarzystwa Językoznawczego w Olsztynie (2009).

Jest członkiem dwóch Komisji przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów: Komisji Stylistycznej oraz Komisji Lingwistyki Dyskursu, a także członkiem Socjetas Humboldtiana Polonorum. Jest (powtórnie) członkiem Zarządu Polskiego Towarzystwa Językoznawczego.

Koszykówka (2010 – zdobywca Pucharu Rektora UWM w koszykówce; 2011 – 2. miejsce); gitara (ballady i pieśni rosyjskie); poezja ironiczna.

• Funkcje języka
• Przegląd Wschodnioeuropejski

• Jazyk i logika. Lingwisticzeskije problemy kwantifikacii, Monachium: Otto Sagner Verlag, 1998, ​ISBN 3-87690-687-3​, ISSN 0170-1320.
• Polskij jazyk. Prakticzeskij kurs, Mińsk: Tetra-Sistems, 2000 (9 wznowień) (współautorstwo), ​ISBN 985-6577-86-1​.
• Polskaja mowa. Kurs lekcyj, Mińsk: BDU, 2001 (współautorstwo), ​ISBN 986-445-427-4​.
• Lingwisty szutiat, München: Verlag Otto Sagner, 2000 (redakcja). ​ISBN 3-87690-768-3​, ISSN 0170-1320 (2. wydanie: Moskwa: Flinta, 2006), ​ISBN 5-89349-965-4​, ​ISBN 5-02-034738-8​.
• Quantität und Graduierung in der natürlichen Sprache, München: Otto Sagner Verlag, 2001 (redakcja), ​ISBN 3-87690-782-9​.
• Podstawy składni funkcjonalnej, Olsztyn: Wydawnictwo UWM, 2004, ​ISBN 83-7299-340-8​.
• Kognition, Sprache und phraseologische/parömiologische Graduierung, Wiesbaden: Harrasowitz Verlag, 2005 [Slavistische Studienbücher. Neue Folge. Bd. 14] (współautorstwo), ​ISBN 3-447-05062-4​, ISSN 0583-5445.
• AleksanderA. Kiklewicz AleksanderA., Zrozumieć język. Szkice z filozofii języka, semantyki, lingwistyki komunikacyjnej, Łask: Leksem, 2007, ISBN 978-83-60178-45-4, OCLC 233427717 .
• Aspekty teorii względności językowej, Olsztyn: CBEW, 2007, ​ISBN 978-83-922764-2-5​.
• Podstawowe struktury zdaniowe współczesnych języków słowiańskich: białoruski, bułgarski, polski, Olsztyn: Centrum Badań Europy Wschodniej, 2010 (współautorstwo), ​ISBN 978-83-61605-40-9​.
• Tęcza nad potokiem… Kategorie lingwistyki komunikacyjnej, socjolingwistyki i hermeneutyki lingwistycznej w ujęciu systemowym, Łask: Leksem 2010, ​ISBN 978-83-60178-78-2​.
• Czwarte królestwo. Język i kontekst w dyskursach współczesności, Warszawa: PWN, 2012. ​ISBN 978-83-01-16802-5​.
• Znaczenie w języku – znaczenie w umyśle. Krytyczna analiza współczesnych teorii semantyki lingwistycznej, Olsztyn: CBEW, 2012, ​ISBN 978-83-61605-21-8​.
• Wietka wiszni. Statii po lingwistike, Olsztyn: CBEW, 2013, ​ISBN 978-83-61605-97-3​.
• Dinamiczeskaja lingwistkia: mieżdu tekstom i dyskursom, Charków: Gumanitarnyj Centr, 2014, ​ISBN 978-617-7022-25-0​.

• Aleksander Kiklewicz – strona prywatna.
• Aleksander Kiklewicz – Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWM.
• Aleksander Kiklewicz – białoruskojęzyczny biogram.
• Aleksander Kiklewicz w bazie Ludzie Nauki.
• Aleksander Kiklewicz w katalogu Biblioteki Narodowej.