Zygmunt Bugajski

Zygmunt Aleksander Bugajski (ur. 6 grudnia 1887 w Dąbrowie Górniczej, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski działacz polityczny, urzędnik i teoretyk więziennictwa, radca prawny, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się jako syn Waleriana i Emilii z domu Topór-Jasińskiej. Był działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej – Frakcja Rewolucyjna na terenie Rosji. W czasie sprawowania władzy w Rosji przez Rządu Tymczasowy pod przewodnictwem Aleksandra Kiereńskiego był naczelnikiem więzienia na Tagance w Moskwie. Działał jako opiekun polskich więźniów politycznych.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 został naczelnikiem więzienia mokotowskiego. Później był naczelnikiem Wydziału Penitencjarnego Departamentu Karnego w Ministerstwie Sprawiedliwości. W latach 20. uczestniczył w organizacji więziennictwa. 2 grudnia 1931 jako radca ministerialny w V st. sł. został mianowany radcą prawnym w V st. sł.. Otrzymał tytuł członka honorowego Związku Pracowników Więziennych RP. W uznaniu zasług został włączony do składu profesorskiego Wolnej Wszechnicy Polskiej w charakterze docenta na Wydziale Nauk Politycznych i Społecznych na podstawie habilitacji za pracę pt. Kryzys kary więzienia i nowe kierunki w polityce penitencjarnej. Mieszkał przy ulicy Pawiej 21 m. 3.

Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów jako cywil. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 1906. Przy zwłokach Zygmunta Bugajskiego zostały odnalezione: legitymacja urzędnicza, pismo urzędowe, książeczka wojskowa, pocztówki, list, dyplom rosyjski.

Publikacje

• Więzienioznawstwo. Cz. 1, Zarys nauki o karze (1924)
• Więzienioznawstwo: Systemy więzienne. Część 2 (1925)
• Aktualne zagadnienia i projekty reformy więziennictwa. Tom 1 (1925, współautor: Edward Neymark)
• Aktualne zagadnienia i projekty reformy więziennictwa polskiego w oświetleniu historycznym, Tom 1 (1925)
• Zasadnicze wiadomości z zakresu praktycznego więziennictwa (dla niższych funkcjonarjuszów więziennych). Książka 1 (1925)
• Praca więźniów (1929)
• Oświata i wychowanie fizyczne w więzieniach (1929)
• Księga jubileuszowa więziennictwa polskiego 1918–1928 (1929, redaktor)
• Podręcznik do egzaminu z zakresu więziennictwa praktycznego: Dla dozorców więziennych. Część 1 (1930)
• Nowa organizacja więziennictwa polskiego w oświetleniu historycznym (1937)

Ordery i odznaczenia

• Medal Niepodległości
• Złoty Krzyż Zasługi

Zobacz też

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)

Przypisy

Bibliografia

• Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 60. [dostęp 12 stycznia 2015].
• Zygmunt Bugajski – publikacje w bazie Google Books. google.pl. [dostęp 12 stycznia 2015].
• Zygmunt Bugajski – publikacje w bazie WorldCat. worldcat.org. [dostęp 12 stycznia 2015].