Zofia Dziewiszek-Andrychowska
Quick Facts
Biography
Zofia Dziewiszek-Andrychowska (ur. 29 marca 1931 w Warszawie) – pułkownik pilot Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Życiorys
Życie prywatne
Zofia Dziewiszek-Andrychowska urodziła się 29 marca 1931 roku w Warszawie w rodzinie leśniczego. Jej ojciec brał udział w ruchu oporu przeciw hitlerowcom, za co cała rodzina (z wyjątkiem Zofii) została aresztowana i wywieziona do obozu koncentracyjnego Gross-Rosen w 1944 roku. Ojciec zmarł w obozie.
13 lipca 1951 roku poślubiła pilota wojskowego Bolesława Andrychowskiego. W 1955 roku urodziła syna Jarosława. Mieszka w Koleczkowie koło Gdyni.
Służba w lotnictwie
5 września 1949 roku, po ukończeniu szkoły średniej, Zofia Dziewiszek-Andrychowska została przyjęta do Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie. Pilotażu uczyła się pod nadzorem ppor. pil. Hofmana. Jako plutonowy podchorąży za pozwoleniem przełożonych szkoliła swoich kolegów z grupy. 13 maja 1951 roku – przy promocji gen. broni Iwan Turkiel – dostała awans na podporucznika pilota. W okresie 13 maja 1951 roku – 1 marca 1953 roku była pilotem instruktorem w 4 Eskadrze Wyszkolenia Podstawowego w Podlodowie (OSL-4). Eskadra szkoliła podchorążych na samolotach UT-2 na lotniskach w Podlodowie i w Świdniku.
22 lipca 1951 roku uczestniczyła w pokazach lotniczych, które odbywały się z okazji Święta Odrodzenia Polski w Warszawie. Na pokazach pilotowała samolot Jak-18. Jej występ został wyróżniony, otrzymała też list pochwalny. 20 sierpnia 1951 roku wraz z zespołem wystąpiła w pokazie wyższego pilotażu na samolotach odrzutowych w Warszawie. Podczas pokazu zespół zaprezentował m.in. defiladę lotniczą na samolotach UT-2.
W 1952 roku pracowała w 9 (zmiana numeracji z 4) Eskadrze Wyszkolenia Podstawowego w Podlodowie (OSL-4), szkoląc podchorążych na samolotach Po-2 i Junak-2. W okresie od 2 marca 1953 roku do 17 stycznia 1957 roku była pilotem-instruktorem w 7 Eskadrze Pilotażu Podstawowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej nr 5 w Podlodowie (OSL-5).
W okresie 18 stycznia 1957 roku – 25 lutego 1958 roku była dowódcą klucza w 6 Eskadrze Pilotażu Przejściowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej nr 5 w Tomaszowie Mazowieckim. 25 lutego 1958 roku[potrzebny przypis] została nawigatorem eskadry w Przasnyszu w nowo zorganizowanym 64 Lotniczym Pułku Szkolnym Oficerskiej Szkoły Lotniczej nr 5 z Radomia. 12 sierpnia 1963 roku – 4 grudnia 1971 roku była dowódcą eskadry i starszym nawigatorem 56 Pułku Śmigłowców Bojowych w Inowrocławiu.
4 grudnia 1971 roku została starszym nawigatorem 37 Pułku Śmigłowców Transportowych w Leźnicy Wielkiej. W 1974 roku brała udział w defiladzie powietrznej nad Warszawą.
Na przełomie lat 1978 i 1979 podczas zimy stulecia brała udział w akcji pomocy na śmigłowcu Mi-8. W 1979 roku została zwolniona do rezerwy, odbywając pożegnalny lot w towarzystwie ppłk pil. Jana Kostkowskiego. W lotnictwie służyła 30 lat. Ogólny nalot wynosi 5140 godzin. Wyszkoliła wielu pilotów na różnych typach samolotów, w tym pilotów-instruktorów mistrzów akrobacji lotniczej, zwłaszcza na samolotach TS-8 Bies, TS-11 „Iskra", Lim-2 i śmigłowcach. Mąż Bolesław Andrychowski, syn Jarosław Andrychowski.
Awanse
- podporucznik – 1951
- porucznik – 1954
- kapitan – 1958
- major – 1963
- podpułkownik – 1968
- pułkownik – 1977
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1977)[potrzebny przypis]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1968)
- Złoty Krzyż Zasługi (1964)
- Srebrny Krzyż Zasługi (1959)
- Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1957)
- Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1955)
- Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1953)
- „Zasłużony Pilot Wojskowy” (1978)
Przypisy
Bibliografia
- Józef Zieliński, Marian Mikołajczuk: Historia polskiego lotnictwa wojskowego 1945 -1962. Warszawa: ZP Grupa Sp. z o.o.; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2010. ISBN 978-83-61529-78-1.
- Jan Celek (red.): Wyższa Oficerska Szkoła Lotnicza im. Jana Krasickiego. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1979, s. 434-435. ISBN 83-11-06169-6.
- Tadeusz Dalecki (red.): Orlice. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06694-9.
- Marian Mikołajczuk (red.): Lotnicze tradycje Białej Podlaskiej. Warszawa: ZP Grupa Sp. z o.o., 2008, s. 130. ISBN 978-83-926606-7-5.
- Tadeusz Dalecki (red.): Mistrzynie podniebnej żonglerki. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW Prasa-Książka-Ruch, 1976.
- Janusz Ziółkowski, Andrzej Marciniuk: Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych, 75 lat Dęblińskiej Szkoły Orląt. Toruń-Dęblin: Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-711-X.
- Andrzej Marciniuk: Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych, Zeszyty Naukowe, Radom Zasłużony Ośrodek Wojskowego Szkolnictwa Lotniczego, Materiały z Konferencji Naukowej 15-16 IV 2005r. Dęblin: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych, 2006. ISSN 1641-9723.